Aquafin neemt twee nieuwe groen gas-installaties in gebruik

Aquafin exploiteert 330 rioolwaterzuiveringsinstallaties (RWZI’s) over heel Vlaanderen. Hier wordt het afvalwater van ruim 87% van alle inwoners in Vlaanderen gezuiverd tot de kwaliteit die nodig is om het te lozen in oppervlaktewater. Een gedeelte van het sliboverschot dat zich vormt in het biologische zuiveringsproces gaat naar de gistingsinstallaties op 13 van onze RWZI’s. Tijdens het gistingsproces van de biomassa ontstaat biogas.

Van groene stroom naar groen gas

Dat biogas zette Aquafin in zijn WKK-installaties (warmtekrachtkoppeling) die bij de gistingen horen, om in groene stroom en warmte. “Onze WKK’s naderen het einde van hun levensduur”, zegt Maarten Raemdonck, manager Innovatie bij Aquafin. “We kozen ervoor om op 5 locaties de WKK te vervangen door een biomethaaninstallatie. In zo’n unit scheiden we het methaan en de CO2 in het biogas van elkaar. Het methaan doorloopt vervolgens verschillende stappen om het op te zuiveren tot het dezelfde kwaliteit heeft als aardgas. Zo benutten we het volledige energiepotentieel én er komen geen stikstof of verbrandingsgassen vrij. De productie van biomethaan is dus een duurzaam alternatief voor de WKK en past volledig in onze energie- en klimaatambities.”

De projecten krijgen nog een extra groen randje doordat Aquafin ook de verwarming van de slibgistingen aanpakt. Met riothermie haalt het namelijk de nodige warmte uit het gezuiverde afvalwater. Warmtewisselaars in de goot waar het gezuiverde water naar de waterloop gaat, onttrekken de warmte aan het water en brengen deze over naar een warmtepomp. Die brengt de thermische energie op haar beurt op de juiste temperatuur voor de gisting. Maarten Raemdonck: “Voordien haalden we die energie uit de WKK, maar dat kan nu vanzelfsprekend niet meer. Het is de eerste keer dat we riothermie gebruiken om de vergisters te verwarmen. Dat maakt deze ombouw nog duurzamer en innovatiever.”

Rechtstreekse injectie op aardgasnet

Het biomethaan dat Aquafin produceert op zijn sites, wordt ter plaatse geïnjecteerd in het aardgasnet. Netbeheerder Fluvius plaatste speciale gascabines op de RWZI’s om het groene gas veilig in het net te brengen. “In deze cabines gebeurt een automatische controle van de samenstelling van het gas”, zegt Wesley Servaes van Fluvius. “Het krijgt hier ook de specifieke gasgeur mee, zodat het detecteerbaar is en onveilige situaties meteen worden opgemerkt.”

Op maximaal vermogen zullen de installatie op de RWZI’s in Gent en Genk respectievelijk 300 en 165 m³ biomethaan per uur kunnen injecteren. Wanneer ook de installaties in Dendermonde en Deurne operationeel zijn, zal Aquafin in totaal dus op 5 locaties biomethaan produceren. Goed voor 40 GWh per jaar ofwel het gasverbruik van zo’n 2.650 gezinnen (op basis van een gemiddeld gasverbruik van 15 MWh per jaar voor een gemiddeld gezin en woning).

Vraag naar biomethaan stijgt

Het opwekken van groen gas laat zich onder meer terugverdienen door de verkoop van groengascertificaten aan bedrijven die hernieuwbare energie willen aankopen. Het is het internationale VARO Energy die de certificaten van het door Aquafin geproduceerde biomethaan afneemt en verhandelt. Aquafin gebruikt het groene gas ook zelf om zijn dienstwagens op CNG te laten rijden.

Gas.be, dat de transport- en aardgasdistributiebeheerders van gas in België verenigt, juicht de initiatieven van Aquafin toe. Didier Hendrickx, Public Affairs manager: “Gezien de boetes voor CO2-uitstoot die Europa oplegt aan de industrie, verwachten we een sterke stijging van de vraag naar biomethaan. In België hebben we momenteel slechts 9 injectiepunten, daar komen er dit jaar 3 van Aquafin bij. Vandaag gaat het schaarse Belgische biomethaan vooral naar de buitenlandse transportsector, terwijl het perfect is voor industriële toepassingen op hoge temperatuur in eigen land. Tegen eind 2026 hopen we dicht bij de 1 TWh biomethaanproductie in België te zitten.”