Tiende OVAM Ecodesign Awards voor studenten uitgereikt

Met de Ecodesign awards wil de OVAM studenten die in hun jaarwerk of eindwerk aandacht hebben voor duurzaamheid een hart onder de riem steken. Zo willen ze deze jonge ontwerpers inspireren om ook later in hun professionele loopbaan aandacht te hebben voor duurzame productinnovatie.

Dit jaar waagden 48 studenten uit ontwerpopleidingen van Vlaamse hogescholen hun kans op de hoofdprijs. De Ecodesign Award voor studenten bestaat uit de categorieën Eindwerk en Jaarwerk. Een achtkoppige jury, samengesteld uit milieu- en designspecialisten, koos zeven winnende ontwerpen. In de categorie Eindwerk wordt een eerste prijs ter waarde van 1.000 € en een tweede prijs van 500 € toegekend; in de categorie Jaarwerk is de eerste prijs goed voor 600 € en de tweede prijs voor 400 €. Er wordt ook een publieksprijs, goed voor 200 €, uitgereikt. De selectie van de winnaar van de publieksprijs gebeurt via de website. Het project met de meeste stemmen wint.

Sharetool

De eerste prijs van de Ecodesign Award 2016 voor studenten in de categorie ?Eindwerken? gaat naar Sharetool, een modulair systeem dat verschillende gereedschappen combineert. Het is een ontwerp van Matthew Campsteyn (LUCA School of arts campus C-mine). De motor en het handvat met de batterij vormen de gemeenschappelijke basis voor verschillende kopstukken. Je kan er de kop van een boormachine opzetten, maar het evengoed gebruiken als schuurmachine of decoupeerzaag. Het toestel neemt daardoor minder ruimte in beslag en componenten zijn gemakkelijk te vervangen. De kopstukken maken deel uit van een uitleendienst voor werktuigen. Mits een goedkoop abonnement kan je dan zoveel gereedschap huren als je wil. Zo stijgt ook de gebruiksefficiëntie van het apparaat.

Zitbank

De tweede prijs in de categorie ?Eindwerken? is bestemd voor Jonathan Engels (Thomas More, VOMO) voor zijn ontwerp Span, een zitbank die ontstond uit het principe ?tensegrity?: de creatie van een statische constructie door het opvangen van trek- en drukkrachten met twee materialen. De eiken onderdelen vangen de drukkrachten op, de inox profielen (staalkabels en spanners) de trekkrachten.

Het resultaat is een stevige constructie met een minimum aan materiaalgebruik. Door op de bank te gaan zitten, wordt ze extra belast en wordt de structuur nog harder aangespannen. Span wordt zonder schroeven of lijm in elkaar gezet; de gebruiker heeft zelfs geen extra gereedschap nodig. Een getrainde gebruiker kan Span gemakkelijk in tien minuten monteren en demonteren.

Naast de twee winnaars in de categorie ?Eindwerken? geeft de OVAM twee ontwerpen een eervolle vermelding: Phoenix van Arne Geunens en Athan Schoonbaert (Howest, Industrieel Productontwerpen) is een elektrische motorfiets die klassieke en moderne elementen combineert. De retro vormtaal, de materialen en de productietechnieken zorgen ervoor dat de klassieke ziel bewaard bleef. Dit wordt aangevuld met een moderne elektrische aandrijving en ledverlichting. Zo overtuigt de motorfiets een nieuwe doelgroep om de overstap naar elektrisch rijden te maken.

De ECOmfort Toolkit van Tina Mees (Universiteit Antwerpen, Productontwikkeling) daagt ontwerpers vanaf het begin van het ontwerpproces uit om na te denken over de ecologische impact van het product. Zo zorgt de tool voor een verhoogde bewustwording bij ontwerpers en inspireert hij hen om producten te ontwerpen met een lagere milieu-impact. Elke kaart uit de Toolkit bevat een strategie om de gebruiker te sturen naar duurzamer gedrag.

Buitenlucht

In de categorie Jaarwerken gaat de eerste prijs naar Airy van Niels Stelder, Simon Van Pottelbergh en Pieter De Vocht (LUCA School of Arts Campus C-mine). De grootste energieverbruiker in huis is de koelkast: een apparaat dat dag en nacht in de weer is om producten koel te houden, en dat net in de ruimte die we zelf lekker warm willen houden. Airy gebruikt de koude lucht van de omgeving.

Minstens drie maanden per jaar is de buitentemperatuur gelijk aan of lager dan de temperatuur van de koelkast. Door de koude buitenlucht te gebruiken wordt heel wat energie bespaard. Door een koelkast met een draaideur te openen wordt de koude lucht letterlijk uit de koelkast gezogen. Airy koos voor een schuifdeur die ervoor zorgt dat heel wat minder koude lucht ontsnapt.

De tweede prijs in de categorie ?Jaarwerk? gaat naar BamBow van Beatrijs Van Hoof en Maud Martens (LUCA School of Arts Campus C-mine). BamBow is een fietshelm die volledig uit hernieuwbare materialen bestaat. De buitenste schelp bestaat uit verschillende lagen van bamboe-fineer die worden gebogen en met een biolijm worden verlijmd.

Het schokabsorberende binnenwerk van de helm bestaat uit twee lagen ongeverfd bamboe-textiel waartussen zich sesamzaadjes bevinden. De energie bij het vallen wordt afgeleid door de beweging van deze sesamzaadjes en niet door het samendrukken van het materiaal. Daardoor kan Bambow in tegenstelling tot een helm uit polystyreen verschillende schokken opvangen. Het binnenwerk in textiel kan snel en eenvoudig worden gereinigd, hersteld of vervangen.

De publieksprijs 2016 gaat naar Janus van Jana Haerinck (Thomas More, VOMO). Janus is een dubbele schommelstoel waarin geluk delen centraal staat. Hij houdt mensen letterlijk in balans. Men kan schommelen wanneer beide gebruikers dezelfde kant uitkijken, maar ook wanneer ze tegenover elkaar zitten. Janus wordt lokaal vervaardigd en is demonteerbaar waardoor onderdelen kunnen gerepareerd, vervangen gerecycleerd worden. Het hout is FSC-gecertificeerd. Het gebruikte textiel is 100% linnen.

Verjaardagscadeau

De award bestaat tien jaar en daarom besloot de OVAM om de meest spraakmakende ontwerpen van de voorbije edities te bundelen in een boek: 'Oogst, waarom een prijs ertoe doet'. Het boek werd gedrukt door Re-do papers, een jong Antwerps bedrijf dat nieuw leven geeft aan papieroverschotten en misprints.