Arbeidsdeal moet vacatures sneller invullen
In drie jaar tijd is het aantal vacatures in ons land verdubbeld. In het laatste kwartaal van vorig jaar waren er 134.570 niet-ingevulde jobs. Ondanks dat grote aantal beschikbare banen blijft de arbeidsdeelname in dit land te laag.
Een pakket maatregelen die de federale regering zopas groepeerde in een zogenaamde Arbeidsdeal en opnam in haar recente Zomerakkoord moet er helpen voor zorgen dat de beschikbare reserve aan niet-werkende mensen toch aan de slag gaat. Zo zullen werklozen sneller geactiveerd en beter begeleid worden. Het invullen van de vele duizenden vacatures is nodig om de economische groei ook in de komende jaren op peil te houden.
Eén van de meest opvallende beslissingen is het aanscherpen van de zogenaamde degressiviteit. Werklozen zullen gedurende de eerste periode van hun werkloosheid een hogere uitkering ontvangen dan vandaag het geval is. Ofwel wordt het percentage van hun laatste loon opgetrokken (nu is dat 65%) of wordt het huidige plafond van 2.619 € verhoogd. Nadien daalt de uitkering naar een lager forfaitair bedrag, wat de betrokkenen moet aansporen om een job te zoeken.
Het systeem treedt in principe reeds vanaf 1 januari 2019 in werking, al moeten de concrete modaliteiten de komende maanden nog worden uitgewerkt. In het najaar moet duidelijk worden hoe de degressiviteit van de werkloosheidsuitkeringen er precies zal uitzien. In november moet minister van Werk Kris Peeters (CD&V) een voorstel klaar hebben hoe het nieuwe principe concreet vorm zal krijgen. Peeters ontkent dat het om een besparingsoperatie gaat of dat mensen in de armoede worden geduwd.
Een andere maatregel om de krapte op de arbeidsmarkt aan te pakken is de verplichte inschrijving bij de gewestelijke dienst voor arbeidsbemiddeling binnen de maand na een ontslag. In Vlaanderen is dat dus de VDAB. De bedoeling hiervan is dat geen kostbare tijd verloren gaat en dat werkzoekenden op basis van hun opgebouwde ervaring en expertise snel geholpen kunnen worden om weer aan de slag te gaan in een nieuwe functie.
SWT
Wat het Stelsel van Werkloosheid met bedrijfsToeslag (SWT) of het vroegere brugpensioen betreft, wordt vastgelegd dat de minimumleeftijd vanaf 2019 wordt opgetrokken naar 59 jaar en vanaf 2020 naar 60 jaar. Dat is eigenlijk niets nieuws en was al voorzien in het regeerakkoord. Om gebruik te kunnen maken van het algemene brugpensioen dat mogelijk is vanaf 62 jaar zal een man vanaf volgend jaar 41 jaar moeten hebben gewerkt in plaats van 40 jaar. Vrouwen moeten minder loopbaanjaren op de teller hebben.
De regering wil ook maatregelen nemen om SWT’ers naar knelpuntenberoepen te leiden. Werklozen die een stage of een opleiding volgen waardoor ze een knelpuntberoep kunnen invullen, zullen hun uitkering niet zien dalen na verloop van tijd. SWT'ers van bedrijven in herstructurering die een opleiding voor een knelpuntberoep volgen, krijgen daarvoor 3.600 € opleidingssteun van hun werkgever. Wie zo’n premie krijgt, zal ook niet langer worden bestraft met een lagere werkloosheidsuitkering.
Wie tijdskrediet eindeloopbaan wil nemen, zal dat vanaf 1 januari pas vanaf zijn of haar zestigste mogen doen. Tot dusver was dat vanaf 55 jaar. Wie ontslagen wordt, zal fiscaal worden aangemoedigd om tot een derde van zijn ontslagvergoeding te investeren in een opleiding. Bovendien zal een werknemer, weliswaar in overleg met de werkgever, reeds tijdens een deel van de opzegtermijn een opleiding kunnen volgen.
Wie na zijn 65ste ziek wordt, wordt niet verplicht om met pensioen te gaan. Ondernemingen die een werknemer ontslaan om medische redenen zullen voor die zieke outplacement (begeleiding naar ander werk) moeten voorzien. De premie die ze moeten betalen kan oplopen tot 1.800 € en is fiscaal aftrekbaar. Voor langdurig werklozen wordt gemeenschapsdienst mogelijk gemaakt. In Brussel wordt een opleidingspool ‘tewerkstelling/bouw’ opgericht. De regering steunt die financieel via het overlegorgaan Beliris.
Ten slotte wil de regering dat lonen in de toekomst niet langer gekoppeld zijn aan leeftijd, maar wel aan competentie en productiviteit. Minister Peeters gaat daarvoor overleggen met de sociale partners. De Centrale Raad voor het Bedrijfsleven bestelt een studie om na te gaan wat de effecten daarvan zijn op de loonkosten en het concurrentievermogen van de bedrijven.