B-rain combineert regenwaterbuffer met slimme infrastructuur

Duurzaam waterbeheer kan veel meer zijn dan enkel een oplossing om hemelwater lokaal te bufferen voor hergebruik of infiltratie. B-rain Connect ontwikkelde in co-creatie een bufferbekken dat ook heel wat andere behoeften kan invullen en uitdagingen van beheerders kan oplossen. De bufferoplossing die het expertenteam uitwerkte laat geen druppel regenwater verloren gaan dankzij de integratie van een bufferbekken in de straat. Hierin wordt al het regenwater dat neerslaat op de daken opgevangen en herverdeeld naar de geïnteresseerde gebruikers. “Het is als het ware een publiek hemelwaternetwerk, net zoals we in onze bermen ook al gasleidingen, elektra en databekabeling hebben waarop geïnteresseerden kunnen aansluiten. De gebruikers dienen dus geen privé-investering meer te doen in een systeem voor hemelwaterrecuperatie”, oppert bezieler Philippe Segers van B-rain Connect. “Ze tappen hun water rechtstreeks uit de hemelwaterbuffer onder hun straat.” Naast de hemelwaterbuffer voorziet het bekken ook in een infiltratie-oplossing, biedt het plaats aan een boombunker én is er ruimte voor alle nutsvoorzieningen onder de afwerking. Die is bovendien wegneembaar waardoor aanpassingen aan de nutsvoorzieningen of onderhoud aan het bufferbekken mogelijk zijn zonder breekwerken.”

Vier-in-één

B-rain Connect bewees de deugdelijkheid van het concept een eerste keer in een innovatieve wijk van MEHA Projects in Wiekevorst. De 32 energiezuinige woningen zijn er aangesloten op een bufferbekken dat onder de straat verwerkt zit. “We hebben een bufferbekken van bijna 240 lopende meter aangelegd. Het bekken is opgebouwd uit 58 elementen – kamers zoals B-rain ze noemt – van 4m lang, 2m breed en 1m hoog en met wegneembare vloerplaten. Samen zijn ze goed voor een totale buffercapaciteit van 406m³ of 406.000 liter. Een element bestaat uit een grote centrale kamer waarin het regenwater gebufferd wordt. Overtollig regenwater stroomt over naar een infiltratiezone aan één zijde van het element. Hier zijn afhankelijk van de infiltratiecapaciteit van de ondergrond 1 tot 3 lagen poreuze klinkers verwerkt waarlangs het water langzaam in de bodem kan dringen. Er is dus geen impact op de openbare riolering. De elementen zijn verder uitgerust met een pomp- en filtersysteem om het water onder druk naar de eindgebruiker te verdelen, met een boombunker die zijn water via een draineerbuis uit de buffer krijgt en met kabelladders om alle nutsvoorzieningen in weg te werken. De diepte van de kamers is bewust beperkt tot 1m. Dat maakt ze gemakkelijk toepasbaar in ieder type ondergrond en verhoogt bovendien de plaatsingsveiligheid”, vertelt Philippe Segers.

Eenvoudige plaatsing

De plaatsing is op hoofdlijnen vergelijkbaar met het plaatsen van riolering, alleen krijgt de maatschappij er veel meer voor terug. “Een plaatsingsploeg van 2 man met een kraan met een verdeelbalk en evenaar volstaan om de elementen te plaatsen. Ze komen op een volle fundering in gestabiliseerd zand. De kamers worden tegen elkaar geplaatst volgens een ‘mannetje-vrouwtje’-principe. Een speciale rubber en ankers verzekeren de onderlinge waterdichtheid. Na het plaatsen van de elementen kunnen de nutsmaatschappijen hun kabels in de ladders komen monteren. Dat gebeurt in een vooraf doordachte volgorde. Laagspanningskabels die het minst vatbaar zijn voor aanpassingen, komen onderaan. Datakabels liggen bovenaan. Met het dichtleggen van de elementen is ook de afwerking van de bovenbouw klaar. De 18cm dikke vloerplaten zijn constructief gewapend, waardoor ze probleemloos de belasting van een vrachtwagen of kraan aankunnen. Om een mooi vlakke afwerking te krijgen, moet de fundering dus perfect waterpas aangebracht worden”, legt Philippe Segers uit.

Een rendementsverschil is er volgens de bezieler van het buffersysteem niet. De aannemer op het pilootproject plaatste de eerste dag 2 of 3 elementen. Naarmate hij er meer voeling mee kreeg liep dat op tot 8 à 10 stuks. We voorzien ook begeleiding bij de opstart wanneer een aannemer voor het eerst met het systeem aan de slag gaat. En we staan open voor feedback om het concept te verfijnen.”

Prijsgunstig

De werkvolgorde verschilt dus van de aanpak bij een klassieke verkaveling. Hier komen eerst de nutsmaatschappijen die hun kabels in een sleuf leggen. Vervolgens komt de verdere afwerking. Die aanpak houdt risico’s op zettingen in omdat de nauwkeurigheid en verdichting bij de eerste handelingen niet zo belangrijk is. Niet alleen de modus operandi tussen de klassieke en slimme straat verschilt, ook het financiële plaatje. Drie aannemers raamden onafhankelijk van elkaar de kosten voor de klassieke aanpak op de pilootwijk en voor het B-rain concept. Aan de aloude aanpak zou een factuur van 525.000 euro hangen, voor de nieuwe aanpak zou dat 400.000 euro zijn. Een verschil van 24%.

Beheer door nutsmaatschappij

Net zoals een regenwaterrecuperatiesysteem bij een andere woning, vraagt de bufferoplossing van B-rain Connect het nodige beheer en onderhoud. “Dat hebben we hier bij Pidpa gelegd, vanuit de gedachte dat de gebruikers zo één partner hebben voor al hun waterleveringen. Bij iedere gebruiker is een teller geïnstalleerd. Zo betalen ze een bijdrage op basis van hun werkelijke gebruik. Pidpa monitort het systeem, zorgt voor het nodige onderhoud aan de pompen en vult het buffervolume bij met leidingwater wanneer het waterniveau te laag staat. De watermaatschappij zorgt er in de komende jaren ook voor dat het systeem blijft voldoen aan de regelgeving.

Met droge voeten werken

Een laatste belangrijke troef van het B-rain concept is de flexibiliteit. “Wanneer er een nieuwe kabel bijgelegd moet worden, volstaat het de afdekplaten weg te nemen, de kabel te plaatsen en alles weer dicht te leggen. Die klus kan op een dag geklaard zijn. Geen hinderlijke graafwerken en vuile straten meer, dus. Bovendien is dat goedkoper. Tot slot kan de kabel die uit gebruik wordt genomen makkelijk verwijderd worden. Nu blijven al deze kabels liggen in de ondergrond en wordt deze stilaan een niet meer te ontwarren knoop aan leidingen. Om comfortabel in de bufferkamer te kunnen werken, kan het water op amper 10 minuten overgepompt worden in het naastliggende element. Zo werk je altijd proper,” besluit Philippe Segers.