“De klimaatverandering zet de watervoorziening onder druk. Klimaatmodellen voorspellen dat we steeds vaker lange periodes van droogte zullen krijgen, afgewisseld met korte periodes van hevige regenval. Onze oppervlakte- en grondwaterwinningen kampen na drie extreem droge zomers nog steeds met lage waterstanden. Eén natte winter maakt dat niet goed”, zegt directeur-generaal Hans Goossens.
“Daarom streven we naar meer diversiteit in onze waterbronnen: niet alleen grond- en oppervlaktewater, maar ook hemelwater en hergebruik van afvalwater. We evolueren naar decentrale voorzieningsmodellen, waarbij we samenwerken met verschillende waterpartners en -bedrijven. Anderzijds bieden nieuwe, digitale technologieën steeds meer kansen op het vlak van dienstverlening. Zo wordt het bijvoorbeeld mogelijk om op elk moment van de dag via onze website met online klantenzone informatie op te zoeken of een verhuizing te regelen. Klanten verwachten die dienstverlening ook van ons”, vervolgt Goossens.
“Om de nieuwe mogelijkheden maximaal te kunnen benutten, is het belangrijk dat de hele organisatie op dezelfde lijn zit. Vroeger had elke provinciale directie haar eigen aanpak. Binnen de nieuwe organisatiestructuur werkt iedereen volgens dezelfde klanten-, productie- en distributieprocessen. Ook ons businessmodel kreeg een grondige make-over. Als duurzaam drinkwaterbedrijf willen we anders omgaan met water: niet zomaar kubieke meters verkopen, maar klanten stimuleren om spaarzamer te zijn en water te hergebruiken”.
“Waar onze inspanningen rond duurzaam ondernemen vroeger gefragmenteerd waren, evolueren we nu naar een geïntegreerde benadering. Ons reorganisatietraject heeft veel inspanningen gevraagd van onze medewerkers. Maar met een procesgerichte, flexibele organisatie kunnen we veel beter inspelen op nieuwe evoluties en maken we ons sterk voor de toekomst, verklaart Mieke Van Hootegem.
“De Watergroep sluit het boekjaar 2019 af met een bedrijfswinst van 27,1 miljoen €. De jaarrekening sluit af met een balanstotaal van 1.723 miljoen €. De te bestemmen winst bedraagt 26,7 miljoen €. Het aantal aftakkingen is met 1% gestegen, terwijl het gefactureerde verbruik per aftakking licht gedaald is met 1 m³,’ aldus Mieke Van Hootegem.
Duurzaam bronbeheer
“Ondanks de piekverbruiken bij warme, droge periodes, zien we dat dit afgevlakt wordt in het verbruik op jaarbasis. Het is dus een uitdaging om ons business model aan deze economische realiteit aan te passen. Als openbaar nutsbedrijf is het sowieso onze taak om in te zetten op een duurzame, innovatieve en klimaatrobuuste drinkwatervoorziening’, stelt Hans Goossens.
De klimaatverandering zet een grote druk op de vraag en het aanbod van ons drinkwater. Om ook in de toekomst kwaliteitsvol drinkwater te garanderen, blijft het waterbedrijf werken aan een duurzaam en gediversifieerd bronbeheer, past ze haar infrastructuur aan om voldoende klimaatrobuust te zijn en zet De Watergroep volop in op innovatie. Zo staan in het waterproductiecentrum De Blankaart (Diksmuide) de nieuwe nabehandelingsinstallatie en een nieuw dienstengebouw in de steigers.
Het aantal aftakkingen is vorig jaar met 1% gestegen tot 1.451.429. Het aantal klanten is eveneens met 1% gegroeid tot 3.265.106. Samen stonden zij vorig jaar voor een gefactureerd verbruik van 136,6 miljoen m³ water, een lichte stijging met 0,4% in vergelijking met 2018.
Het gemiddelde gefactureerde huishoudelijke verbruik per aftakking blijft licht dalen: vorig jaar ging het om 69 m³ per aftakking, ongeveer 1 m³ minder dan in 2018. Dit wordt verklaard door een daling van het aantal gedomicilieerden per aftakking en een daling van het verbruik per inwoner (van 82 liter per persoon per dag naar 81 liter per persoon per dag).
In 2019 produceerde De Watergroep 129 miljoen m³ drinkwater. Dat is een daling met 0,47% in vergelijking met 2018. In totaal beschikte De Watergroep vorig jaar over 180 miljoen m³ drinkwater voor haar klanten, wat ongeveer een status quo betekent.
Waterontharding
De Watergroep wil op termijn zacht water leveren aan al haar klanten. Hard drinkwater is gezond, maar de kalk in het water zorgt voor afzetting op kranen en in huishoudelijke apparaten. Daarom investeert het waterbedrijf waar nodig in een extra onthardingsstap bij de bouw of renovatie van waterbehandelingsinstallaties.
