Gemeentelijke riolen in Vlaanderen hebben een gemiddelde leeftijd van 40 tot 50 jaar en zijn hierdoor onderhevig aan beschadiging en breuk. Met een preventieve inspectie kan de rioolbeheerder op voorhand ingrijpen waardoor veel hinder en kosten vermeden kunnen worden.
Barsten, het ingroeien van wortels of andere beschadigingen kunnen de riolen doen breken. Lekkende riolen kunnen verzakking van het wegdek veroorzaken en de omgeving vervuilen. Door tijdig gepaste maatregelen te nemen, kunnen steden en gemeenten hogere kosten die onverwachte rioolbreuken met zich meebrengen, vermijden. Er kan ook heel wat hinder en grote ecologische schade voorkomen of beperkt worden.
Tegen ten laatste 2027 moet elke gemeente of rioolbeheerder de toestand van het gemeentelijk rioleringsnetwerk verplicht in kaart brengen. Het Vlaamse Gewest wil zo de riooloperatoren aanzetten om een beter zicht te krijgen op de staat van de stelsels en op de ecologische, financiële en maatschappelijke risico’s die zich stellen.
De gemeente of rioolbeheerder is verantwoordelijk voor deze inspecties en staat in voor de rapportering aan de toezichthouder. Om dat uniform aan te pakken heeft de werkgroep Asset Management van de sectororganisatie Vlario een nota opgesteld waarin de standaarden en minimumvereisten met betrekking tot de inspectie van het rioolnetwerk worden omschreven. Op deze manier wordt de lat voor alle operatoren gelijk gelegd.
De eerste stap naar het in kaart brengen van de toestand, is het in kaart brengen van het netwerk. Om de risicokaart te kunnen opstellen, is basisinformatie nodig van het netwerk. De AWIS rioolinventaris databank krijgt een uitbreiding zodat deze informatie daarin kan aangebracht worden.
Per relevante leiding zal de basisinformatie minimaal bestaan uit het risico van de leiding, het type van de geplande inspectie, het type en de datum van de uitgevoerde inspectie en de toestandsklasse. Deze aanvulling moet toelaten om vanuit de AWIS rioolinventaris een correcte opvolging van de invulling van de minimumvoorwaarden te doen. Steden of gemeenten kunnen zich steeds aansluiten bij de AWIS rioolinventaris, eventueel via een rioolbeheerder.