Hoe 3D-printen bij verlichtingsbedrijf Signify leidt tot 100% circulariteit

Bij Signify is het duidelijk: de toekomst is aan het 3D-printen. Logisch ook, dit is immers een methode van werken waarbij je duurzaam en milieubewust te werk gaat, zeker als je hierbij gerecycleerde materialen gebruikt en daarnaast afval maximaal vermijdt. Als je dan bovendien ook nog eens lokaal te werk gaat, haal je in één adem ook nog eens de CO2-uitstoot enorm naar beneden. 

Om te weten te komen hoe het 3D-printen een revolutie teweegbrengt in de wereld van het ontwerp, klopten we voor meer tekst en uitleg aan bij de Belgische expert Bart Maeyens, die vanuit Eindhoven opereert als business leader bij Signify. Hij legt onder meer uit hoe elk 3D-geprint armatuur 55% gerecyclede of biocirculaire materialen gebruikt en verduidelijkt hoe diens bedrijf tegen 2025 via het 3D-printen de overgang wil gemaakt hebben van ‘normaal’ duurzaam naar echt circulair.

“Ik kan misschien beter eerst kort duiden wat Signify is”, opent hij. “Eigenlijk is Signify het vroegere Philips Lighting. Royal Philips stootte de verlichting af in 2018 en dat werd Signify. De mensen van Signify kenden mijn fascinatie voor duurzaamheid en circulariteit om mee te werken aan de realisatie van de doelstelling van het bedrijf onder de slogan ‘Brighter lights, better worlds’. Via dat programma is het streven om het meest duurzame bedrijf te zijn dat je maar kunt vinden.”

Koolstofneutraal, zero landfill en volledig plasticvrije verpakkingen

Bekijken we de realisatie van de bedrijfsslogan, dan merken we dat de onderneming al in 2020 koolstofneutraal was en dat het streven is om in 2025 zelfs koolstofnegatief te worden. Eveneens in 2020 werd een ‘zero landfill’ beleid waargemaakt en inmiddels is alle verpakkingsmateriaal volledig plasticvrij. 

Het is een prestatie van formaat voor een bedrijf dat zich vooral richt op retailers, restaurant(ketens) en kantoren met een duidelijke uitstraling. Daaronder gekende namen als Carrefour, Jumbo, McDonald’s, Lego, Desigual of Edge, bij wie producten geleverd worden die variëren van grote high bays, architecturale verlichting zoals downlights en spots, grote ronde kantoorarmaturen en uiteraard decoratieve hang- en tafellampen die zowel door professionele klanten als gewone consumenten worden gebruikt. 

“Alles in het programma is echt uitgevoerd. Na de energiecrisis van 2 jaar geleden namen we ook de consumptie van energie onder de loep. Zo kwamen we ertoe dat we momenteel zelfs ledlampjes op 3 Watt verwezenlijkten, maar wel met dezelfde lichthoeveelheid. De energiebesparing daardoor als wereldleider is niet klein, geen enkele speler in de maakindustrie wijzigde de impact zo ingrijpend!”

Closed loop creëren

De hamvraag is uiteraard wat Signify wil. Volgens het bedrijf ligt de oplossing bij het 3D-printen, waarmee je zo snel mogelijk moet mikken op volledig circulair worden. Het komt er dus op neer een ‘closed loop’ te creëren. Om het simpel samen te vatten: je neemt afval als grondstof, jaagt dit door je 3D-printer en maakt je eindproduct zo kwalitatief mogelijk, waarbij het eindproduct zo slim mogelijk in elkaar wordt gestopt. 

“Beeld je bij dat laatste voor dat je een demontagehandleiding krijgt voor je product en dat je door het printen zelfs over 40 jaar nog het allerkleinste onderdeeltje gewoon kunt herprinten, en dat in het oneindige”, verduidelijkt Bart Maeyens. “Als het einde van het leven van een object in zicht is, en dat zeker in hospitality of retail waar je ook fashionable moet zijn, nemen we het terug, herwerken we het volledig en maken we met het oude materiaal gewoon een nieuwe armatuur. Dankzij het gerecycleerde materiaal maak je de cirkel volledig rond.”

Dé vraag is uiteraard wat het ideale materiaal is voor dat oneindige hergebruik. Moeten we dan denken aan, bijvoorbeeld, PET?

