Internet of Water wapent tegen groeiende waterrisico’s

Concreet biedt het Internet of Water dankzij de creatie van een grootschalig permanent sensorennetwerk de kans om de beschikbare waterreserves in kaart te brengen en tegelijk beter te benutten in functie van de watervraag. Het netwerk, bestaande uit meer dan duizend kleine, energiezuinige en draadloze waterkwaliteitssensoren (een ontwikkeling van het Leuvense imec) verspreid over Vlaanderen, zal continu de waterkwaliteit van bodem-, grond- en oppervlaktewater en gezuiverd rioolwater (rwzi-effluent) kunnen monitoren. Daardoor zullen de beschikbare waterreserves beter benut worden in functie van de vraag.

Met een testproject en de eerste experimenten die zopas gestart zijn, willen de partners inzicht krijgen in hoe nauwkeurig gemeten kan worden, welke de  technische uitdagingen zijn om de betrouwbaarheid en schaalbaarheid van een uitgebreid netwerk te garanderen, en hoe de uitkomsten op een duidelijke manier kunnen worden gevisualiseerd en voor iedereen beschikbaar gemaakt.

Krachtenbundeling

Een aantal vooraanstaande bedrijven en onderzoeksinstellingen bundelen de krachten voor dit project van groot maatschappelijk belang. De vijf partners van het project  (de Vlaamse Instelling voor Technologisch Onderzoek (VITO), De Watergroep, Aquafin, imec en het Vlaams Kenniscentrum Water (Vlakwa)) hebben tevens de ambitie om van Vlaanderen de internationale koploper te maken inzake slim waterbeheer via de toepassing van innovatieve digitale technologieën.

De sensoren zijn afkomstig van imec, de in Leuven gevestigde onderzoeks- en innovatiehub die wereldfaam heeft inzake nano-elektronica en digitale technologie. “Na ruim zeven jaar intensief onderzoek zijn we erin geslaagd een zeer kleine sensor te ontwikkelen die op een oppervlakte van slechts 1 cm² zowel de zuurtegraad, de geleiding, als de hoeveelheid van diverse opgeloste zouten en andere stoffen in het water kan meten. Tot nu toe was daar een combinatie van diverse losse sensoren voor nodig, die wel duizenden euro’s per stuk kunnen kosten”, verklaart Marcel Zevenbergen van imec.

“Innovatieve zelflerende algoritmes zullen de grote hoeveelheid data van de sensoren verwerken om de waterkwaliteit en -kwantiteit permanent en in real-time op te volgen, en ook modellen voeden die toekomstige evoluties te voorspellen. Via de VITO-dashboards zullen gebruikers direct verbonden worden met het ‘waterbrein’ zodat zij het beschikbare water optimaal kunnen aanwenden”, vertelt Piet Seuntjens, Innovatiemanager bij de VITO, de Vlaamse onafhankelijke onderzoeksorganisatie op het gebied van cleantech en duurzame ontwikkeling.

Droogte

De nood aan een systeem dat de kwaliteit en kwantiteit van water op een grote schaal opvolgt werd de jongste jaren duidelijk. Wateroverlast en of waterschaarste zijn thema’s die vandaag bijna permanent leven in de publieke opinie, en met de actuele droogte en de hevige onweersbuien van dit voorjaar ook nog actueel zijn. Het ‘Internet of Water’ is daarom van groot belang voor de verschillende betrokkenen in het Vlaamse waterlandschap, waaronder ook de projectpartners Aquafin en De Watergroep, en hun watergebruikers.

“Het gedetailleerd opvolgen van het watersysteem met voorspellingen voor toekomstige evoluties zal toelaten om ons rioolsysteem efficiënter te beheren, zodat we kunnen inspelen op hevige buien of droogteperiodes” aldus Jan Goossens, afgevaardigd bestuurder van waterzuiveringsbedrijf Aquafin.

Ook voor waterbedrijf De Watergroep is het project belangrijk. “Een efficiënter beheer van het oppervlaktewater garandeert de toekomstige waterproductie van onze diverse productiecentra, terwijl een real-time controle van de waterkwaliteit onze productiekosten onder controle kan houden” verklaart Hans Goossens, directeur-generaal van De Watergroep.

Dat de Vlaamse overheid de noodzaak inziet van dit innovatieve waterbeheersysteem bewijst het engagement van de Vlaamse regering. “Het toegepaste onderzoek heeft een grote meerwaarde voor het watersysteem zodat dit ten dienste staat van zowel watergebonden transport, industrie, landbouw, wonen, natuur, drinkwaterbedrijven enz. Bovendien onderstreept dit project nog eens de kennis waarover Vlaanderen beschikt en bewijst wereldtop te zijn. Deze kennis kunnen we ook valoriseren op internationaal vlak” zegt Dirk Van der Stede, ceo van het Vlaams Kenniscentrum Water (Vlakwa).

“Ons water is een schaars goed waar we duurzaam mee moeten omspringen. Een efficiënt beheer is noodzakelijk opdat alle gebruikers in Vlaanderen over voldoende water beschikken.  Het verheugt mij dat bedrijven, kennisinstellingen en overheden de handen in elkaar slaan om van Vlaanderen een wereldleider in innovatie in de watersector te maken met een uniek intelligent waterbeheersysteem. Er is nood aan accurate monitoring en aan real-time visualisatie van informatie om onze beslissingen te ondersteunen en te objectiveren. Dit misten we tijdens de droogtecrisis in 2017”, verklaren Geert Bourgeois en Carl Decaluwé.

“Om goed met het watersysteem te kunnen omspringen is het cruciaal dat we zoveel mogelijk en zo recent mogelijke gegevens hebben over de hoeveelheid water en de kwaliteit van dat water in ons watersysteem. Het werken met sensoren kan daar heel veel toe bijdragen. Als voorzitter van Vlakwa ben ik dan ook blij met dit initiatief dat ongetwijfeld nog voort zal groeien. Oplossingen zoeken voor de uitdagingen die met een integraal waterbeleid samen gaan, is onze doelstelling. De wijzigende klimatologische omstandigheden maken dit nog extra belangrijk”, besluit Bart Naeyaert.