Pleidooi om 6% btw op sloop en hernieuwbouw te behouden

Om de negatieve impact van de coronacrisis in te dijken, riep de federale regering stimulerende maatregelen in het leven, waaronder de uitbreiding van het verlaagde btw-tarief van 6% voor sloop en hernieuwbouw naar het volledige Belgische grondgebied. Deze maatregel, van kracht sinds 1 januari 2021, werd in het leven geroepen om de bouwsector te ondersteunen, om burgers een belangrijke fiscale duw in de rug te geven bij de aankoop van een woning, om het verouderde woonbestand energiezuiniger te maken en om open ruimte te vrijwaren door nieuwe woningen zo veel als mogelijk in stads- en dorpskernen te realiseren.

Om de doeltreffendheid van deze maatregel te beoordelen, nam Matexi haar verkoopcijfers van 2021 en 2020 onder de loep. Die tonen aan dat de verkoop van vastgoedprojecten die sinds 2021 in aanmerking komen voor het verlaagde btw-tarief verdubbelde (+104%) terwijl er nauwelijks een stijging was bij die woningen waarbij particulieren niet van dit verlaagde tarief kunnen genieten (+2%).

De maatregel is dus bijzonder effectief om een verschuiving naar afbraak en hernieuwbouw te stimuleren. Zo draagt de maatregel bij aan het betaalbaar maken van stedelijk wonen, alsook aan stadsvernieuwing. Dankzij deze maatregel wordt ook de tewerkstelling in de sector gegarandeerd. Matexi alleen al, zet dagelijks indirect ongeveer 3.000 mensen aan het werk op de bouwwerven.

Niet enkel qua betaalbaarheid voor consumenten en tewerkstelling, maar ook op ecologisch vlak draagt de maatregel bij tot een positieve tendens. De btw-verlaging kan alle woningen tegen 2050 energiezuinig helpen maken, helpt bij het versneld vernieuwen van ons verouderde vastgoedpatrimonium en kan bijkomend ruimtebeslag inperken.

De sterke groeicijfers onder de projecten die in aanmerking komen voor de maatregel bevestigen een eerder uitgevoerde studie van de KU Leuven. Deze studie concludeerde dat een veralgemeende btw van 6% voor sloop en hernieuwbouw zou zorgen voor een stijging van het aantal heropgebouwde woningen met 35%, en voor een jaarlijks budgettair overschot voor de staat van 55 miljoen €. Volgens de studie komt daar over een periode van 30 jaar nog eens 100 miljoen € aan extra inkomsten bij uit de onroerende voorheffingen.

“Het is nog te vroeg om definitieve conclusies te trekken, maar aangezien Matexi’s projecten die in aanmerking komen voor het verlaagde btw-tarief vooral in binnenstedelijke gebieden gelegen zijn, kunnen we nu al de verwachte positieve evolutie bekrachtigen. Daarbij denken we aan projecten zoals Het Laere in Roeselare, Antwerp Tower in hartje Antwerpen of Faubourg de Namur in Nijvel”, vertelt Kristoff De Winne, Acquisition & Development Director bij Matexi.

“Bovendien zijn dergelijke verdichtende projecten in de kernen van steden en gemeenten, dicht bij voorzieningen en openbaar vervoer, net noodzakelijk om minder open ruimte aan te snijden, komaf te maken met lintbebouwing en de vernieuwing van het verouderde Belgische woningbestand te versnellen”, vervolgt De Winne.

Het woningpatrimonium in België voldoet zeer vaak niet aan de huidige energie- en comforteisen en is ontoereikend om de verwachte bevolkingsgroei op te vangen. Daarom moet werk worden gemaakt van bijkomende comfortabele, energiezuinige, maar ook betaalbare woningen. Bovendien duurt de doorlooptijd van vastgoedprojecten gemiddeld zo’n zeven tot tien jaar, en worden momenteel nieuwe projecten bestudeerd die pas binnen een paar jaar gerealiseerd zullen worden. Een tijdelijke fiscale maatregel tot eind 2023 is volgens de sector dus niet voldoende om deze doelstelling te bereiken.

“De keuze lijkt altijd: of renovatie of nieuwbouw. Maar het is een én-én verhaal. Een gerenoveerd gebouw kan je echter zelden even energiezuinig maken als een nieuw gebouw, tenzij je het bijna volledig afbreekt en weer opbouwt. Gezien de meerjarige doorlooptijd van vastgoedprojecten zijn we blij dat de federale regering tijdig besliste over de verlenging van de maatregel, omdat het zo een groter effect kan hebben en de consument als vragende partij zo meer duidelijkheid krijgt”.

“Het potentieel van de maatregel is echter veel groter, indien de deze de betaalbaarheid van duurzame woningen in steden moet realiseren. Om op lange termijn meer open ruimte te vrijwaren, is een definitieve verlenging na 2023 absoluut noodzakelijk”, besluit Kristoff De Winne.

Ook grote projecten genieten van lager btw-tarief

Heel wat particulieren konden dankzij het verlaagde btw-tarief reeds een woning of appartement kopen in de volgende ontwikkelingsprojecten:
• Antwerpen, Antwerp Tower: een ambitieus stedelijk reconversieproject in hartje Antwerpen met residentiële, commerciële en kantoorruimtes.
• Tienen, 't Lycée: een woonbuurt in het midden van de stad met 87 appartementen, 25 woningen en drie ruimtes voor buurtactiviteiten.
• Roeselare, Het Laere: een groene, energiezuinige stadsbuurt vlak aan het Noordhofpark.
• Aalst, Pier Kornel: een voormalig industrieterrein omgevormd tot binnenstedelijke woonbuurt.
• Machelen, G. Ferréstraat (pps): een binnenstedelijke ontwikkeling met bijna energieneutrale appartementen en huizen met een collectieve binnenplaats.
• Ukkel, Artemis: een nieuwe stadsbuurt die wonen, winkels en groene ruimte verenigt.
• Nijvel, Faubourg de Namur: een omheinde woonbuurt vlakbij het stadscentrum.
• Zaventem, Feldheimstraat: een centraal gelegen woonbuurt met gezinswoningen en appartementen.