Tien aandachtspunten en oplossingen voor de verwarmingsindustrie

ATTB verenigt producenten en invoerders van systemen voor verwarming en productie van sanitair warm water en aanverwante diensten en producten. De sectororganisatie vervult een belangrijke vertegenwoordigende rol bij onder meer de gewesten en de federale overheid. Het is voor die doelgroep dat ze een memorandum opstelden over tien hete hangijzers. 

Aandachtspunt 1: duurzame doelen op de lange termijn

Aangezien bouw- en renovatiebeslissingen langdurige impact hebben, is een kalender met doelstellingen en evaluaties tot 2050 essentieel. 

Oplossing: ATTB streeft naar de implementatie van de vastgestelde doelen: ­55% CO2 tegen 2030 en een nuluitstoot tegen 2050. Recente aanpassingen aan de EPBD­richtlijnen benadrukken de noodzaak van energieneutrale nieuwbouw vanaf 2030 en een uitfasering van fossiele boilers tegen 2040. Subsidies voor fossiele oplossingen worden vanaf 2025 niet meer aanvaard. Het is essentieel om deze strikte nieuwe richtlijnen te integreren in nationale wetgeving(en).

Aandachtspunt 2: stimuleren van eigenaars met niet-efficiënt patrimonium

ATTB benadrukt de noodzaak om eigenaars van gebouwen die energetisch niet performant zijn, te activeren. Een gerichte aanpak is van kapitaal belang om energie-inefficiënt patrimonium te verbeteren en energiebesparende maatregelen te stimuleren.

Oplossing: de sectorvereniging pleit voor een ingrijpende herziening van de EPC­regelgeving. Indexering van F­ en E­woningen moet stoppen, waarbij D­woningen maximaal met 50% mogen indexeren. Renovaties moeten drie keer sneller plaatsvinden, ondersteund door een kalender.  ATTB ondersteunt de ontwerptekst van het langetermijnpad na 2023 van het Vlaams Gewest 1, waarin wordt bepaald dat tegen 2050 alle gebouwen moeten voldoen aan een EPC A­label. Deze doelstellingen moeten geïmplementeerd worden in het gehele land.

Aandachtspunt 3: inclusieve energietransitie voor minderbegoeden

ATTB vraagt om beleidsmaatregelen die ook de minder kapitaalkrachtige bevolkingsgroepen betrekken in de energietransitie. 

Oplossing: ATTB wil proactieve maatregelen zoals een energiehuis of een infobus om zwakkere doelgroepen te bereiken. Een ondersteunend en sociaal gecorrigeerd beleid is daarbij noodzakelijk. Financiële ondersteuning moet gericht zijn op minder kapitaalkrachtige eigenaars, met eenvoudige en snelle verwerking van premie-aanvragen. Premies moeten vooral de minder begoeden helpen, en het beleid moet ervoor zorgen dat iedereen toegang heeft tot betaalbare, duurzame energie.

Aandachtspunt 4: defiscalisatie van de stroomprijs

ATTB pleit voor de defiscalisatie van de stroomprijs. De huidige prijsverhouding tussen elektriciteit en fossiele brandstoffen belemmert de motivatie voor investeringen in energie-efficiënte oplossingen. De elektriciteitsprijs zou maximaal 2,5 keer hoger mogen zijn dan de gasprijs per kWh.

Oplossing: ATTB wil een herziening van de verhouding tussen elektriciteits­ en aardgasprijzen en de verschuiving van taksen, accijnzen en belastingen van elektriciteit naar fossiele energie. Deze aanpassingen moeten bij voorkeur doorgevoerd worden in lijn met de recente EPBD­recast in de Belgische wetgeving (2024­2025).

Aandachtspunt 5: stimuleren van warmtepompimplementatie

ATTB dringt aan op actieve inzet voor de uitrol van warmtepompen en hybride systemen in bestaande installaties.

Oplossing: De Europese Commissie mag het ‘EU Heat Pump Activation Plan’ niet opschorten en heropstarten vóór de Europese verkiezingen. Het is van belang om lessen te trekken uit het Nederlandse model en vergelijkbare strategieën te implementeren om een effectieve transitie naar warmtepompen te bevorderen.

Aandachtspunt 6: verbetering van energie-efficiëntie van bestaande gebouwen

Een gerichte focus op energie-efficiënte renovaties is cruciaal voor het verminderen van de CO2-voetafdruk. Hoewel nieuwe gebouwen dankzij de EPB-regelgeving een aanzienlijke vooruitgang hebben geboekt, moet het bestaande patrimonium een inhaalbeweging ondergaan.

Oplossing: verschillende Europese initiatieven, waaronder de Energy Efficiency Directive (EED), benadrukken de noodzaak van verbeterde energie-efficiëntie. De EED vereist cumulatieve end-use energiebesparingen, oplopend tot minimaal 1,9% van het uiteindelijke energieverbruik in 2028-2030.

