Europese steun voor innovatief erfgoedproject rond aquathermie

'Aquathermie-energie in erfgoed' heeft als doel om de CO₂-uitstoot van historisch erfgoed te verminderen door water te gebruiken als hernieuwbare energiebron. Aquathermie lijkt sterk op geothermie, maar in plaats van diepe boringen wordt de warmtewisselaar in water geplaatst. Via een water-warmtepomp wordt de temperatuur uit het water ingezet om gebouwen te verwarmen. Met de financiële steun van Interreg Vlaanderen-Nederland willen de partners aantonen dat aquathermie een haalbare, duurzame en vernieuwende energiebron is voor erfgoed.

Vijf pilootprojecten

Het project ‘Aquathermie-energie in erfgoed’ wordt uitgerold voor vijf pilootprojecten op verschillende soorten erfgoedsites. Dat varieert van religieus erfgoed over militair erfgoed tot kasteeldomeinen en industrieel erfgoed. Voor elk pilootproject wordt een maatplan uitgewerkt waarbij gestreefd wordt naar een duurzame energie-omschakeling. Concreet gaat het over: Hoeve Nemerlaer in Oisterwijk (NL), Kasteel van Westmalle, Heilige Geestgebouw in Lier, Citadel van Diest en Het Industrieel Museum Zeeland (NL).

De pilootprojecten dienen als voorbeeld om de technische haalbaarheid en economische efficiëntie van aquathermie bij verschillende types erfgoed te onderzoeken. Dankzij de samenwerking tussen verschillende partners ontstaat een praktijkgerichte toolkit: een ‘community of practice’. Dit allesomvattende instrument biedt van voorbereiding tot uitvoering een helder kader voor iedereen die duurzame warmteoplossingen met aquathermie op een erfgoedsite wil realiseren.

Pionierswerk

Gedeputeerde Jan De Haes, voorzitter van Stichting Kempens Landschap, legt uit: "We hopen een model te ontwikkelen dat niet alleen in Vlaanderen en Nederland, maar wereldwijd toegepast kan worden in de erfgoedsector. Dit project is een voorbeeld van hoe erfgoed en moderne technologie hand in hand kunnen gaan om duurzame oplossingen te creëren." Nick Sinke, directeur Industrieel Museum Zeeland, vervolgt: “Binnen de erfgoedsector is de nood aan innovatieve energieoplossingen die groene stroom produceren zeer groot. Dit project is een mooie opportuniteit waarbij we grenzen verleggen zonder te raken aan de architecturale en landschappelijke waarden van een erfgoedsite.”

Sterk partnerschap

‘Aquathermie-energie in erfgoed’ is een initiatief van Stichting Kempens Landschap, Erfgoedstichting Vlaams-Brabant (ERF), Stichting Brabants Landschap, stad Diest, stad Lier en Industrieel Museum Zeeland. Ook de expertise van EXTRAQT, een jong bedrijf dat onderzoekt hoeveel energie uit water kan worden gehaald en dit vertaalt naar werkende installaties, en Waterprof, een Utrechts adviesbureau gespecialiseerd in duurzaamheidstransities, zetten hun schouders mee onder het project. “Dit project biedt ons de kans om pionierswerk te verrichten in de erfgoedsector”, besluit Bart Nevens, gedeputeerde van de provincie Vlaams-Brabant en voorzitter van Erfgoedstichting Vlaams-Brabant (ERF). “We zijn trots om deel uit te maken van een project dat mogelijk een model kan worden voor duurzame energieoplossingen in deze sector wereldwijd.”