Om de klimaatneutrale samenleving tegen 2050 te realiseren zoals de Europese Green Deal het vraagt, is niet alleen een energietransitie nodig. Ook andere sectoren kunnen bijdragen aan de verdere decarbonisering van onze maatschappij. Zoals de komst van elektrische voertuigen op korte termijn voor grote impact zorgt, kondigen zich ook in de bouwsector innovatieve veranderingen aan.
Zo zullen gebouwen niet enkel energiezuiniger zijn maar ook energieslimmer. Dankzij flexibel energiemanagement kan het verbruik van gebouwen beter afgestemd worden op de variabele productie van hernieuwbare energie. De bouwsector ondersteunt zo de energietransitie zonder toe te geven op het comfort. De consument kan tegelijk besparen op zijn energiefactuur.
Om het elektriciteitsnet in evenwicht te houden, moet de vraag en het aanbod op elk moment gelijk zijn. Door de verwachte toename aan hernieuwbare (en minder voorspelbare) energieproductie en de verdere elektrificatie van onze samenleving, zal die uitdaging in de toekomst een stuk groter worden. Om toch de balans te houden, is er nood aan flexibele balanceringsmiddelen.
Vandaag levert vooral de industrie die flexibiliteit door het verhogen of verlagen van de productie. In de toekomst wil netbeheerder Elia ook de flexibiliteit van gewone consumenten inzetten via het gecontroleerd aansturen van elektrische auto’s, warmtepompen, boilers, of andere toepassingen. Digitalisering en een hervorming van het marktdesign zijn bouwstenen binnen dit verhaal van ‘consumer centricity’. Het is een concept dat zeer toekomstgericht is en een stapsteen is naar de realisatie van de Europese Green Deal.
“Om de klimaatdoelstellingen te realiseren, is het belangrijk dat wordt samengewerkt met andere sectoren. Op de korte termijn is elektrische mobiliteit ons grote focuspunt. De interactie van de autobatterij met ons elektriciteitssysteem komt er heel snel aan en in grote volumes. Maar de volgende grote stap wordt de integratie van slimme gebouwen. De vernieuwingscyclus in de bouw verloopt trager maar de impact zal des te groter zijn aangezien 40% van ons energieverbruik van gebouwen komt. Door elk vanuit onze expertise samen te werken, kunnen we applicaties testen die later ook in particuliere woningen worden toegepast”, verklaart Chris Peeters, CEO van Elia Group.
De bouw- en vastgoedsector zijn over het algemeen nog weinig gedigitaliseerd. Maar door de toegankelijkheid van technologie, zullen digitalisering en automatisatie aan belang toenemen. Het concept van smart buildings of slimme gebouwen staat hierin centraal. Een gebouw is ‘slim’, omdat het een aangename omgeving combineert met een efficiënt verbruik dankzij het gebruik van technologie. De consument wordt ontzorgd, doordat het gebouw zelf beslissingen neemt om zijn prestaties te optimaliseren, bijvoorbeeld op het vlak van energieverbruik.
“In de post-corona relanceplannen gaat heel wat aandacht naar de renovatie van gebouwen. We mogen hierbij niet enkel inzetten op ‘minder energieverbruik’, maar moeten ook werk maken van ‘slimmer energieverbruik’. Op die manier creëren we meer waarde voor de consument die wint op zijn energiefactuur en op zijn comfort. Het toevoegen van een technologielaag aan gebouwen is een belangrijke stap naar een koolstofarme samenleving. Een focus hierop zou ons als Belgen voorsprong geven op de buurlanden en het zet de Belgische kenniseconomie in de verf”, zegt Rik Vandenberghe, CEO van Besix Group.
Elia en Besix werkten al samen binnen het Internet of Energy (IO.Energy) ecosysteem rond het project Enleash. Er is een proefconcept getest waar bekeken is hoe grote gebouwen met complexe gebruiksbehoeften zoals kantoren en ziekenhuizen een actieve rol kunnen spelen in het energiesysteem. Dat kan door hun energie te produceren, vast te houden of te gebruiken wanneer dit nuttig of nodig is.
Besix en Elia zullen samen werken aan een gezamenlijke visienota en er wordt een projectstructuur opgezet die kennis zal delen, kansen zal opsporen en projecten zal uitwerken. De partners zullen ook samen het belang van slimme gebouwen promoten.
Het bundelen van de krachten en het delen van respectieve kennis over slimme gebouwen en elektrische systeemoperaties zijn concrete stappen die genomen worden om verder bij te dragen tot de broodnodige energietransitie.