De milieu-impact van dakrenovaties
Dit artikel vergelijkt de milieu-impact van verschillende dakrenovatieoplossingen aan de hand van een levenscyclusanalyse, kortweg LCA. Met deze techniek kan men de milieu-impact van een gebouw bepalen over zijn volledige levenscyclus (van de materiaalproductie tot de finale afvalverwerking) en voor verschillende milieuproblemen (bv. klimaatverandering, fijnstof …). De analyse wordt uitgevoerd volgens de gangbare Belgische methode die ook toegepast wordt in de TOTEM-tool (www.totem-building.be) waarmee de bouwprofessional zelf verschillende oplossingen kan analyseren.
Dit artikel vergelijkt de milieu-impact van verschillende dakrenovatieoplossingen aan de hand van een levenscyclusanalyse, kortweg LCA. Met deze techniek kan men de milieu-impact van een gebouw bepalen over zijn volledige levenscyclus (van de materiaalproductie tot de finale afvalverwerking) en voor verschillende milieuproblemen (bv. klimaatverandering, fijnstof …). De analyse wordt uitgevoerd volgens de gangbare Belgische methode die ook toegepast wordt in de TOTEM-tool (www.totem-building.be) waarmee de bouwprofessional zelf verschillende oplossingen kan analyseren.
Afb. 1 Milieu-impact van de renovatie van 1 m² hellend dak, over de hele levenscyclus, voor verschillende isolatiestrategieën (naar U = 0,24 W/m².K).
LANGS BINNEN OF BUITEN ISOLEREN?
Langs binnen isoleren heeft over het algemeen een kleinere milieu-impact dan langs buiten isoleren. Dat komt doordat men bij het langs buiten isoleren volgens het sarkingprincipe harde isolatieplaten gebruikt (bv. PUR, XPS, houtvezelplaten, kurk). Deze hebben typisch (maar niet altijd!) een hogere milieu-impact dan de meeste zachte isolatiematerialen (bv. minerale wol, houtwol, hennepmatten …). Er bestaan grote verschillen in de milieu-impact van verschillende isolatiematerialen, ook tussen de harde en de zachte materialen onderling.
Bovendien moet men bij een sarkingoplossing ook de dakbedekking (dakpannen en onderdak) wegnemen. Een klassieke dakbedekking met pannen heeft een hogere impact dan een typische binnenafwerking met een houten structuur en gipskartonplaten. Het spreekt voor zich dat er ook gekeken moet worden naar de staat van de dakbedekking. Als deze aan vervanging toe is, dan heeft dit een bijkomende impact. Zijn de pannen nog in goede staat, dan kan men ervoor opteren om de bestaande dakpannen na het isoleren terug te plaatsen (zie TV 240).
Dit onderzoek toont daarenboven aan dat, als men de bestaande dakstructuur vervangt en daarbij een isolatiemateriaal met een lage milieu-impact gebruikt, de totale milieu-impact van de dakrenovatie lager kan uitkomen dan de impact van sommige renovatieoplossingen. Het loont dus de moeite om vooraf de impact van verschillende oplossingen met elkaar te vergelijken. Dit geldt met name wanneer een vervanging van de dakstructuur of dakbedekking zich ook vanuit een technisch oogpunt opdringt.
BINNENAFWERKING
De standaardbinnenafwerking met een gipskartonplaat op een houten structuur heeft een relatief beperkte milieu-impact. De vergelijking met andere binnenafwerkingen leert echter dat de impact van een structuur uit metalen profielen vier keer hoger is dan deze van zijn houten tegenhanger. Ook de keuze van de afwerking heeft een invloed. Zo verdubbelt de impact van de binnenafwerking bij het gebruik van OSB-platen.
Dit onderzoek werd uitgevoerd in het kader van Brussels Retrofit Living Labs, gesubsidieerd door het Brussels Hoofdstedelijk Gewest en de Europese Unie. Lees meer over dit onderwerp in het Buildwise-artikel 2023/05.06 dat weldra zal verschijnen.
Bron: het artikel ‘Energetische renovatie van hellende daken: inzicht in de milieu-impact’ van N. Neelen en L. Wastiels in het Buildwise Magazine van september-oktober 2023. Enkel het originele artikel, dat opgesteld werd in het kader van de Normen-Antenne ‘Milieu-impact en circulaire economie’, gesubsidieerd door de FOD Economie, en te vinden is op www.buildwise.be, geldt als referentie.