Schrappen van baanvakken kan luchtkwaliteit Belgiëlei zuiverder maken
Zoals veel historische steden kampt ook Antwerpen met ‘street canyons’: relatief smalle straten met aan weerszijden hoge gebouwen. Daar blijven de uitlaatgassen van het wegverkeer hangen door een gebrek aan natuurlijke ventilatie. Dr. Dimitri Voordeckers van UAntwerpen zocht vier jaar lang naar oplossingen voor dit fenomeen. Aan de hand van een simulatiemodel vond hij een manier om de luchtkwaliteit in de Belgiëlei tot 20% te verbeteren.
Straten met aan weerszijden gebouwen vormen niet altijd een probleem. Het is enkel wanneer de verhoudingen niet in evenwicht zijn (smalle straten, hoge gebouwen) dat de natuurlijke ventilatie beperkt is en de mogelijkheid bestaat dat vervuilde lucht blijft hangen. De piekwaarden worden dan vooral op het voetpad genoteerd. Om dit te vermijden, geldt de vuistregel dat gevels minimum om de honderd meter moeten worden onderbroken door een parkje, kruispunt of andere open ruimte. Ook het planten van bomen kan helpen, maar dan moeten het eerder kleine exemplaren zijn die ook geen al te dichtbegroeide kruin hebben. Anders wordt het omgekeerde effect bekomen: de uitlaatgassen worden door het bladerdek tegengehouden, waardoor de luchtcirculatie blokkeert.
Dr. Dimitri Voordeckers bootste meerdere maatregelen na in een wetenschappelijk model. Daarvoor nam hij de Belgiëlei in Antwerpen als testcase. Deze bestaat uit twee dubbele baanvakken, van elkaar gescheiden door een bomenrij op de trambedding. Hij ontdekte dat de vervuilde lucht gemakkelijker uit de canyon kan ontsnappen door de auto’s slechts op twee enkele baanvakken aan één kant van de weg te laten rijden. Volgens zijn berekeningen zou de concentratie uitlaatgassen op die manier met 8% afnemen, zelfs rekening houdend met eventuele files. In delen van de voetgangerszones zou de luchtkwaliteit met 20% verbeteren. Weliswaar blijken extra maatregelen daarbovenop weinig impact te hebben. De onderzoeker verklaart dit door het feit dat de stadskern van Antwerpen door de Ring wordt ingesloten. De uitlaatgassen die daar worden uitgestoten, stijgen op en worden vervolgens doorheen de stad geblazen. Zijn conclusie is dan ook dat het aanpakken van het canyon-effect in een breder milieubeleid moet worden ingebed.