Demir: 'Drinkwatermaatschappijen moeten lekken aanpakken'
In 2019 ging 61 miljoen m³ drinkwater of 167 miljoen liter per dag water verloren door lekkende leidingen. Dat blijkt uit een extra doorlichting die Vlaams minister van Omgeving Zuhal Demir liet uitvoeringen. De kost van het totale waterverlies wordt geraamd op 36 miljoen € in 2019. “De drinkwatermaatschappijen moeten veel beter doen. We hebben in onze regio simpelweg de luxe niet om drinkwater te verspillen. Er moet een tandje bijgestoken worden, zodat we effectief resultaat boeken”, klinkt het bij Demir.
Vlaanderen telt ongeveer 63.000 km waterleidingen en 22.300 km aansluitingen. In 2018 bleek al dat het zogenaamde niet-geregistreerde verbruik, het verschil tussen in het net gebracht drinkwater en aan klanten geleverd drinkwater, ongeveer 70 miljoen m³ bedroeg. De drinkwatermaatschappijen kondigden beterschap aan, maar de minister besloot een nieuwe doorlichting uit te voeren. Daaruit blijkt dat er nog geen duidelijke daling van het waterverlies is.
Jaarlijks wordt in ons land 358 miljoen m³ drinkwater geproduceerd. Uit de doorlichting van Demir blijkt dat nog steeds 70 miljoen m³ water of 190 miljoen liter per dag verloren gaat. Van die 70 miljoen m³ is naar schatting 61 miljoen m³ of 167 miljoen liter water (17%) direct toe te wijzen aan lekken in toevoer- en distributieleidingen, in reservoirs en op de aftakkingen. De overige volumes betreffen niet-gefactureerd water, zoals het spoelen van leidingen na werken of bluswater voor de brandweer.
“Niet alleen de financiële kost moet ons zorgen baren, vooral de maatschappelijke kost is erg groot. Vlaanderen is niet langer de spons die ze ooit was. Water is een kostbaar goed. Je krijgt toch niet uitgelegd dat boeren in de zomer hun akkers niet mogen besproeien of dat gezinnen zuiniger moeten omgaan met water, terwijl er elke dag miljoenen liter drinkwater gewoon wegloopt? De drinkwatermaatschappijen moeten daarom een tandje bijsteken. In het kader van de Blue Deal hebben ze al verschillende initiatieven in gang gezet, ik verwacht samen met hen dat die initiatieven in de komende periode die resultaten beginnen opleveren”, klinkt het.
Jaarlijks wordt in ons land 358 miljoen m³ drinkwater geproduceerd. Uit de doorlichting van Demir blijkt dat nog steeds 70 miljoen m³ water of 190 miljoen liter per dag verloren gaat. Van die 70 miljoen m³ is naar schatting 61 miljoen m³ of 167 miljoen liter water (17%) direct toe te wijzen aan lekken in toevoer- en distributieleidingen, in reservoirs en op de aftakkingen. De overige volumes betreffen niet-gefactureerd water, zoals het spoelen van leidingen na werken of bluswater voor de brandweer.
“Niet alleen de financiële kost moet ons zorgen baren, vooral de maatschappelijke kost is erg groot. Vlaanderen is niet langer de spons die ze ooit was. Water is een kostbaar goed. Je krijgt toch niet uitgelegd dat boeren in de zomer hun akkers niet mogen besproeien of dat gezinnen zuiniger moeten omgaan met water, terwijl er elke dag miljoenen liter drinkwater gewoon wegloopt? De drinkwatermaatschappijen moeten daarom een tandje bijsteken. In het kader van de Blue Deal hebben ze al verschillende initiatieven in gang gezet, ik verwacht samen met hen dat die initiatieven in de komende periode die resultaten beginnen opleveren”, klinkt het.
Lekverliezen
Demir legt daarbij de lat erg hoog. De zogenaamde Infrastructure Leakage Index (ILI), de internationale maatstaf om lekverliezen in verschillende landen te vergelijken moet tegen 2025 lager zijn dan 0,5. In 2019 lag die in Vlaanderen (afhankelijk van de drinkwatermaatschappij) tussen de 0,44 en 1,57. Het Vlaamse gemiddelde ligt op 1,2. Daarmee zitten we op een gelijk niveau als Duitsland en Oostenrijk, maar scoort Vlaanderen slechter dan Nederland en Denemarken. Door de lat op 0,5 te leggen wil Demir de lekverliezen feitelijk halveren en zal Vlaanderen bij de wereldtop behoren.
