Hoge Gezondheidsraad buigt zich over binnenluchtkwaliteit in België

Omdat de binnenluchtkwaliteit de algemene persoonlijke blootstelling van de gebruikers van het gebouw kan beïnvloeden, vormt ze een belangrijke bepalende milieufactor voor de gezondheid.

De potentiële gevolgen voor de gezondheid van een slechte binnenluchtkwaliteit zijn al decennialang erkend. Uit de literatuur hierover komt vooral omgevingstabaksrook als een belangrijke verontreinigende stof van de binnenlucht naar voren. De bouwschil en zijn ventilatie, evenals emissies van gebruikte materialen in het gebouw en de inrichting ervan worden als potentiële bepalende factoren aangewezen.

De huidige wereldwijde trends en evoluties op het vlak van duurzaamheid leiden tot een toenemend gebruik van nieuwe, duurzamere of gerecycleerde bouwmaterialen alsook meer energie-efficiënte, luchtdichte en geïsoleerde gebouwen met gecontroleerde mechanische ventilatie. Om de impact van deze producten en toepassingen op de binnenluchtkwaliteit te monitoren en te beperken is nieuw onderzoek vereist.

In Europa is de omgevingslucht de oorzaak van twee derden van de totale ziektelast als gevolg van blootstelling aan het binnenmi­lieu. Het resterende deel van de ziektelast is te wijten aan verwarmings- en verbrandingstoestellen (koken en verwarmen met vaste brandstoffen), watersystemen en waterlekken. Condensatie en de bodem als bron van radon vormen belangrijke bronnen voor de ziektelast.

De binnenmilieus die aan bod komen in het rapport zijn privéwoningen en openbare gebouwen, bv. scholen, kinderdagverblijven en kantoren, met uitsluiting van de interieurs van transportvoertuigen en professionele blootstelling binnenshuis. De verontreinigende stoffen die worden besproken, zijn chemische agentia in de binnenlucht, microbiële verontreinigende stoffen en radon. De besproken chemische bronnen van binnenhuisvervuiling zijn productemissies (van bouwmaterialen, meubilair, huishoud- en verbruiksproducten). Door de mens gecontroleerde activiteiten (bv. passief roken, de impact van verwarmings-, ventilatie- en koelingsinstallaties en luchtzuiveringstoestellen) werden uitgesloten van deze analyse. Passief roken heeft een belangrijke impact op de binnenhuiskwaliteit en de gezondheid. Dit onderwerp wordt echter evenmin besproken in de analyse omdat dit reeds bekend is en er wettelijke preventieve maatregelen, bewustmakingscampagnes en aanbevelingen op Europees, federaal en regionaal vlak bestaan.

Aanbevelingen

Er moet een holistische geïntegreerde benadering van binnenluchtkwaliteit worden toegepast.

Er moet een diepgaandere analyse gemaakt worden van de gevolgen van complexe mengsels van chemische stoffen in het binnenmilieu.

Wat de chemische verontreinigende stoffen betreft, moeten er zoveel mogelijk producten met lage emissie worden gebruikt. Bovendien is het aangeraden om regelmatig de lijsten van prioritaire stoffen aan te passen in verband met nieuwe che­mische stoffen die zijn aangetroffen bij het testen van productemissies.

Voorts moet rekening worden gehouden met het aspect van de chemische eigenschappen van de binnenlucht bij de chemische typering van de binnenlucht en de emissietests.

Er is behoefte aan harmonisatie van steekproefstrategieën, analysemethodes en dataverwerkingsstrategieën.

Met het oog op de blootstelling aan radon van de Belgische bevolking en het bewezen verband met de incidentie van longkanker dient op lange termijn de blootstelling aan radon verlaagd te worden. Voor het zuiden van het land kan dat via initiatieven om radon te voorkomen in nieuwe gebouwen en via metingen en verlagingen van de niveaus in bestaande gebouwen. Voor het noorden van België moet er op toegezien worden dat het blootstellingsniveau niet verhoogt door een verminderde luchtverversing of de verhoogde bijdrage van bouwmaterialen.

Het verdient aanbeveling om een grootschalige referentiedatabase in België op te stellen die representatief is voor binnenmilieus en bronnen van binnen­huisvervuiling in België en die geschikt is voor datamining.

Er is behoefte aan een grondige validatie en communicatie van saneringsmaatregelen voor zowel chemische als microbiologische verontreinigende stoffen.

Het verkrijgen van referentiewaarden voor zorgwekkende chemische en microbiële verontreinigende stoffen van de binnenlucht moet worden geharmoniseerd.