Hoe het afval van betegelingen sorteren en recycleren?

De afbraak van een betegelde vloer brengt een grote hoeveelheid afval met zich mee, waaronder heel wat tegels, maar ook cement- of kalkgebonden mortel en bitumineuze producten. In recentere vloeren worden ook veel synthetische producten gebruikt, zoals lijmen en mortellijmen, afdichtings- en ontkoppelingsmatten of soepele voegen en kitten. De dekvloer kan evenzeer beschadigd raken.

Ook bij het plaatsen van een betegeling komt er veel afval vrij. In het ideale geval kan dit afval beperkt worden door breuk te voorkomen. Er zal echter wel steeds snij- en verpakkingsafval overblijven.

Door het afval op de werf te sorteren en in te zetten op de recyclage ervan, kunnen de tegelzetters de hoeveelheid verbrand of gestort afval verminderen. De afvalproductie van de bouwsector heeft immers een grote milieu-impact. Alle bouwberoepen moeten dus hun steentje bijdragen om de afvalberg te verkleinen en het afval in de mate van het mogelijke te valoriseren. Belangrijk is het afval aan de bron te sorteren, want ‘zuivere’ afvalstromen zijn gemakkelijker te recycleren.

RECYCLAGE VAN INERT AFVAL

Mineraal inert afval, ook wel ‘bouwpuin’ of ‘steenachtig afval’ genoemd, is recycleerbaar. Het gaat om keramische, beton- of natuursteentegels en mortelresten. Dit afval mag gemengd worden met ander mineraal inert afval van de werf, zoals bakstenen of dakpannen. Het inerte afval moet wel op de werf gesorteerd worden en gescheiden worden van het niet-inerte afval. Vervolgens wordt het naar het containerpark of naar een recyclagebedrijf gebracht, vaak via een inzamelaar van inert afval.

Opgelet: aangezien de gerecycleerde granulaten van goede kwaliteit moeten zijn, kan het recyclagecentrum afval weigeren (zie de PTV 406voor de aanvaardingslimieten voor gerecycleerde granulaten). De volgende materialen worden over het algemeen niet aanvaard:

• inert afval dat vervuild is door asbestvezels of door materialen die mogelijk asbest, teer of andere gevaarlijke en vervuilende stoffen bevatten zoals roet, loodhoudende verven of minerale oliën
• inert afval uit een brand
• glas (maximum 2 massaprocent)
• bitumineus afval (maximum 5 massaprocent)
• licht niet-inert bouwafval, zoals isolatie of cellenbeton (maximum 5 massaprocent) en zwaar niet-inert bouwafval, zoals metalen of gips (maximum 1 massaprocent).

Bij de sloop van een cementbetegeling moet men zich er bijvoorbeeld eerst van vergewissen dat de tegels, mortel en voegen geen asbest of andere vervuilende stoffen bevatten. Vervolgens kunnen de tegels, de mortel en de betonnen dekvloer afgebroken en verzameld worden voor de recyclage van het inerte afval. Het is verboden om het afval van glas, hout en isolatie met ander niet-inert afval te vermengen. Het sorteren vergt dus een inspanning waarmee rekening gehouden moet worden bij het opstellen van de offerte.

NIET-INERT AFVAL

Al het niet-inerte en niet-gevaarlijke afval (isolatie, gips, hout ...) mag in dezelfde container verzameld worden. Dit afval zal dan in een sorteercentrum gescheiden en vervolgens gerecycleerd, verbrand of gestort worden.

Er bestaan eveneens specifieke circuits voor de recyclage van bepaalde afvalsoorten. Clean Site Systemzorgt bijvoorbeeld voor de inzameling van plastic verpakkingsfolie. Ook andere materialen kunnen ingezameld worden voor recyclage, maar deze circuits zijn vooralsnog niet goed gekend. Het is dus vaak nodig om zich te informeren. Voor meer informatie hieromtrent verwijzen we naar de lijst met recyclagecircuits die opgesteld werd door Buildwise.

GEVAARLIJK AFVAL

Het is wettelijk verplicht en noodzakelijk voor de circulaire economie om gevaarlijk afval goed te sorteren en af te voeren. De resten van gevaarlijke producten moeten dus selectief ingezameld worden op de werf en via een gespecialiseerd circuit afgevoerd worden. De gevaarlijke producten worden in de technische fiche aangeduid met een sterretje (zie de Europese afvalstoffenlijst, 2000/532/EG). Het gaat hier doorgaans om lijmen, siliconen, hechtingsprimers en solventgedragen reinigingsproducten. De potten waarin deze gevaarlijke producten gezeten hebben, worden ook als gevaarlijk afval beschouwd, zelfs als ze leeg zijn.

Een vóór 2001 geplaatste betegeling kan asbest bevatten, onder meer in de asbestcementtegels, de lijmen en de voegen (zie Buildwise-artikel 2019/03.03). De aanwezigheid van asbestvezels in een materiaal wordt meestal bevestigd door een laboratoriumanalyse. Er bestaan echter ook detectiekits voor asbest (zie artikel C-Watch van 24 februari 2021). Asbesthoudend afval moet verplicht gescheiden van ander afval ingezameld en op een geschikte manier afgevoerd worden.

Bron: het artikel ‘Hoe het afval van betegelingen sorteren en recycleren?’ van ir. Éléonore de Roissart, onderzoekster bij het laboratorium ‘Duurzame en circulaire oplossingen’, in het Buildwise Magazine van mei-juni 2023. Enkel het originele artikel, te vinden op www.buildwise.be, geldt als referentie.