Het hergebruik van batterijen en materialen is en blijft één van de grootste uitdagingen van vandaag. In het kader van de projectoproep van Bebat en Ovam bedachten BPS en Hoogmartens een oplossing waarmee ze twee vliegen in één klap slaan. Cellen uit afgedankte fietsbatterijen krijgen een nieuw leven in een herlaadbare blokbatterij die hoofdzakelijk wordt ingezet om wegsignalisatie bij wegenwerken te voeden. Dit zorgt ervoor dat er minder wegwerpblokbatterijen moeten worden geproduceerd. “De cellen in de fietsbatterijen die BPS als ‘afval’ binnenkreeg, waren in de meeste gevallen nog perfect inzetbaar voor toepassingen die minder capaciteit vragen”, verduidelijkt Tom Hoogmartens, ceo bij het gelijknamige wegenbouwbedrijf. “De batterijen mochten dan al onvoldoende autonomie voor fietsen of scooters bieden, toch waren ze bijlange niet aan het eind van hun levenscyclus. Uit onze analyse bleek dat er vaak maar één cel defect was, terwijl de andere nog een zeer hoge restcapaciteit hadden. Die hebben we uit de batterijen gehaald, doorgemeten, gesorteerd en dan samengevoegd in een nieuwe second-life herlaadbare batterij.”

Lage total cost of ownership

Het meest in het oog springende voordeel is natuurlijk de reductie van het aandeel batterijen (zowel van werven als elektrische fietsen) op de afvalberg. Naast het duurzame aspect is er echter ook een financieel gewin voor de gebruikter. “Hoewel de batterij in aankoop duurder is dan een wegwerpbatterij, is de total cost of ownership veel lager”, zegt Tom Hoogmartens. “Zelfs met één enkele laadbeurt spring je al verder dan met een wegwerpbatterij. De totale levensduur van onze herlaadbare blokbatterij is echter nog vele malen hoger: we spreken hier over een minimum van vijf jaar. Na vijf jaar realiseer je besparingen tot zo’n 70%. Daarnaast scoort onze oplossing eveneens goed op het vlak van verkeersveiligheid. Hoe vaak zien we niet dat batterijwissels te laat gebeuren, waardoor de signalisatie niet of onvoldoende zichtbaar is. Een doorsnee wegwerpbatterij moet, naargelang de weersomstandigheden, om de zes tot acht weken worden vervangen. De herlaadbare batterijen gaan met één laadbeurt gemakkelijk drie keer zo lang mee. Het rekensommetje is snel gemaakt: onze oplossing dient maar om de vier tot zes maanden opnieuw worden opgeladen. Dit betekent dat de gebruiker dus veel minder vaak de batterijen zal moeten controleren en wisselen. Dat is niet alleen gebruiksvriendelijk, maar het zorgt ook voor een reductie van de kans op onveilige situaties door lege batterijen.”

Modulair en stapelbaar oplaadsysteem

Reacct stelt dat het nieuwe concept echt uniek is. “In Nederland worden batterijen ook wel opgehaald om te refurbishen en ze opnieuw als fietsbatterij te gebruiken, weliswaar met een lagere actieradius”, weet Tom Hoogmartens. “Het inzetten van de gebruikte cellen voor batterijen in andere toepassingen, hadden we echter nog niet gezien. Niet in België, maar ook niet in het buitenland.” Het gloednieuwe bedrijf is dus helemaal from scratch moeten beginnen. “We moesten op zoek naar een leverancier van behuizingen en ook op het vlak van ontwerp waren er heel wat vragen. Hoe konden we de cellen makkelijk vastzetten in de behuizing? Hoe maakten we het geheel eenvoudig sluitbaar? Hoe verwerken we het batterijmanagementsysteem, zoals verbindingen en een zekering, erin? Ook de ontwikkeling van de oplader ging met de nodige uitdagingen gepaard. De eerste kwestie was hoe we de batterijen zouden gaan opladen. Individueel of in groep? Uiteindelijk zijn we gekomen tot een systeem waarin de batterijen per 6, per 12, per 24 kunnen worden opgeladen. Het deksel van de bakken waarin de batterijen worden vervoerd, doet dienst als oplader. Dit hele oplaadsysteem kreeg de naam ‘Redocc’ mee. De bakken zijn stapelbaar, wat voor een verhoogd gebruiksgemak zorgt. Tegelijkertijd verzekert het een veilig transport van de batterijen.” 

Klaar tegen zomer

De initiatiefnemers zien de wegsignalisatie als een eerste toepassingsgebied. Logisch, aangezien Hoogmartens zelf in de sector actief zijn. “Toch willen we andere oorden verkennen en de oplossing verder ontwikkelen voor een brede waaier van toepassingen”, aldus Tom Hoogmartens. “Ik denk bijvoorbeeld aan de batterijen die in zonneschermen zitten, of in alarmsystemen, of voor weideklokken... Daarom hebben we beslist om de batterij onder de merknaam Reblocc te vermarkten, zodat het duidelijk is dat het systeem voor iedereen toegankelijk is. Hoewel we daarbij niets uitsluiten in de toekomst, ligt onze scope voorlopig nog op België. Om helemaal in lijn te zijn met de duurzaamheid van het concept, houden we ook de productie volledig lokaal. Zo produceert Bewel nu volop de Reblocc-batterijen om een voldoende grote stock aan te leggen. We verwachten de oplossing dan ook tegen de zomer dit jaar te kunnen aanbieden.”