Toch is het niet allemaal kommer en kwel. Zo slaagde Water-Link er wél in stevige vooruitgang te boeken en hun werkelijke lekverliezen meer dan te halveren. De maatschappij was tot 2018 de slechtste leerling van de klas, maar behoort nu tot de betere leerlingen. Hetzelfde geld AGSO Knokke-Heist. IWVA is het enige drinkwaterbedrijf dat de doelstelling van Demir al haalt. Vooral de grotere bedrijven De Watergroep en Farys hebben nog werk aan de winkel, net als Pidpa. Die laatste tekende als enige drinkwaterbedrijf een stijging van de lekverliezen op.
Demir wijst er op dat de drinkwatermaatschappijen de voorbije jaren op verschillende innovatieve projecten hebben ingezet om de lekken in kaart te brengen. Door onder meer de inzet van satellieten, drukmetingen in leiding, akoestische lekdetectie-apparatuur, sensoren en andere software. Een eerste fase is immers het opsporen van lekken. “Maar het wordt tijd om die lekken nu ook effectief te dichten”, meent de minister. Ze kaartte de problematiek al herhaaldelijk aan bij koepelorganisatie AquaFlanders, die zich bewust is van de uitdaging en aangeeft dat de drinkwatermaatschappijen bereid zijn investeringen te doen. Meer samenwerking tussen de waterbedrijven is daarin cruciaal. De zes Vlaamse drinkwaterbedrijven hebben op vraag van Demir voor het eerst een gezamenlijk strategisch actieprogramma drinkwaterbevoorrading gemaakt waarin ze meer dan 1 miljard € investeren.
Toch is het niet allemaal kommer en kwel. Zo slaagde Water-Link er wél in stevige vooruitgang te boeken en hun werkelijke lekverliezen meer dan te halveren. De maatschappij was tot 2018 de slechtste leerling van de klas, maar behoort nu tot de betere leerlingen. Hetzelfde geld AGSO Knokke-Heist. IWVA is het enige drinkwaterbedrijf dat de doelstelling van Demir al haalt. Vooral de grotere bedrijven De Watergroep en Farys hebben nog werk aan de winkel, net als Pidpa. Die laatste tekende als enige drinkwaterbedrijf een stijging van de lekverliezen op.
Demir wijst er op dat de drinkwatermaatschappijen de voorbije jaren op verschillende innovatieve projecten hebben ingezet om de lekken in kaart te brengen. Door onder meer de inzet van satellieten, drukmetingen in leiding, akoestische lekdetectie-apparatuur, sensoren en andere software. Een eerste fase is immers het opsporen van lekken. “Maar het wordt tijd om die lekken nu ook effectief te dichten”, meent de minister. Ze kaartte de problematiek al herhaaldelijk aan bij koepelorganisatie AquaFlanders, die zich bewust is van de uitdaging en aangeeft dat de drinkwatermaatschappijen bereid zijn investeringen te doen. Meer samenwerking tussen de waterbedrijven is daarin cruciaal. De zes Vlaamse drinkwaterbedrijven hebben op vraag van Demir voor het eerst een gezamenlijk strategisch actieprogramma drinkwaterbevoorrading gemaakt waarin ze meer dan 1 miljard € investeren.
“Water is een kostbaar goed. We hebben in onze regio simpelweg de luxe niet om kostbaar drinkwater te verspillen. Ook de overheid moet daarin haar verantwoordelijkheid nemen en het goede voorbeeld geven. Tegen eind 2025 zou Vlaanderen tot de absolute wereldtop moeten behoren op het vlak van lekvrije leidingen, zonder een impact te hebben op de waterfactuur. Ik verwacht van de drinkwaterbedrijven dat ze dit waarmaken en ze zullen in mij ook een partner vinden daarin”, besluit Demir.
