Wevelgem bouwt ontmoetingscentrum en plant heraanleg centrum Gullegem

Het gemeentebestuur van Wevelgem wil haar dorpscentra vernieuwen. Het moet er gezond wonen en aangenaam vertoeven zijn, met voldoende ruimte voor water en groen. Belangrijk is het ondersteunen van het verenigingsleven en het voorzien van een degelijke publieke dienstverlening.

 

De centra moeten ontmoetingsplekken worden voor jong en oud. Daarnaast wil men het STOP-principe maximaal toepassen en de verkeersveiligheid verhogen. Bij dit mobiliteitsbeleid gaat de prioriteit eerst naar Stappen, dan Trappen (fiets), vervolgens naar het Openbaar vervoer en dan pas naar Personenwagens.

 

In het kader van die gemeentelijke ambities is er in deelgemeente Gullegem heel wat verbetering mogelijk. Het bestaande ontmoetingscentrum is verouderd. De Heulebeek loopt dwars door het centrum, maar de waterloop is amper zichtbaar. Ook mist het centrum een polyvalent centrumplein. Daarnaast heeft de bestaande publieke ruimte nood aan een kwaliteitssprong, onder meer door vergroening. Een belangrijke hefboom voor de toekomst en herinrichting van het centrum is de nood aan een nieuw ontmoetingscentrum.

 

Ter voorbereiding van deze dorpskernvernieuwing organiseerde de intercommunale Leiedal in opdracht van de gemeente een ontwerpend vooronderzoek. Er werd gekozen voor een nieuwe locatie voor het ontmoetingscentrum, die kansen biedt voor een bredere centrumvernieuwing, zoals het opwaarderen van de publieke ruimte en het creëren van een nieuw centrumplein tussen de kerk en het ontmoetingscentrum.

 

De gemeente ging ook een samenwerking aan met de Vlaamse Milieumaatschappij (VMM) om de relatie tussen de ingekokerde Heulebeek en het centrum te verbeteren. Daaraan gekoppeld kunnen de bestaande centrale groenzones heropleven, waaronder feestweide De Gulle.

 

De gemeente Wevelgem en de VMM brengen deze deelprojecten samen in één integrale ontwerpopdracht. Hoewel ze elk hun specifieke technische uitdagingen stellen, zijn beide opgaven ontwerpmatig immers sterk met elkaar verbonden. De projectzone wordt begrensd door de Bankstraat, het Dorpsplein, de Kerkstraat, de Koningin Fabiolastraat en de Rederijkersstraat in Gullegem.

Het nieuwe ontmoetingscentrum op maat van Gullegem zal aan verschillende verenigingen een nieuw onderkomen geven. Er komt een zaal waar podiumactiviteiten, fuiven, ledenvergaderingen en maaltijden kunnen plaatsvinden. Er worden ook klassen voor het Atelier Plastische Kunsten voorzien, een leskeuken en een aantal polyvalente lokalen voor ontmoeting, educatie en vergaderen.

Door zijn nieuwe plaats langs de Heulebeek en aan het centrumplein in de dorpskern krijgt het ontmoetingscentrum een eigen identiteit en onderscheidt het zich van andere bebouwing in de omgeving. Een levendige gevel van het nieuwe ontmoetingscentrum en de toekomstige nevenbestemming in de Sint-Amanduskerk kunnen de aangrenzende publieke ruimte opladen. Als belangrijk publiek gebouw mag het een architecturaal merkteken aanbrengen in de dorpskern. Tegelijk moet het ingebed blijven in het dorpsweefsel. Zo treedt het ontmoetingscentrum in dialoog met de kerk, zonder deze qua schaal, uitstraling of materialiteit te overstemmen.

De potentie om een nieuw centrumplein te ontwikkelen is één van de redenen om het ontmoetingscentrum naar een nieuwe locatie te verhuizen. Rond de kerk vinden regelmatig activiteiten plaats en zijn heel wat handelszaken en centrumfuncties gegroepeerd. Toch ontbreekt een kwalitatieve publieke ruimte waar mensen elkaar kunnen ontmoeten. De publieke ruimte is gefragmenteerd en wordt gedomineerd door verkeer en geparkeerde wagens.

