62% van de Limburgse bouwbedrijven zien hun omzet stijgen

Uit een recente studie van de Confederatie Bouw blijkt dat de bouwsector naar verwachting in 2018 met 3,7% zal groeien, heel wat meer dan de 1,6% verwachte groei van de ganse Belgische economie. Ook de conjunctuurbarometer van Voka – KvK Limburg toont maand na maand aan dat de bouw een drijvende kracht achter de Limburgse economie blijft. In de jaarlijkse bouwenquête springt de sterke omzetstijging in het oog. Ook de trend van verminderde concurrentie uit het buitenland blijft bestendigd in 2018. Limburgse bouwondernemingen liggen echter steeds vaker wakker van het vinden van geschikte medewerkers en ook dit jaar blijkt de krapte op de arbeidsmarkt een rem op hun verdere groei.

Sterke verwachte omzetgroei

Liefst 62% van de respondenten verwacht dat de totale omzet in 2018 zal stijgen, tegenover 51% in 2016 en 54% in 2017. Ook het aantal Limburgse bouwondernemingen dat een daling van de totale omzet verwacht, evalueert positief: in 2017 koesterde een vijfde van de bedrijven nog een negatieve verwachting, in 2018 nog amper 11%. Het aantal ondernemingen dat een status quo verwacht, blijft stabiel (27% in 2018 t.o.v. 26% in 2017).

Vorig jaar verwachtte 43% van de respondenten dat ook de winst in 2017 zou stijgen tegenover in 2016. Dit positivisme wordt in 2018 voort versterkt: 49% van de Limburgse bouwondernemingen meent dat zijn winst in 2018 voort zal stijgen en slechts 16% verwacht een winstverlies. In 2017 lag dit cijfer nog op 25%.

29% van de respondenten heeft een orderportefeuille van meer dan zes maanden, tegenover 21% in 2017. Het aantal ingevulde portefeuilles tussen drie en zes maanden ligt lager in 2018 (29% t.o.v. 34% in 2017) en het aantal bedrijven met een orderportefeuille van minder dan één maand daalt tot 8%  (- 0,27% in vergelijking met 2017). Vooral het aantal bouwondernemingen met een  orderportefeuille van meer dan zes maanden na de bouwvakantie stijgt dus sterk. Na een daling met bijna 10% vorig jaar is het aantal bedrijven met orders op lange termijn bijna weer even groot als in 2016 (28,95% t.o.v. 30%).

“Ook dit jaar zien we positieve ondernemers. De verwachte omzet- en winststijgingen halen het hoogste niveau sinds jaren. Toch is euforie misplaatst, want de uitdagingen om deze groei ook op lange termijn te waarborgen worden in de huidige economische realiteit steeds groter. Meer dan driekwart van de Limburgse bouwbedrijven vinden het vinden van geschikte arbeidskrachten het meest bepalend voor hun groei. Met de heersende krapte op de arbeidsmarkt lijkt het antwoord op deze uitdaging steeds moeilijker te worden. Ook de algemene economische groei (48%) en de loonkosten (40%) bezorgen onze ondernemers nog steeds slapeloze nachten”, stelt Chris Slaets, gedelegeerd bestuurder - directeur van de Confederatie Bouw Limburg.

De verwachte omzetstijging lijkt ook jobcreatie in de hand te werken. 49% van de respondenten wil nog dit najaar extra medewerkers aanwerven, aanzienlijk meer dan vorig jaar toen slechts 28% van de Limburgse bouwbedrijven het personeelsbestand op korte termijn zag groeien. De verwachtingen voor volgend jaar liggen meer in lijn met de bevindingen uit de enquête in 2017.  Het aantal respondenten dat extra mensen wil aanwerven in 2019 stijgt weinig (+ 3%), waardoor dit totaalpercentage 32% bedraagt. 55% van de respondenten is van plan evenveel mensen aan het werk te houden in 2019  (t.o.v. 51% in 2017). Slechts 3% van de Limburgse bouwondernemingen verwacht volgend jaar met minder medewerkers te werken.

Stabiele internationalisering

Men vroeg de Limburgse bouwondernemingen ook waar ze hun omzet draaien: in Limburg, in België of erbuiten. De meeste bedrijven halen nog steeds hun omzet in Limburg. 56% van de respondenten draait minstens 40% van zijn omzet in Limburg (62% in 2017). De gerealiseerde omzet in het buitenland is identiek aan die van vorig jaar. 70% van de Limburgse bouwondernemingen realiseren nog steeds hun omzet in België.

