‘Antwerpse haven krijgt ‘klein’ dok en Doel blijft gespaard’
Vlaams minister van Mobiliteit en Openbare Werken Ben Weyts (N-VA) heeft een nieuw plan op tafel gelegd waarbij de Antwerpse haven extra containercapaciteit krijgt en tegelijk een groot deel van Doel (Beveren) gevrijwaard blijft.
Het dorp Doel kent al jaren een uitdoofscenario. Zowat alle woningen zijn reeds opgekocht en enkele zijn gesloopt door de Maatschappij voor Grond- en Industrialisatiebeleid van het Linkerscheldeoevergebied (MLSO) omdat men ervan uitging dat het dorp zou opgeslokt worden bij de aanleg van het Saeftinghedok. Er wonen nog enkele tientallen gezinnen.
Complexe projecten-decreet
De moeizame zoektocht naar extra containercapaciteit voor de Haven van Antwerpen kreeg medio 2016 een doorstart met een procedure in het kader van het ‘complexe projecten-decreet’. In zo’n ‘complex project’ krijgen alle betrokken partners inspraak en kunnen alle alternatieven bekeken worden. Minister Weyts legt een tussennota op tafel met een zogenaamd negende alternatief naast de andere acht eerdere alternatieven. In dit negende voorstel wordt een Saeftinghedok aangelegd met enkel ontwikkeling aan de zuidzijde. Dit alternatief heeft een beperkte impact op natuur en mobiliteit en behoudt het dorp Doel.
Om de verwachte groei bij te houden, is de Haven van Antwerpen op zoek naar capaciteit voor minstens 7 miljoen extra containers. De plannen voor een nieuw Saeftinghedok lokten echter veel verzet uit. De Raad van State vernietigde finaal het grup voor de uitbreiding van de haven, waardoor men van nul moest herbeginnen. Vlaams minister van Mobiliteit Ben Weyts gaf het project in juli 2016 een doorstart via de speciale procedure die vervat zit in het decreet ‘complexe projecten’. De procedure schrijft een onderzoeksfase voor met een alternatievenonderzoeksnota (aon). Uiteindelijk werden acht alternatieven onderworpen aan een geïntegreerd onderzoek. Begin februari legde Weyts daar nog een eigen negende alternatief naast met de beste bouwstenen uit de andere scenario’s.Weyts legde zopas een tussennota neer als tussenstop tussen de bestaande ontwerponderzoeksresultaten en het voorontwerp van voorkeursbesluit. Daarmee wordt het meer uitgewerkte negende alternatief officieel toegevoegd als vernieuwd onderzoeksvoorstel in het ruimtelijke kader van de reeds onderzochte alternatieven. Op het einde van de onderzoeksfase, in oktober, wordt een voorontwerp van voorkeursbesluit genomen. In tussentijd hebben ook al enkele gesprekken plaatsgevonden om het draagvlak voor enkele varianten te toetsen.
Enkele belangrijke betrokken partijen zoals Doel 2020, de gemeente Beveren en het Antwerpse Havenbedrijf tonen zich in dit kader alvast bereid om mee te stappen in het participatieve traject. Het proces is verre van beëindigd en moet bv. nog worden vervolledigd met de reacties van alle belanghebbenden en van individuele burgers.
In het negende alternatief blijft het dorp Doel behouden en wordt ingezet op drie fronten: economische groei, mobiliteit en natuur. De extra containers mogen immers niet zorgen voor een verkeersinfarct rond Antwerpen en in het Waasland en het aansnijden van natuurgebieden moet zoveel mogelijk beperkt worden.Extra kades
De extra containercapaciteit wordt in het negende alternatief grotendeels gerealiseerd door de capaciteit van bestaande dokken uit te breiden: er komt binnen de haven plaats voor 4 miljoen extra containers dankzij de bouw van extra kades langs het Waaslandkanaal, de verdieping van de Europaterminal en een nieuw insteekdok ten noorden van de Zandvlietsluis. Aanvullend wordt capaciteit gerealiseerd voor nog eens 3,2 miljoen containers door een beperkt nieuw Saefinghedok, dat enkel langs de zuidzijde ontwikkeld wordt.
Anderzijds kunnen grote volumes goederen verzameld worden ten noorden van het Deurganckdok en ten zuiden van het Saeftinghedok.Dankzij die concentratie kan grootschalige aan- en afvoer georganiseerd worden via de binnenvaart. Op deze locatie is ook een vlotte ontsluiting per spoor mogelijk. Het negende alternatief kan daarom gekoppeld worden aan duidelijke modal shift-engagementen, te implementeren in een duurzaam concessiebeleid van het Havenbedrijf Antwerpen.
“We zijn nog lang niet bij een eindoplossing, maar de geesten rijpen en verschillende belangrijke belanghebbenden groeien stilaan meer naar elkaar toe. Ik probeer er, net zoals in het Oosterweeldossier, ook hier voor te zorgen dat we overgaan van een conflictmodel naar een samenwerkingsmodel”, besluit Vlaams minister Weyts.