Akoestische renovatie door voorzetconstructies
Bij het horen van de term ‘akoestische renovatie’ denkt men vaak aan voorzetconstructies. Terecht, want de geluidsisolatie kan inderdaad efficiënt geoptimaliseerd worden door een weldoordachte combinatie van meerdere voorzetconstructies.
Om de luchtgeluidsisolatie tussen twee naast elkaar gelegen ruimten of appartementen te verbeteren, is het plaatsen van een voorzetwand veelal de meest aangewezen oplossing. Tussen twee boven elkaar gelegen appartementen kan de scheidingsvloer voorzien worden van een verlaagd plafond en/of een (droge) zwevende dekvloer. Bij lichte vloeren (houtconstructies) zal er vaak een combinatie van een zwevende vloer en een verlaagd plafond noodzakelijk zijn om zowel een goede lucht- als een goede contactgeluidsisolatie te verkrijgen.
De geluidsisolatieverbetering die in de praktijk gerealiseerd wordt, is meestal kleiner dan de technische fiches van de voorzetconstructies laten vermoeden. Dit is vaak toe te schrijven aan de bijkomende flankerende geluidsoverdracht via de bouwelementen die aansluiten op de scheidingsconstructie. Voor een optimaal resultaat moeten deze flankerende bouwelementen soms eveneens voorzien worden van een voorzetconstructie.
ONTWERPPRINCIPE
Akoestische voorzetconstructies steunen allemaal op hetzelfde ontwerpprincipe waarbij een zo zwaar mogelijke afschermende constructie zo goed mogelijk ontkoppeld moet worden van de te isoleren basisconstructie (zie Buildwise-artikel 2013/4.14). Deze afschermende constructie kan opgebouwd zijn uit steenachtige materialen (bv. een blokkenwand of een cementgebonden dekvloer) of uit plaatmaterialen. Bij renovaties genieten deze laatste vaak de voorkeur.
De plaatmaterialen kunnen ofwel via een uiterst soepele tussenlaag aangebracht worden op de basisconstructie (bv. droge zwevende dekvloer of gekleefde voorzetwand), ofwel daarvan ontkoppeld worden via een draagstructuur (bv. een verlaagd plafond of een voorzetwand op stijlwerk). In dit laatste geval maakt men de spouw best zo groot mogelijk en moet men ze in de mate van het mogelijke opvullen met een soepel poreus materiaal (bv. minerale wol). De afschermende materialen mogen geen hard contact maken met de aansluitende bouwdelen. Het gebruik van soepele randstroken in combinatie met soepele voegkitten is daarom aanbevolen voor de randafwerking.
GEFASEERDE AANPAK
Bij een akoestische renovatie hoeven niet noodzakelijk alle flankerende wanden behandeld te worden. Zo draagt een massieve gevelwand met grote vensteropeningen slechts een beperkte hoeveelheid flankerend geluid over tussen de binnenruimten. In dat geval kan er een stapsgewijze aanpak gehanteerd worden: na het behandelen van de scheidingsconstructie (wand of vloer) kan er beoordeeld worden welke flankerende bouwdelen eventueel nog aangepakt moeten worden.
De wijze waarop de voorzetconstructies onderling aansluiten, wordt bepaald door de gekozen montagevolgorde. Deze heeft in principe geen invloed op de akoestische verbetering, voor zover de uitvoering van de aansluitingen met de nodige zorg gebeurt.
DOOS-IN-DOOS
Om de geluidsisolatie tussen twee appartementen zo efficiënt mogelijk te verbeteren, worden de voorzetconstructies best allemaal aan dezelfde zijde van de scheidingswand aangebracht (zie afbeelding 1). Door binnen dezelfde ruimte consequent alle wanden, de vloer en het plafond van een voorzetconstructie te voorzien, wordt er een zogenoemde doos-in-doosoplossing gecreëerd: de ontkoppelde ‘binnendoos’ isoleert de ruimte akoestisch quasi volledig van haar omgeving.
De doos-in-doosaanpak (rechts) leidt tot een efficiëntere verbetering van de geluidsisolatie tussen beide ruimten.
De optimale akoestische bescherming verkrijgt men door alle ruimten van een doos-in-doosconstructie te voorzien. Wanneer de geluidsoverlast daarentegen terug te brengen is tot één enkele luidruchtige ruimte, dan kan het meestal volstaan om alleen deze ‘bronruimte’ te behandelen volgens het doos-in-doosprincipe. Op deze manier wordt de geluidsoverdracht naar alle omliggende ruimten immers in één keer aangepakt.
Bij een totaalrenovatie, zoals bij de complete herinrichting van een cascogebouw, kan een volledige doos-in-doosaanpak vaak vermeden worden door een weloverwogen geschrankte plaatsing van de voorzetconstructies (zie afbeelding 2).
Geschrankte plaatsing van de voorzetwanden, waarbij enkel de flankerende wegen tussen de niet-aangrenzende appartementen onbehandeld blijven.
Bron: het artikel ‘Akoestische renovatie: van voorzetconstructies tot volledige doos-in-doosoplossingen’ van ir.-arch. Debby Wuyts, hoofd van het laboratorium ‘Akoestiek’, en dr. ir. Lieven De Geetere, hoofd van de afdeling ‘Akoestiek, gevels en schrijnwerk’, in het Buildwise Magazine van september-oktober 2022. Het werd opgesteld in het kader van de Technologische Dienstverlening C-Tech, gesubsidieerd door het Brussels Hoofdstedelijk Gewest (Innoviris). Enkel het originele artikel, te vinden op www.buildwise.be, geldt als referentie.