“De internationalisering in de Limburgse bouw is de jongste jaren stabiel. Een beperkt aandeel van de Limburgse bouwondernemingen is actief in het buitenland. De ingezette verschuiving over de provinciegrens zet zich echter door. In 2016 realiseerde 20% van de Limburgse bouwondernemingen minstens 60% van zijn omzet buiten Limburg, maar in België. In 2017 klom dit aandeel tot 31% om in 2018 te landen op 30% “, signaleert Johann Leten, gedelegeerd bestuurder van Voka – Kamer van Koophandel Limburg.

Het aandeel Limburgse bouwondernemingen dat een beroep doet op buitenlandse arbeidskrachten daalt lichtjes in 2018 (63% t.o.v. 65% in 2017). Dat de krapte op de arbeidsmarkt zich genadeloos doorzet, blijkt ook uit de beweegredenen om in zee te gaan met buitenlandse medewerkers: 26% geeft aan dat de krapte aan de basis ligt van deze beslissing. Ook de loonkost blijft een belangrijke rol spelen in de keuze om al dan niet medewerkers in het buitenland te zoeken: zowat 8% (de helft meer dan in 2016) noemt dit de hoofdreden. Amper 1% van de respondenten wijst evenwel nog op de relevantie van een positieve arbeidsattitude, tegenover nog meer dan 5% in 2017. 30% van de Limburgse bouwondernemingen (t.o.v. 31% in 2016) doet nog steeds een beroep op buitenlandse werknemers. Vorig jaar was de loonkost de belangrijkste reden om met hen te werken (13% in 2016 t.o.v. 6% in 2017), maar dit jaar is dat de krapte op de arbeidsmarkt (18% t.o.v. 6% in 2016). 74% van de buitenlandse werknemers is afkomstig uit Oost-Europa, de overige arbeidsmigranten komen uit de buurlanden of Zuid-Europa.

De trendbreuk sinds 2016 op het vlak van buitenlandse concurrentie zet zich ook in 2018 door.  In 2015 had 70% van de Limburgse bouwondernemingen de indruk opdrachten te verliezen aan buitenlandse concurrentie, in 2016 en 2017 nog respectievelijk ‘slechts’ 41% en 45% . Dit aandeel blijft in 2018 min of meer gehandhaafd (44%). De concurrentie uit Polen (71%), Roemenië (52%) en Nederland (48%) blijkt het zwaarst.

“De concurrentie uit het buitenland blijft een zware bedreiging voor Limburgse bouwondernemingen. Nog steeds denken negen op de tien ondernemingen tussen 1 en 25% van hun projecten te verliezen aan buitenlandse concurrenten. Wel positief is de verschuiving in grootteorde van de verwachte verliezen. In 2018 voorspelt nog zowat 17% van de respondenten dat de verliezen boven 10% zullen liggen en vorig jaar nog 40%, toch een aanzienlijk verschil”, meldt Chris Slaets.

Inzetten op innovatie

“Het vinden van geschikte arbeidskrachten is voor driekwart van de Limburgse bouwondernemingen de meest bepalende factor voor hun groei, al kampt de bouw niet als enige sector met een nijpend tekort aan geschikte arbeidskrachten. Daarnaast zetten de loonkosten en het competitiviteitsvoordeel van buitenlandse concurrenten een constante druk op de bouw. Ondanks de positieve vooruitzichten heeft de sector dus ondersteuning nodig om aan deze druk te weerstaan. Samen met de Confederatie Bouw Limburg zetten we alvast in op het promoten van de technische opleidingen. Zo organiseren we dit jaar opnieuw de FIRST Lego League, een Lego-wedstrijd waarbij jongeren al spelenderwijs techniek ontdekken en toepassen”, meldt Johann Leten.

Ook de onderhandelde jobdeal kan volgens hem deze hindernis helpen overwinnen. “Dan moet het veelbelovende kader echter wel snel ingevuld worden in termen van wetten en regelgeving. De Limburgse bouwondernemingen doen alvast meer dan hun duit in het zakje: 56% van de respondenten geeft aan reeds bezig te zijn met innovatie en nog eens 29% wil hier op termijn werk van maken. De Limburgse bouwsector wapent zich; maar ook het klimaat waarin hij opereert, moet gunstiger worden. Alleen met een dergelijk constructief samenspel kunnen onze bedrijven blijven groeien”, beseft de gedelegeerd bestuurder van Voka – Kamer van Koophandel Limburg.