Leuven schakelt versnelling hoger met droogteplan

Leuven wil als het ware een ‘sponsstad’ worden die het regenwater maximaal opvangt. Op die manier wapent de stad zich tegen komende droogte, hittestress en mogelijke waterschaarste. Leuven zet al langer in op integraal waterbeleid. Zo legt ze gescheiden rioleringen aan, geeft ze aandacht aan propere waterlopen en worden waterlopen, zoals de Dijle en de Vunt, open gelegd en opnieuw zichtbaar gemaakt.

 

Ontharding, het opbreken van grote, stenen oppervlaktes, wordt als een belangrijk actiepunt naar voren geschoven. De stad wil nu nog een versnelling hoger schakelen.

“Plannen schrijven over ontharden, het hergebruiken van regenwater en het bevorderen van infiltratie is mooi, maar we hechten vooral belang aan concrete actie. Zo wordt op het Sint-Jacobsplein in het midden van de stad momenteel een bufferbekken geïnstalleerd om overstromingen te vermijden”, zeggen de Leuvense gemeenteraadsleden Sara Speelman en Wouter Florizoone van Groen, een partij die in Leuven mee in de coalitie zit.

 

Daarom werd een wetenschappelijke studie besteld bij Sumaqua, een hoogtechnologische spin-off van de KU Leuven. “Doctor Vincent Wolfs en professor Patrick Willems stellen in dit ‘droogteplan’ 23 acties voor waarin het stadsbestuur het waterbeleid vorm kan geven, samen met de Leuvenaars, de industrie, de landbouw, natuurverenigingen, kenniscentra zoals De Watergroep, Aquafin en Vlaamse MilieuMaatschappij (VMM) en overheden”, vertelt schepen van Openbare Werken Dirk Vansina.

 

Bij de heraanleg van straten en pleinen gaat  de stad inzetten op ontharding, infiltratie, buffering en het hergebruik van regenwater. “Ontharden en het gebruik van waterdoorlatende verharding zijn actiepunten waarmee we nu al volop bezig zijn maar die we maximaal gaan uitwerken”, vervolgt Dirk Vansina.

De eerste voorbeelden worden de Tweekleinewegenstraat en de Prinses Lydialaan in Heverlee. Hier wordt een nieuw type van straatontwerp geïntroduceerd: groene woonerven. In de groene bermen kan het water infiltreren. De parkeerplaatsen en de toegang tot de inritten bestaan uit waterdoorlatende verharding en/of grasdallen.

 

Om de Leuvenaars te betrekken zal de stad  een sensibiliseringscampagnes opzetten. Het besef groeit dat er actie ondernomen moet worden om de klimaatuitdagingen aan te pakken.

 

“Ontharden heeft trouwens nog veel meer voordelen. Een stad met veel groen warmt veel minder op en is dus beter gewapend tegen hittegolven. Dat is belangrijk, want we merken al een paar jaar dat de zomers bijzonder heet zijn. Al dat groen zorgt bovendien voor een aangenaam straatbeeld en de biodiversiteit vaart er wel bij. Ontharden is cruciaal om onze stad te wapenen tegen de gevolgen van de klimaatverandering”, aldus David Dessers, de Leuvense schepen van Klimaat en Duurzaamheid.

 

Het stadsbestuur moedigt haar inwoners aan om zelf ook initiatief te nemen. Dat doet ze met subsidies voor onder andere de ontharding van voortuinen, het aanleggen van een groendak, een geveltuin of een regenwaterput.

 

“Bovendien zetten we een ‘onthardingsprogramma’ op waarbij we grote, verharde, stenen oppervlaktes opbreken, vergroenen en waterdoorlatend maken. Aan de hand van voorbeelden inspireren we de Leuvenaars om vanaf 2021 zelf een onthardingsvoorstel in hun buurt in te dienen dat de stadsdiensten dan kunnen uitvoeren”, verduidelijkt schepen Vansina.

Op bouwwerven wordt bij grondbemaling heel wat grondwater opgepompt en geloosd in De Dijle of de riolering. Dit kan de effecten van droogte nog versterken. “We gaan aan de aannemers opleggen om een opvangbak met aftapkraantje te installeren waar de Leuvenaars  of stadsdiensten water kunnen aftappen. Met dat water kunnen ze dan hun planten of moestuin begieten”, vertelt David Dessers.

 

“Momenteel recupereert onze groendienst reeds grondwater van de Besix-bouwwerf aan het Martelarenplein bij het station voor het begieten van jonge bomen in de stad. Op die manier voorkomen we dat kostbaar drinkwater gebruikt moet worden om planten te gieten”, aldus schepen Dessers.

 

Leuven wijst op het initiatief Amsterdam Rainproof, een initiatief dat recent een tegelservice startte. De stad zorgt daar voor de ophaling van tegels die burgers hebben uitgebroken om hun geplaveide (voor)tuin te ontharden.

 

Ook in Vlaanderen is het watersysteem vanuit het verleden gericht op het afvoeren van water. Bij een flinke regenbui verdwijnt 80 tot 85% van het water bijzonder snel uit Leuven. Dat kan anders, we moeten het water zo lang mogelijk proberen vast te houden, als een spons.

 

Een zogenaamde sponsstad vangt het regenwater maximaal op. Op die manier verkleint de kans op overstromingen en wordt de hoeveelheid beschikbaar water verhoogd. Het opgevangen water kan gebruikt worden voor publieke taken zoals veegmachines, watertanks van de groendienst of door voorzieningen bij openbare gebouwen. Op wijk- of straatniveau kan het dienen voor de irrigatie van tuinen en het huishouden. Ook stadslandbouw kan ermee aan de slag.

 

Door overbodige verharding te vervangen door wadi's, groene daken, straattuinen en regentuinen geeft men regenwater een meer centrale plaats in de dagelijkse activiteiten. Het water ‘werkt’ dan voor de stad en haar inwoners in plaats van ertegen”, bevestigen de gemeenteraadsleden Sara Speelman en Wouter Florizone. 

Door overbodige verharding te vervangen door wadi's, groene daken, straattuinen en regentuinen geeft men regenwater een meer centrale plaats in de dagelijkse activiteiten.

In Amsterdam haalt een tegelservice de stenen op die burgers hebben uitgebroken om hun geplaveide (voor)tuin te ontharden.