Bouw blijft kampen met gebrek aan hoger geschoolde werknemers

Tot deze beroepen behoren een groot aantal installatieberoepen en de hoger geschoolde bouwbedienden. De Vlaamse Confederatie Bouw (VCB) is vooral verontrust over het dalend aantal leerlingen in het secundair, hoger en universitair bouwonderwijs. Een imagocampagne die op 11 september van start gaat, moet het tij keren.

De tekorten op de bouwarbeidsmarkt zijn vooral zeer acuut voor de hoger geschoolde bouwbedienden. Het gaat dan om beroepen zoals werfleider, conducteur, studiebureautechnicus, bouwkundig tekenaar en calculator. Het beroep van werfleider steekt daar zelfs helemaal bovenuit met meer dan 1.500 vacatures tijdens het voorbije jaar terwijl hiervoor amper driehonderd werkzoekenden beschikbaar waren.

Daarnaast treft de arbeidskrapte nog altijd zeer sterk de installatieberoepen, zoals die van sanitair installateur, monteur van centrale verwarming, technicus koeltechniek en klimatisatie, onderhoudstechnicus voor verwarmingsinstallaties en installateur van datacommunicatienetwerken.

Maar ook voor een aantal meer traditionele bouwberoepen overtreft het aantal vacatures nog altijd het aantal beschikbare werkzoekenden, zoals voor dakdekker, buitenschrijnwerker en kraanbestuurder.

Het verontrust de VCB dan ook dat het aantal studenten en leerlingen in de bouwopleidingen er sterk op achteruit gaat. In de opleidingen tot professionele bachelor bouwkunde is het aantal diploma’s na een forse klim in 2018-2019 hiervoor voor de eerste keer gedaald. Dat het aantal inschrijvingen hiervoor al sedert 2016-2017 daalt, zal uiteindelijk de komende jaren ook het aantal diploma’s verder doen afnemen.

Ook de opleiding voor industriële ingenieur bouwkunde doet het nu minder goed met minder dan 300 gediplomeerden per jaar. In 2019-2020 bereikte het aantal inschrijvingen hiervoor een dieptepunt van 419.

Het aantal diploma’s voor ingenieur-architect blijft de jongste jaren rond de 150 per jaar schommelen en dat voor burgerlijk ingenieur bouwkunde rond de 120 per jaar. In ieder geval is dit telkens veel te weinig in vergelijking met de stijgende behoeften.

Ook het secundair bouwonderwijs kent een gestage achteruitgang van het aantal leerlingen: van het schooljaar 2015-2016 tot het schooljaar 2019-2020 met ongeveer 20%. De BSO-studierichting Ruwbouw verloor op vijf jaar tijd zelfs ongeveer een derde van haar leerlingen.

De schildersopleidingen presteerden al niet veel beter. Maar ook in de 3de graad studierichting Centrale verwarming en sanitaire installaties liep de daling op tot 20% terwijl er vooral aan installateurs een groot tekort bestaat.

Om het tij te keren lanceert de VCB op 11, 18 en 25 september een nieuwe imagocampagne voor de bouw. De campagne focust op de impact van de bouw op de reductie van CO2 en op haar cruciale rol voor de verbetering van het klimaat, op haar voorloperrol op het vlak van circulaire economie en op de toenemende digitalisering van de bouwprocessen.

De campagne zal dus voluit de troef van de innovatie uitspelen. Tegelijk zal zij uitgaan van de leefwereld van de jongeren, van de talrijke innoverende bouwopleidingen en van de concrete kansen die zij nadien in de bouwbedrijven krijgen om tot een betere leefwereld bij te dragen.

“We kennen de belangstelling van de jongeren voor de klimaatverandering. Die kwam vóór de coronacrisis duidelijk tot uiting in hun deelname aan klimaatmarsen. Daar willen wij met onze campagne naar teruggrijpen. Want juist in de bouw kunnen jongeren heel veel voor de verbetering van het klimaat betekenen”, zegt Marc Dillen, directeur-generaal van de VCB.

“In de bouw werken we volop aan de combinatie van energiezuinigheid en hernieuwbare energie, van akoestiek, luchtdichtheid en een gezond binnenklimaat. De fors toegenomen technische complexiteit van een bouwproject maakt van de bouw de technologie-integrator bij uitstek. Maar de sector heeft meer dan ooit nood aan goed opgeleide medewerkers om haar economische en maatschappelijke rol te kunnen vervullen”, besluit Karl Neyrinck, voorzitter van de VCB.