 

De ruimte tussen het nieuwe ontmoetingscentrum, de kerk en de Koningin Fabiolastraat wordt heraangelegd tot een actief centrumplein met interessante randen en voldoende ruimte voor groen. De Heulebeek krijgt opnieuw ruimte in een open bedding. Er wordt een aangename verblijfsruimte gecreëerd die zowel aanleiding schept tot spontane ontmoeting als geschikt is voor het organiseren van lokale evenementen als de wekelijkse markt, de kermis, …

 

De verkeersluwe ruimte biedt tevens meer plaats voor terrasjes, zodat de handelszaken in de omgeving kunnen meegenieten van de levendigheid. Het parkeren wordt gebundeld en geoptimaliseerd zodat de bereikbaarheid van handel, school en andere centrumfuncties niet in het gedrang komt. Over de impact op het gemotoriseerde verkeer wordt parallel vanuit de gemeente een mobiliteitsonderzoek gestart.

De Heulebeek kronkelt door het centrum van Gullegem, maar duikt ter hoogte van de Kerkstraat ondergronds tot aan de Peperstraat. Ter hoogte van de kerk is de beek niet zichtbaar. Samen met de Vlaamse Milieumaatschappij, de beheerder van de beek, wil de gemeente de Heulebeek de waardering geven die ze verdient, als belangrijke schakel tussen het Groen Lint en het provinciedomein Bergelen.

 

De beek wordt een belangrijk beeld- en sfeerbepalend element. Ze brengt het centrum tot leven, geeft het meer karakter en biedt ecologische voordelen. De waterloop biedt de kans om groen tot diep in het centrum te brengen. Bij de herinrichting van de oevers is de sterk fluctuerende waterstand een belangrijk aandachtspunt, niet alleen in functie van de veiligheid, maar ook wat materiaalkeuze, onderhoud en beheer betreft.

Feestweide De Gulle is de grootste groenzone in het centrum. Ze wordt begrensd door private percelen in het westen, de Kerkstraat in het noorden en de Heulebeek in het oosten. Het openleggen van de beek en het introduceren van een autoluwe zone bieden de kans om de feestweide te herwaarderen.

 

Door het knippen van een deel van de Kerkstraat en het aanpassen van het wegprofiel, is het mogelijk de feestweide uit te breiden tot aan de kerk, het ontmoetingscentrum en het nieuwe centrumplein waardoor de groenzone uitgestrekter, beter toegankelijk en zichtbaarder wordt, en een veelzijdig gebruik kan krijgen.

 

De relatie met de Heulebeek kan eveneens worden versterkt. De waterloop kan bijdragen aan de beeldkwaliteit en beleving van de feestweide, zorgen voor nieuwe speelprikkels of aanleiding geven tot rust.

 

De opdrachtgevers gaan op zoek naar een ontwerpteam dat voortbouwt op de verworven inzichten, een interessant antwoord biedt op de gestelde vragen en het uitgewerkte concept tot uitvoering weet te brengen. Kennis van zowel architectuur als omgevingsaanleg is vereist. Voeling met waterbeleving en ervaring in technische onderbouwing zijn aangewezen.

 

Zijn inbegrepen in de opdracht:

• Architectuur.
• Stabiliteit en technieken (inclusief theatertechnieken en akoestiek).
• Studie van de binneninrichting inclusief vast meubilair en uitschuifbare tribune.
• Epb
• Openleggen en heraanleggen Heulebeek (inbegrepen de bruginfrastructuren).
• Inrichting van de buitenruimte en de groenaanleg met bijzonder aandacht voor het verhogen van de waterbeleving.
• Ondersteuning van het participatie- en communicatietraject (input aanleveren voor participatietraject, deelnemen aan belangrijke participatiemomenten, Integreren van input participatie in ontwerp).

Foto’s: Tim Van de Velde / Team Vlaams Bouwmeester.