Bart Maeyens: “Nee, PET zorgt voor goede kunststoffen, maar het is niet optimaal geschikt voor de maakindustrie. Wij opteren voor polycarbonaat omdat dit zeer goed scoort. Een bijkomend voordeel is dat het ook een bouwmateriaal is, waardoor het ook zeer zuiver te krijgen is als tweedehands materiaal, net omdat het in de bouwwereld zo aanwezig is.”

“Het leuke hieraan is dat het inspeelt op één van dé grote uitdagingen van de tijd waarin we nu leven: waar raak ik aan mijn grondstoffen. Daarom doe ik bij deze meteen een oproep naar de industrie en de overheden om iets sneller te handelen en niet te vergeten dat één van de oplossingen erin bestaat de eigen materialenstroom vast te houden. Wij bij Signify vragen daarom om het gewoon meteen naar ons terug te brengen. En mocht Europa tegelijkertijd ook eens het verbod om afval over de grens te zetten willen herbekijken?”

Randvoorwaarden

Zoals we weten, volstaat het voor maximale duurzaamheid en volledige circulariteit niet om enkel je productiemethode te bekijken. Ook de randvoorwaarden moeten in de gaten gehouden worden. Belangrijk daarbij is dus dat je zo lokaal mogelijk werkt en niet enkel de productiemogelijkheden vergroot, maar ook de transportkosten verkleint. En dat voor een eindproduct dat minstens zo goed moet zijn als de traditionele voorganger…

“Wij hebben wereldwijd fabrieken en streven naar kleinere eenheden waardoor we zo lokaal mogelijk kunnen werken. Nu al besparen we door het elimineren van transporten al 76% van onze uitstoot”, licht onze gesprekspartner toe. “Vergeet ook niet hoe interessant het is om niet langer matrijzen te hoeven maken en dat de nood aan grote voorraden verdwijnt. Dankzij het 3D-printen wacht je gewoon op de bestelling van een klant voor je iets maakt en lever je meteen. Het mooie hieraan is dat je de consument zonder dat hij het zelf beseft meetrekt in de duurzaamheidsgedachte. En misschien wel nog aantrekkelijker is dat de keuze enorm groot is, we ontwijken alle problemen van de traditionele maakindustrie. Een voorbeeld: bij ons heeft iedere armatuur 192 varianten. Of nog een ander voorbeeld van hoe we de retailwinkel kunnen helpen. In retail is de forecast altijd fout, maar door het gebruik van 3D-printen hebben we voldoende aan een grove schatting van de nood, 2 maanden op voorhand. We hebben het letterlijk over de zero waste factory, zelfs als de printer eens een foutje maakt.”

Als het 3D-printen zo makkelijk is, waarom is het dan nog niet standaard in de verlichtingsindustrie? 

“We kozen een grondstof die zeer kwalitatief is, maar waarbij het printen met polycarbonaat via filament bijzonder moeilijk is. Je moet dan een heel goed inzicht hebben op de bouw van je printers en die volledig geautomatiseerd laten draaien.”

Betalen voor terugname

In de officiële communicatie geeft Signify mee dat het bedrijf alle verkochte armaturen bij het einde van hun leven terugneemt. Is er zo al veel materiaal teruggekomen?

“We doen het nog maar 5 jaar en dat betekent dat er helaas nog maar weinig retours zijn. Meer zelfs, we moeten soms bedelen bij de klanten om dingen terug te krijgen om die te testen na 5 jaar gebruik, terwijl we constant zelf blijven innoveren”, horen we. 

Afsluitend willen we natuurlijk weten hoe Signify het volledig circulaire verhaal in de nabije toekomst concreet ziet. “Ons einddoel is dat we nooit nog verder dan 400 tot 500 km van de klant zitten, waar ook ter wereld”, rondt Bart Maeyens af. “Daarbij werken we met kleinere, flexibele fabriekjes, met zero impact op de omgeving en minimaal transport. De ambitie reikt eigenlijk veel verder dan het louter volledig circulair zijn. Als het enigszins kan, willen we onze voetafdruk zelfs negatief maken! Zo is het een denkpiste om de klant terug te betalen voor het terugnemen van het materiaal. Waarmee we de boodschap overbrengen dat grondstof ook een waarde heeft, waarvoor we geld op tafel willen leggen.”