“niet alleen goed gelegen, ook nog steeds betaalbaar”

Het rapport dat jaarlijks opgemaakt wordt door adviesbureau Arcadis, biedt een overzicht van de relatieve bouwkosten in 100 steden wereldwijd.

“Aan de hand van de index en een uitgebreide analyse van de kosten belichten we de invloed van macro-economische trends op de bouwsector en kunnen we de uitdagingen en de kansen op wereldschaal concreet maken”, aldus Christiaens. “Het biedt onze medewerkers uitstekende inzichten om klanten vervolgens oplossingen aan te reiken voor de bouwplannen die ze koesteren.”

Niet slecht

“Genève haalde Londen in als de duurste stad ter wereld om te bouwen, Zürich, München en New York City volgen. Wil je op de goedkoopste plek ter wereld de schop in de grond steken, dan moet je naar Kuala Lumpur, Bangalore of Buenos Aires. In vergelijking met internationale concurrenten behoort Brussel dus tot de duurdere steden maar dat hoeft niet per se een nadeel te zijn”, zegt Caroline Christiaens.

“Hoewel dit op het eerste gezicht een uitdaging kan vormen voor het aantrekken van nieuwe projecten, delen andere Europese steden vergelijkbare uitdagingen op vlak van hoge financieringskosten en economische onzekerheid. Steden als Genève, Londen, München en Dublin zijn nog duurder. Er is hier nog ruimte voor verbetering maar we zitten absoluut niet slecht qua concurrentiepositie. De bouwsector heeft het de afgelopen jaren overal moeilijk gehad en kampt nog steeds met heel wat afremmende factoren maar er zijn toch ook tekenen van verbetering.”

De bouwmarkt kromp vorig jaar in België met bijna 3% doordat factoren zoals hoge materiaalkosten, dure arbeidskrachten en strenge energieprestatienormen de sector in hun greep bleven houden. De dalende vraag leidde voor het vierde opeenvolgende jaar tot een stijging van het aantal faillissementen. In 2024 gingen 2.619 bouwbedrijven failliet, een stijging van 17% ten opzichte van 2023. De vooruitzichten voor dit jaar zijn niet veel rooskleuriger gezien het historische dieptepunt in de goedkeuring van bouwvergunningen in 2024, met name in de woningmarkt waar sprake was van een daling van 15% op jaarbasis.

“Ondanks alle uitdagingen wat betreft de aanhoudend hoge materiaalkosten, de dure arbeid, de strenge energieprestatienormen en de zeer krappe arbeidsmarkt, blijft België een aantrekkelijke bouwmarkt die goed gepositioneerd is. En dat lijkt ook te lonen. In 2024 werden de cijfers minder negatief naarmate het jaar vorderde. Nu de inflatie en de wereldeconomie stabiliseren en in het vooruitzicht van een verdere daling van de rente verwachten we dat die positieve trend zich ook zal voortzetten. 2025 zou dus wel eens het jaar van de ommekeer kunnen zijn waar Brussel van kan meeprofiteren. De keuzes die de overheden maken, met de nadruk op renovatie en vernieuwing van bestaande publieke infrastructuur kunnen dat versterken. Om de wereldwijde concurrentiepositie te versterken zal het voor de overheden echter belangrijk zijn om alert te blijven en kritisch naar zichzelf te blijven kijken. In de huidige geopolitieke context, waarin je elke dag wakker kan worden met een verrassend nieuwsbericht, is dat allerminst evident.”

Balans tussen kosten en kwaliteit

Hoe vatbaar ben je als internationale vastgoedinvesteerder om je bouwplannen geografisch aan te passen op basis van bouwkosten?

“Hoewel bouwkosten een belangrijke factor zijn in de financiële haalbaarheid van projecten, worden ze afgewogen tegen andere belangrijkere parameters, zoals regelgeving, marktvraag en menselijk kapitaal. Het ICC-rapport heeft de ambitie om een inzicht te geven in de bouwkosten en de factoren die daarop een invloed uitoefenen. Op basis daarvan geven we onze klanten advies om aan strategisch kostenbeheer te doen en de impact van die hoge bouwkosten te mitigeren door bijvoorbeeld gebruik te maken van de BIM-technologie."

“Brussel heeft als hoofdstad van België en als thuisstad van heel wat Europese instellingen een economisch voordeel. Er is hier daardoor een grote vraag naar hoogstaande, duurzame infrastructuur, en die kunnen we ook aanbieden. De voorbije jaren hebben we de lat op dit vlak immers al systematisch hoger gelegd. Door die sterke focus heeft onze hoofdstad een sterke reputatie opgebouwd. We hebben een goed ontwikkeld transportnetwerk en er lopen voortdurend smartcity-projecten om het aanbod nog te verbeteren. Het beleid heeft daarvoor ook de juiste context gecreëerd. Een goed voorbeeld in dit verband is de PLAGE-regelgeving (Plans Locaux d’Action pour la Gestion Énergétique - Lokale Actieplannen voor Energiebeheer) waarmee onze hoofdstad het energiegebruik van grote gebouwen wil verminderen. Ook op vlak van circulaire economie, groene technologieën en stedelijke innovatie onderscheidt de stad, en bij uitbreiding heel ons land, zich. Denk aan de herontwikkeling van Tour & Taxis of het Greenbizz II-project van citydev.brussels. Dat is het gevolg van een strategische aanpak. Het maakt van Brussel een aantrekkelijke bestemming voor zowel lokale als internationale investeerders die duurzaamheid ook zelf hoog in het vaandel dragen en in de stad een goede balans vinden tussen kosten en kwaliteit.”

Wat zijn je aanbevelingen voor bouwprofessionals en investeerders om de huidige uitdagingen het hoofd te bieden en kansen te benutten?

“De kernboodschap is: omring je met de juiste experts, voor een permanente opvolging van kosten en risico’s. Optimaliseer de ontwerp- en bouwprocessen, zodat je inefficiënties maximaal kan wegwerken, ook in het vermijden van verspilling van natuurlijke rijkdommen en afval bijvoorbeeld. Dat kan door gebruik te maken van de kansen die de digitalisering biedt. Verken ook innovatieve financieringsmodellen, zoals publiek-private samenwerkingen (PPS) of groene obligaties en focus in alles wat je doet op duurzaamheid. Energie-efficiënte ontwerpen en systemen voor hernieuwbare energie leiden immers tot kostenbesparingen op de lange termijn. Tot slot: omarm samenwerking. Onder meer met lokale overheden, om toegang te krijgen tot stimulansen voor duurzame projecten. Het zijn allemaal manieren om weerbaarder te worden op de markt. Om beter te kunnen anticiperen op mogelijke fluctuaties en onzekerheden.”

“Er is hier een grote vraag naar hoogstaande, duurzame infrastructuur, en die kunnen we ook aanbieden.”