Banken weigeren vaak woonkrediet aan zelfstandigen
Het is bekend dat jongeren en alleenstaanden het vaak moeilijk hebben om een woning te kopen, maar nu blijkt dat ook zelfstandigen vaak problemen ondervinden om van de banken een woonkrediet te krijgen. Eén op de vijf zelfstandigen die een privéwoning willen kopen, moeten hun zoektocht staken of grondig bijsturen, ook al hebben ze een bloeiende zaak. Louter omwille van hun statuut krijgen ze van de banken geen of moeizaam een woonkrediet. Het probleem stelt zich vooral bij jonge zelfstandigen en starters. Die groep wordt ook groter. Dat stelt Century 21 Benelux na een marktanalyse van de (potentiële) verkopen in 2016 in 182 vastgoedkantoren.
20% van de zelfstandigen die op huizenjacht zijn en daarvoor bij een vastgoedmakelaar aankloppen, krijgen geen banklening om een privéwoning te kopen. Wie drie jaar of minder actief is als zelfstandige maakt zelfs nauwelijks een kans, zo blijkt uit de analyse. De banken zeggen dat ze bij zelfstandigen een groter risico nemen en meer zekerheid willen. Zelfs als ze goede bedrijfsresultaten kunnen voorleggen of een aanzienlijk deel eigen kapitaal inbrengen, blijft het kopen van een eigen woning voor een zelfstandige vaak problematisch.
Nauwelijks kans
?Wie nog maar enkele jaren als zelfstandige actief is, maakt hoe dan ook nauwelijks een kans op een woonkrediet. Wie in de horeca of detailhandel werkt, heeft het nog moeilijker. Jonge zelfstandigen gaan dan uiteindelijk bij kleinere banken aankloppen. Als ze dan toch een lening krijgen, is dat vaak tegen een hogere rentevoet dan voor doorsnee ontleners. Vlaamse zelfstandigen die worden geweigerd door de banken gaan in drie op de vier gevallen op zoek naar een woning uit een lagere prijscategorie. Daarvoor moeten ze dan een lager bedrag ontlenen, wat hun ?kansen? vergroot. Eén op de vier trekt echter de huurmarkt op of bergt zijn koopplannen helemaal op. In Wallonië haakt de helft af na slecht nieuws bij zijn of haar financiële instelling?, zegt Isabelle Vermeir, operationeel directeur van Century 21 Benelux.
?Onlangs kregen we een jonge huisarts over de vloer die haar zoektocht naar een eigen woning heeft moeten stopzetten. Ze was hoogopgeleid en had een goed draaiende praktijk, maar volgens de banken had ze nog niet voldoende jaren gewerkt. Hetzelfde verhaal hoorden we bij een jong koppel dat gestart was met een eigen horecazaak. Hun zaak draaide goed, maar vooraleer zo?n koppel een woonkrediet krijgt, moet het zich al vele jaren bewezen hebben?, vervolgt Vermeir.
Elk jaar erger
Het probleem wordt bovendien steeds groter. Dat wordt bevestigd door de cijfers van het aantal beginnende zelfstandigen. Vorig jaar waren er volgens de federale overheid 103.200 starters in België, een stijging met 6,5% tegenover 2014. In de eerste helft van dit jaar kende Vlaanderen 7% meer starters dan in dezelfde periode in 2015. In Brussel steeg het aantal starters met 4,8%, in Wallonië met 3,5%. ?We begrijpen heel goed dat banken meer garanties willen en voorzichtig zijn. Maar we vragen aan de banken en de overheden om wel aandacht te hebben voor dit probleem?, zegt Isabelle Vermeir.
Ook het Neutraal Syndicaat voor Zelfstandigen (NSZ) begrijpt niet waarom zelfstandigen die een huis willen kopen vaak geen woonkrediet krijgen. Een dergelijk gedrag van de banken remt volgens de beroepsvereniging niet alleen het ondernemerschap maar ook de jobcreatie af. De meeste Belgen willen immers graag een eigen woonst bezitten. Potentiële zelfstandigen die een eigen huis belangrijk vinden, dreigen daardoor hun ondernemersdroom links te laten liggen, waardoor de mogelijke jobs die daarbij komen kijken eveneens in rook opgaan. Het NSZ wil het probleem aankaarten bij de federale regering die binnenkort de kredietwet evalueert en bij Febelfin, de sectorfederatie van de banken.
?Onbegrijpelijk, alsof je als werknemer altijd zeker bent van je baan en niet werkloos zou kunnen worden. In ieder geval staat deze aanpak van de banken totaal haaks op de jobcreatie-filosofie van de federale regering. Het kan niet dat mensen die bereid zijn om risico?s te nemen en zorgen voor tewerkstelling hiervoor gestraft worden wanneer ze een woning willen kopen?, besluit NSZ-voorzitter Christine Mattheeuws.