Leuven verzoent erfgoed en duurzaamheid in tuinwijk Ter Elst

Gedurende anderhalf jaar zal de stad Leuven samen met de bewoners van tuinwijk Ter Elst in Heverlee nagaan hoe de erfgoedwijk verduurzaamd kan worden, zonder dat dit ten koste gaat van het typische en eenvormige karakter van de wijk. De resultaten kunnen dan verder uitgerold worden naar andere wijken met erfgoedwaarde.

 

“De klimaatverandering stelt ons voor een reeks grote maatschappelijke uitdagingen, waarbij de ruimtelijke transformatie van steden en dorpen één van de grootste is. In Leuven zorgt het patrimonium met erfgoedwaarde voor een bijkomende uitdaging”, stelt schepen van Ruimtelijk Beleid en Onroerend Erfgoed Carl Devlies.

 

“We moedigen onze inwoners volop aan om zoveel mogelijk energiebesparende en duurzame maatregelen te nemen in huis, zoals bijvoorbeeld het isoleren van muren en daken. Zo verbruik je een pak minder energie en is je woning ook beter bestand tegen langdurige hitte. Ook in de tuin kun je heel wat ingrepen doen om je enerzijds te wapenen tegen wateroverlast bij hevige regenval en anderzijds water te bufferen voor droogteperiodes. Op verschillende manieren kan je je woning klimaatrobuust maken. Daar waar bewoners samen maatregelen nemen, kunnen bovendien mooie resultaten worden geboekt”, vult schepen van Klimaat en Duurzaamheid David Dessers aan.

 

“We stellen echter vast dat deze maatregelen niet altijd vanzelfsprekend zijn voor bewoners van woningen met erfgoedwaarde. We zullen nu met steun van de Vlaamse overheid nagaan hoe we erfgoedwijken kunnen verduurzamen”, zegt schepen Devlies.

Vanaf 2021 zal Leuven starten met het anderhalf jaar durende pilootproject ‘Klimaatwijken’ in tuinwijk Ter Elst. Samen met de bewoners wordt nagegaan hoe de woningen en het openbaar domein in de wijk klimaatbestendig kunnen worden gemaakt, met behoud van de kwalitatieve kenmerken van deze tuinwijk met erfgoedwaarde.

 

“Participatie is in dit project een belangrijke factor, want om dit soort traject te kunnen uitrollen, is een groot draagvlak nodig. Op basis van de concrete resultaten in deze wijk, hopen we een overkoepelende visie te kunnen formuleren die kan toegepast worden in andere tuinwijken met erfgoedwaarde in de stad. Zo kunnen we ook het erfgoedpatrimonium een plaats geven in de energietransitie”, aldus Devlies.

De tuinwijk Ter Elst in Heverlee werd begin dit jaar nog opgenomen in de inventaris bouwkundig erfgoed en zal nu het onderwerp worden van dit ambitieuze klimaatproject. De wijk Ter Elst is om vele redenen het meest geschikt om dit traject op te starten. Het is in Heverlee de best bewaarde tuinwijk, met onder meer architecturale, historische en stedenbouwkundige erfgoedwaarde en is representatief voor verschillende andere wijken.

 

De voorbije jaren was er vanuit de wijk bovendien een grote vraag naar (energetische) renovaties. Op het vlak van energiebesparing ligt er in deze wijk zeer veel potentieel.

 

“In Ter Elst zien we een hoog gasverbruik per aangesloten woning, wat deels wijst op een lage isolatiegraad. We schatten daarom de potentiële klimaatwinsten en de kans op volledige energietransitie hier dan ook het grootst in. Gezien de grote verbouwingsdynamiek van de laatste jaren, gaan we er vanuit dat het draagvlak voor dit project van begin af aan groot zal zijn”, licht David Dessers de keuze voor Ter Elst toe.

 

De stad Leuven zal samen met de bewoners een transitievisie ontwikkelen voor deze pilootwijk, die methodes aanreikt om ook in de andere wijken aan de slag te gaan. Naast Ter Elst zijn er nog vijf andere tuinwijken in Leuven waar de stad op termijn een traject wil uitrollen: Matadi, Groenhof/Withof, Kriekenbos, Berkenhof en de Bourgeoiswijk

Leuven werd door de Vlaamse overheid, naast Mechelen en Kortrijk, geselecteerd om het project ‘Klimaatwijken’ uit te werken. Dit project, gelanceerd door het Vlaams Departement Omgeving, het Team Vlaams Bouwmeester en het Vlaams Energieagentschap, kan rekenen op de inhoudelijke en financiële ondersteuning van de Vlaamse overheid.

 

Er is een budget van 100.000 € per stad beschikbaar om multidisciplinaire expertise in te zetten op maat van de complexe onderzoeksvragen van dit project.  De stad kan rekenen op expertise op het vlak van ruimtelijke ontwikkeling, energetische, juridische, financiële en vastgoedkundige aspecten.