De testinstallatie in Nieuwpoort moet nu minstens drie maanden draaien en bootst het membraangedeelte van het waterproductieproces op kleinere schaal na. Als de innovatieve technologie positieve testresultaten kan voorleggen, wordt er tegen 2025 een nieuw waterproductiecentrum gebouwd dat drinkwater kan leveren voor ruim 30.000 gezinnen.
Project De Ganzepoot is een belangrijke pijler in de strategie om een klimaatrobuuste watervoorziening uit te bouwen. Daarbij hoort het aanboren van nieuwe bronnen die ook bij langdurige droogte beschikbaar blijven. De testinstallatie werd officieel in bedrijf gesteld door onder meer Vlaams minister Zuhal Demir, Johan Verbauwhede, directeur-generaal van Aquaduin, Hans Goossens, directeur-generaal van De Watergroep en Marleen Porto-Carrero, algemeen van Farys.
In het sluizencomplex De Ganzepoot in de IJzermonding komen zes waterwegen en de Noordzee bij elkaar. Hierdoor is er het hele jaar door onbeperkt een scala aan zoet, brak en zout water beschikbaar dat kan behandeld worden tot drinkwater. In het sluizencomplex screenen kwaliteitssensoren op negen punten de inkomende waterkwaliteit.
De installatie, die werd gebouwd in een container, moet nu met behulp van innovatieve technologie de grootste uitdaging oplossen: met één installatie verschillende kwaliteiten ruw water behandelen en dit met een zo laag mogelijk energieverbruik.
De waterbehandeling in deze testopstelling gebeurt aan de hand van een ccro-technologie (closed circuit reverse osmosis), die gebruik maakt van omgekeerde-osmosemembranen. In eenvoudige woorden: dit waterzuiveringssysteem werkt op basis van membraanfiltratie, een filter met microscopisch kleine openingen waar het water onder zeer hoge druk wordt door gepompt. Het membraan is zo ontworpen dat het alleen de kleine moleculen van zuiver water doorlaat.
Deze technologie zorgt ervoor dat het zuiveringsproces automatisch wordt afgestemd op de samenstelling van het inkomende ‘voedingswater’. Deze werkwijze heeft ook een aantal potentiële voordelen ten opzichte van andere geavanceerde oplossingen. De ccro-techniek behaalt goede rendementen bij verschillende zoutgehaltes en verbruikt bovendien minder energie. De grote troef van het concept is dat één technologie verschillende types inkomend water (met een variabel zoutgehalte) kan behandelen.
Daarbij wordt de best beschikbare kwaliteit gebruikt: indien er voldoende zoet of brak water beschikbaar is, wordt daarvoor gekozen. In tijden van droogte en waterschaarste kan zout water worden ingezet. Door te kiezen voor de best beschikbare kwaliteit wordt de ecologische voetafdruk zo laag mogelijk gehouden. Door de flexibiliteit van de installatie kunnen de waterbedrijven dan weer voor extra bedrijfszekerheid zorgen.
West-Vlaanderen is om allerlei redenen gevoelig voor een dalende reservecapaciteit in grond- en oppervlaktewater, onder andere door een hoog industrieel verbruik en het seizoensgebonden verbruikspatroon in de kustgemeenten. Door zeewater aan te boren als alternatieve bron voor drinkwater, wordt een nieuw en enorm waterreservoir aangesproken dat bijdraagt aan de uitbouw van een klimaatrobuuste watervoorziening.
Ook de drinkwatervoorziening in andere delen van Vlaanderen geniet mee van deze innovatie aangezien er minder water aangevoerd moet worden vanuit het binnenland. Dat water blijft dus beschikbaar voor andere toepassingen. In geval van nood kan via het bestaande transportnet zelfs drinkwater van de kust richting binnenland gestuurd worden.
"Door de klimaatverandering krijgen we steeds vaker te kampen met extreme weersomstandigheden zoals langdurige droogte. Een watergevoelige regio als West-Vlaanderen draagt daar snel de gevolgen van. In het kader van onze Blue Deal gaan we dan ook op zoek naar nieuwe technologieën om in onze waterbeschikbaarheid te voorzien, ook wanneer dat door de weersomstandigheden niet vanzelfsprekend is. Deze testinstallatie plaveit de weg om in de toekomst de Noordzee, een oneindige bron van water, en andere rivieren die in de Ganzepoot uitmonden aan te boren om ook tijdens langdurige periodes zonder regenval drinkbaar water ter beschikking te hebben voor de ruime omgeving", aldus Vlaams minister van Omgeving Zuhal Demir.