Vorig jaar werd in Eeklo een nieuw waterproductiecentrum met centrale deelontharding in werking gesteld. Tussen nu en eind 2027 investeert De Watergroep in tien bijkomende onthardingsinstallaties: vijf in Limburg, vier in Vlaams-Brabant en een in West-Vlaanderen.
De Watergroep maakt haar waterproductie- en distributieketen efficiënter en duurzamer door ‘slim’ om te gaan met data. Dat gebeurt bij voorkeur met andere wateractoren en kennispartners, bijvoobeeld binnen Internet of Water Flanders, een volledig Vlaams initiatief waarbij de kwaliteit en de kwantiteit van het beschikbare ruwe water in realtime kan worden opgevolgd.
Digitale meters
Vorig jaar begon het waterbedrijf met een testproject rond digitale meters. Die moeten in de toekomst een beter inzicht geven in het verbruik van de klanten, zodat de productie beter kan worden aangestuurd. ‘Meer meten’ is ook één van de instrumenten om het lekverlies terug te dringen, samen met onder andere een doorgedreven investeringsbeleid, een proactieve lekopsporing en snellere hersteltijden.
Door water op maat aan te bieden, stelt De Watergroep bedrijven in staat om hun waterverbruik te rationaliseren. Dat is niet alleen financieel interessant, het is ook goed voor het milieu.
“Vorig jaar is de productie van water op maat gestegen van 8,1 naar 8,8 miljoen m³. Dit is onder andere te verklaren door nieuwe installaties die we in dienst hebben genomen bij zuivelbedrijf Milcobel (sites in Langemark en Kallo) en bij DuPont (Brugge), een bedrijf gespecialiseerd in de productie van gist en enzymen. Daarnaast hebben we de capaciteit uitgebreid van de bestaande installatie bij aardappelproducent Agristo (Wielsbeke)”, zegt directeur-generaal Hans Goossens.
Riopact
Riopact, de businessunit die De Watergroep samen met Aquafin heeft opgezet, ontzorgt gemeenten op het vlak van afvalwaterbeheer, zodat ze tegen 2027 kunnen voldoen aan de Europese Kaderrichtlijn Water. Door toe te treden kiezen gemeenten ervoor het volledige beheer van hun rioleringsstelsel toe te vertrouwen aan Riopact.
Riopact zet sterk in op hemelwaterplannen, die binnen de context van de klimaatverandering een belangrijk werkinstrument zijn om wateroverlast te vermijden en kostbaar hemelwater niet in rivieren of riolen te laten verdwijnen.
Raad van bestuur
Met de algemene vergadering van 28 augustus kwam ook een einde aan het mandaat van de voltallige raad van bestuur van De Watergroep. De nieuwe raad zal uit dertien leden bestaan in plaats van zeventien. Brecht Vermeulen wordt de nieuwe voorzitter.
De nieuwe raad van bestuur zal voorlopig starten met acht leden. Zij zullen een oproep naar onafhankelijke bestuurders lanceren en tien kandidaten voordragen, waarvan de Vlaamse regering er in de loop van het najaar vijf zal benoemen. Het mandaat van de nieuwe bestuurders loopt tot de algemene vergadering in 2025.
Brecht Vermeulen was ruim 18 jaar directeur van De Mandel, de grootste sociale huisvestingsmaatschappij van West-Vlaanderen, en is momenteel actief in projectontwikkeling en vastgoed. Hij was volksvertegenwoordiger van 2014 tot 2019. Vermeulen wil met De Watergroep een betrouwbare te zijn en blijven voor zowel de particuliere en industriële klanten, als de lokale besturen.
“We moeten een goede dienstverlening bieden tegen een correcte prijs en tegelijkertijd inspelen op nieuwe inzichten en uitdagingen. We kunnen niet voorbijgaan aan de recente droge zomers en moeten sensibiliseren om rationeler en spaarzamer om te gaan met onze kostbare watervoorraden. We moeten zelf ook aandacht hebben voor de performantie van onze infrastructuur, het niet in rekening gebrachte water terugdringen en ook aan onze klanten instrumenten aanreiken om lekken sneller op te sporen”, zegt Brecht Vermeulen.
“We staan voor een boeiende transitie waarbij we met innovatieve technologie moeten inzetten op een duurzame, gegarandeerde en betaalbare watervoorziening. Om die transitie succesvol te kunnen doorvoeren, moeten we radicaal anders durven denken en handelen. De complexiteit van de uitdagingen vraagt een intense en nieuwe vorm van samenwerken, zowel tussen de publieke waterbedrijven onderling als met private ondernemingen en andere nutsbedrijven”, aldus de nieuwe voorzitter van De Watergroep.