GEN-infrastructuurwerken hervat op spoorlijn Brussel-Nijvel

Elf maanden geleden werden de GEN-werken officieel hervat in Hoeilaart op de spoorlijn Brussel-Ottignies (lijn 161). Op de spoorlijn Brussel-Nijvel (lijn 124) begonnen de eerste voorbereidende werken reeds vorige zomer. De heropstart van de GEN-werken werd mogelijk gemaakt door een extra financiering van de federale overheid. In maart 2017 besliste de federale regering om een bijkomend budget vrij te maken voor de uitvoering van een aantal projecten die van groot strategisch belang zijn voor de spoormobiliteit, waaronder het Gewestelijk ExpresNet rond Brussel en een aantal gewestelijke prioriteiten.

Voor de heropstart van de GEN-werken beslisten Infrabel en NMBS samen om voortaan ‘baanvak per baanvak’ af te werken en deze nieuwe trajecten daarna onmiddellijk in gebruik te nemen. Zo zullen de eerste voordelen voor de reizigers al merkbaar zijn tegen het vervoersplan van 2024. Op de spoorlijn Brussel-Nijvel waren de werken burgerlijke bouwkunde op ongeveer een derde van de totale afstand van 25 km al klaar. In augustus 2018 is Infrabel begonnen met de eerste voorbereidende werkzaamheden tussen Waterloo en Eigenbrakel (ter hoogte van de kruising met de Ring). Dit baanvak gaat nu een nieuwe belangrijke fase in met bouwkundige werken aan de bedding en het spoorplatform. Daarna zullen de spoor-, sein­inrichtings-, en bovenleidingswerken volgen. Er komt ook een nieuw station: Braine-Alliance. De werken op dit baanvak zullen voltooid zijn in 2025.

Bouwvergunning

Het daarop aansluitende baanvak Lillois-Nijvel zou volgens de huidige planning in 2029 moeten klaar zijn. In het station Nijvel zullen twee nieuwe doodlopende sporen worden ingericht. In het Vlaamse Gewest zal Infrabel een nieuwe bouwvergunning aanvragen voor de verdubbeling van de spoorcapaciteit. Dit gebeurt volgens een vernieuwde grup-procedure (gewestelijk ruimtelijk uitvoeringsplan) die in januari aan de betrokken gemeenten en de buurtbewoners werd toegelicht. De procedure voor het verkrijgen van de bouwvergunning zal vermoedelijk ongeveer twee jaar duren. Als de vergunningen verkregen zijn, kunnen de werken in het voorjaar van 2021 beginnen en zullen ze dan tot 2031 duren.

In het Brusselse Gewest heeft Infrabel vorige maand een nieuwe bouwaanvraag ingediend voor het vervolg van de werkzaamheden. Dit omvat ondermeer de bouw van het multimodale knooppunt aan de stopplaats Ukkel-Moensberg en de verbetering van de verbinding met het oostelijke ringspoor rond Brussel (de spoorlijn 26 Halle-Vilvoorde). Infrabel hoopt de vergunning eind dit jaar te bekomen, waarna de werkzaamheden aansluitend zouden kunnen starten met als einddatum 2024.

Het GEN komt in de eerste plaats neer op het viersporig maken van vijf grote spoorassen binnen een straal van 30 km rond Brussel. Dankzij de verdubbelde capaciteit kunnen de rechtstreekse treinen over de twee middelste sporen rijden zonder opgehouden te worden door de lokale treinen die de buitenste sporen gebruiken. Vandaag zijn reeds enkele spoorlijnen van de vijf GEN-assen in gebruik genomen, namelijk de assen Brussel-Halle (lijn 96N) en Brussel-Leuven (lijn 36N) die ook deel uitmaken van het hogesnelheidsnet naar Frankrijk en Luik. Eind 2018 heeft Infrabel op de as Brussel-Denderleeuw de vier sporen tussen Anderlecht en Sint-Katherina-Lombeek in gebruik genomen. In een latere fase (vanaf midden 2020) komen er nog verbeteringen aan de inrit van Brussel-Zuid (namelijk de aansluiting van 3 km met Anderlecht). Eerder, in april 2016, werd ook de Schuman-Josafattunnel opengesteld voor het treinverkeer.

Op de spoorlijnen Brussel-Ottignies (lijn 161) en Brussel-Nijvel (lijn 124) wordt dus per baanvak voortgewerkt. In totaal komen er ongeveer 100 km aan nieuwe sporen bij op beide spoorlijnen. Het Gewestelijk Expresnet wordt zo stapsgewijs verder gerealiseerd en progressief in gebruik genomen ten voordele van de vele spoorgebruikers en van de mobiliteit in het algemeen.

Nieuwe stations

De NMBS heeft sinds 2015 met het S-aanbod al een belangrijk voorstedelijk netwerk. Dit aanbod bestaat vandaag uit twaalf lijnen en ruim 700 treinen, die in Brussel en de voorstedelijke omgeving meer dan 140 stations bedienen. De geleidelijke realisatie van de spoorwerken per baanvak en per fase moet resulteren in aanzienlijke capaciteitsverhogingen. De NMBS kan met de voltooiing van de eerste fase van de werken in 2025 tijdens de piek elk uur vier S-treinen inzetten van en naar Brussel. Dat komt neer op een trein om de vijftien minuten tussen de stations op lijn 124 tussen Brussel en Nijvel (en voor de stations Holleken en De Hoek, waar de werken in 2031 zijn afgerond) en tussen de stations op lijn 161 tussen Brussel en Louvain-la-Neuve.

Intussen vernieuwt de NMBS de stations langs de spoorlijn 124. Er worden nieuwe perrons en schuilhuisjes gebouwd en er komen nieuwe parkings voor zowel auto’s als fietsen. De toegankelijkheid voor personen met beperkte een mobiliteit wordt verbeterd in de stations Linkebeek, Sint-Genesius-Rode, Waterloo, Eigenbrakel en Nijvel. Er worden tevens twee nieuwe stations geopend: Ukkel-Moensberg (eind 2024) en Braine-Alliance (eind 2025). Er komen ook nieuwe stationsgebouwen in Nijvel en Waterloo. In totaal wordt 61 miljoen €  geïnvesteerd in de vernieuwing van de stations en parkings tussen Brussel en Nijvel.