Om het energieverbruik naar beneden te halen en het rendement van warmteopwekkers te verbeteren, stelt ATTB voor dat tegen 2030 alle warmteopwekkers in bestaande installaties producten moeten hebben met een ecodesignscore van >90%. Bestaande niet-condenserende ketels moeten vervangen worden door een performantere oplossing.

Renovaties moeten driemaal sneller plaatsvinden, met als standaard condensatieketels (label A) of beter tegen 2030 voor bestaande gebouwen.

Aandachtspunt 7: omarmen van diverse decarbonisatie-opties en groene brandstoffen

ATTB vraagt de regelgever om alle mogelijkheden voor decarbonisatie mogelijk te maken. Groene brandstoffen, zoals biogas, synthetisch gas, waterstof en e-fuels, verdienen meer aandacht als duurzame alternatieven.

Oplossing: diverse onderzoeksinstituten en denktanks hebben het pad naar decarbonisatie van de EU­gebouwensector in kaart gebracht. Het is essentieel om een kalender op te stellen die distributienetbeheerders en stookolieverdelers verplicht om het aandeel groene moleculen in brandstof geleidelijk te verhogen. Brandstoffen met groene moleculen moeten goedkoper worden dan 100% fossiele brandstoffen, waarbij biopropaan prioriteit moet krijgen boven propaan.

Aandachtspunt 8: toekomstbestendige wetgeving

ATTB pleit voor het futureproof maken van wetgeving, waaronder onderhouds- wetgeving, EPB, EPC, btw, geluid, brandveiligheid en de PEF (Primary Energy Factor). Een uniform en stimulerend juridisch kader is van essentieel belang.

Oplossing: ATTB wil harmonisatie van de Belgische wetgeving. Het is van cruciaal belang om uniformiteit te bewerkstelligen in EPC, EPB, BTW, certificaten, attesten, digitalisering, en andere relevante aspecten.

ATTB beveelt aan om de fiscaliteit, met name de btw, te gebruiken als stimulans voor duurzame bouwwerken door een consistent tarief van 6% btw te handhaven.

ATTB waarschuwt tegen het verhogen van de btw op zonthermie voor woningen jonger dan

10 jaar naar 21% vanaf 2024, vergelijkbaar met wat gebeurt met PV. PV en zonthermie zijn verschillende technologieën; het handhaven van het 6% btw-tarief op zonthermie zou eigenaren met PV­installaties stimuleren om te investeren in verdere besparingen via een zonneboiler.

ATTB benadrukt de noodzaak om het Primair Energieverbruik (PEF) te herzien, aangezien Europa een lagere waarde van 1.9 hanteert in vergelijking met de huidige 2.5. Gezien de groeiende rol van wind- en zonne-energie, is een PEF van 1.9 verdedigbaar en ondersteunend voor de uitrol van warmtepompen in bestaand patrimonium.

ATTB stelt voor om een roadmap toe te voegen aan het EPC­document, zodat vakmensen en particulieren weten welke stappen ze kunnen nemen om hun energieprestaties te verbeteren.

Om wetgeving futureproof te maken, pleit ATTB voor de focus op de afbouw van de CO2­footprint in plaats van alleen energiezuinigheid. Het toevoegen van decarbonisatie­indicatoren aan het EPC zal de industrie stimuleren om producten te ontwikkelen die geen emissies veroorzaken.

Aandachtspunt 9: voldoen aan de behoeften van opleidingscentra voor vakmensen

Het kan niet zijn dat afgestudeerden na hun studie nog een uitgebreide reeks aan vakbekwaamheidscertificaten moeten behalen.

Oplossing: om te voorzien in de behoeften van vakmensen en hen direct na het 7de specialisatiejaar ‘centrale verwarming en sanitaire installaties’ toegang te geven tot de arbeidsmarkt, pleit ATTB ervoor dat afgestudeerden over alle benodigde certificaten van bekwaamheid beschikken. Dit zou niet alleen de efficiëntie vergroten, maar ook de kosten voor de installateurs en bedrijven verminderen, aangezien deze momenteel voor hun rekening komen. Afgestudeerden in Brabant dienen ook te voldoen aan de certificeringseisen van Brussel.

Het leerplan moet nauwkeurig worden afgestemd op de eisen van de energietransitie. Opleidingen en certificaten dienen regelmatig te worden geüpdatet en aan de praktijk getoetst. De certificaten van vakbekwaamheid, zoals het RESCert-certificaat, moeten regelmatig worden herzien en indien nodig worden opgewaardeerd.

Aandachtspunt 10: optimaliseren van parkeer- en mobiliteitsbeleid

ATTB vraagt om een geharmoniseerd parkeer- en mobiliteitsbeleid in steden, met specifieke aandacht voor de noden van techniekers, installateurs en loodgieters. 

Oplossing: ATTB pleit voor een harmonisatie van regels. Vakmensen die in steden installeren, onderhoud uitvoeren of depanneren mogen niet beboet worden en administratieve lasten moeten verminderen.