Watergroep wil drinkwater uit de Noordzee halen
De Watergroep start volgend jaar met een testproject waarbij zeewater uit de Noordzee via ontziltingstechnologie wordt omgezet in drinkwater. Normaal wordt drinkwater uit zoet water gewonnen. De Watergroep wil voor de ontzilting bestaande membraantechnologie gebruiken in combinatie met nieuwe technologieën. Er zal ook worden samengewerkt met andere drinkwatermaatschappijen in ons land. De Watergroep is niet de eerste die experimenteert met ontzilting. De waterintercommunale Farys werkt aan een ontziltingsinstallatie in Oostende die brak kanaalwater (een mengeling van zoet en zout water) omzet in drinkwater.
Ontzilting is een technologie die al een hele tijd bestaat en wereldwijd wordt toegepast. In de jaren ’90 van de vorige eeuw brouwde de Antilliaanse Brouwerij op het eiland Curaçao zelfs bier (Amstel Bright) met zeewater. De Watergroep, het grootste drinkwaterbedrijf van Vlaanderen, wil nu eveneens zeewater gebruiken als bron voor drinkwater. Ontzilting is wel erg energie-intensief en duur. In woestijnlanden wordt vaak zonne-energie gebruikt, in eigen land denkt De Watergroep onder meer aan het inzetten van de bestaande windturbines op zee. Die produceren permanent elektriciteit, ook als er weinig vraag is.
Een tweede grote uitdaging is wat met het restproduct (zout) moet gebeuren. Dat geconcentreerde pekelwater mag niet zomaar geloosd worden omdat anders het ecosysteem van de zee in gevaar komt. In de meeste gevallen wordt het goedje fors verdund en volgens internationaal bepaalde regels op een ecologisch veilige manier opnieuw in zee geloosd. Het is echter veel beter om grondstoffen uit het afvalwater te halen zodat de geloosde hoeveelheid kan verminderen. Het pekelwater kan onder meer gebruikt worden in aquacultuur, voor de irrigatie van zouttolerante gewassen en om elektriciteit op te wekken. Bovendien bevat het verschillende economisch interessante grondstoffen: zout, maar ook stoffen zoals magnesium, natriumchloride, calcium, kalium, chloor, broom en lithium.
Het pekelwater omzetten in iets anders kan dus zowel economische als ecologische voordelen bieden, vooral als de ontziltingsindustrie wereldwijd snel blijft groeien. De methodes om het pekelwater om te zetten in nuttige producten zijn niet nieuw. Ze maken gebruik van bekende chemische processen, waaronder een initiële nanofiltratie om ongewenste verbindingen te verwijderen, gevolgd door één of meer stadia van elektrodialyse om het gewenste eindproduct te verkrijgen. Niet alle technologieën staan op punt waardoor sommige processen commercieel nog niet interessant zijn.
Er is meer onderzoek nodig om wat nu nog een milieuprobleem is, te transformeren in economische kansen en mogelijkheden. Nieuwe technieken zijn onmisbaar omdat de komende jaren een snelle opmars van ontziltingsinstallaties wordt verwacht. Er is dringend behoefte aan technologieën om de installaties goedkoper te maken en beschikbaar te stellen voor wie ze nodig heeft, zeker in landen waar nu al waterschaarste is. Van al het water op aarde is amper 3% zoet.
Vooral in het Midden-Oosten wordt veel zoet water uit zeewater gewonnen, Saoedi-Arabië haalt zelfs 70% van zijn drinkwater uit zee. Israël bouwde in 2011 de tot dan grootste ontziltingsinstallatie ter wereld aan de kustplaats Hadera en haalde het eerste jaar al 30% van al het zoete water in het land uit die vestiging. Na de start van een nog grotere installatie in Sorek wordt nu al meer dan 40% van het drinkwater uit zee gehaald.
Momenteel zijn wereldwijd ongeveer 16.000 ontziltingsinstallaties actief die samen ongeveer 95 tot 100 miljoen m³ drinkwater uit de zee halen, al is dit amper 1% van de drinkwaterproductie in de wereld. Daarbij produceren ze echter ook enorme hoeveelheden vervuild afvalwater, naar schatting ongeveer 142 miljoen m³ per dag. Voor elke liter water leveren de ontziltingsinstallaties dus gemiddeld 1,5 liter pekel. Toch zijn deze installaties aan een snelle opmars bezig. Ze vormen een veelbelovende oplossing voor landen met waterschaarste en bovendien wordt de gebruikte technologie steeds goedkoper en efficiënter.