Nood aan hogere profielen in bouw wordt groter
Van april 2022 tot maart 2023 noteerde de bouwsector een recordaantal van bijna 25.000 nieuwe vacatures in Vlaanderen en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Niet alleen is de toename aan openstaande jobaanbiedingen ongekend; ook blijkt een op drie niet ingevuld te geraken. Opmerkelijk is dat de nood aan hogere bouwprofielen sterk stijgt. En de situatie zal er niet op verbeteren...
Van de bijna 25.000 bouwvacatures die de VDAB in het afgelopen jaar mocht ontvangen, staan er vandaag nog steeds 7.367 open. Bijna 12% daarvan zijn bediendenprofielen: ingenieurs, werf- en projectleiders, calculatoren, BIM-professionals, installateurs voor smart buildings, specialisten in 3D-betonprinten, metselrobot-operatoren, innovatiecoördinatoren, dronepiloten... Ook de meer klassieke bouwprofielen, zoals technisch tekenaars, technici en installateurs, wegen-en dakwerkers, binnen- en buitenschrijnwerkers, blijven moeilijk te vinden. Intussen situeren 3 op de 10 knelpuntberoepen zich in de bouw.
Weinig rooskleurige toekomst
Helaas is dit nog maar het begin. Simulaties voorspellen immers een vervangingsvraag van 25 à 30% van de bestaande arbeidskrachten als gevolg van de babyboomers die tussen nu en 2030 massaal op pensioen zullen gaan. Maar ook het realiseren van de energierenovaties, de uitdagingen om future-ready te bouwen en het duurzaam (her-) gebruiken van grondstoffen creëren een nieuw elan en een uitbreidingsvraag van 16.000 à 20.000 extra jobs tegen 2030 (en meer dan 28.000 tegen 2050). De eerste tekenen zijn al zichtbaar: in een jaar tijd steeg het aantal vacatures voor energie, water en afvalverwerking bij de VDAB en de bouwsector met respectievelijk 6,5% en 14,1%. Volgens studies zou ook 15% van de werknemers de sector verlaten, en die moeten natuurlijk eveneens worden vervangen. In totaal raamt de sector een toename van 30.000 extra jobs in de Vlaamse bouwsector tegen 2030 (en meer dan 50.000 tegen 2050).
Nieuwe trends, nieuwe beroepen
De renovatiesector boomt onder invloed van de Vlaamse renovatiestrategie. Binnen de installatiesector heeft de bouw adviseurs en technici nodig die gespecialiseerd zijn in de laatste nieuwe technologieën en toestellen om woningen zo energieneutraal en future-ready te maken. Ook het belang van duurzaam (her-)gebruik van materialen en grondstoffen neemt toe. Tevens is er verhoogde aandacht voor een gedeeltelijke of totaalrenovatie van gebouwen. Daardoor groeit de vraag naar afbraak- en demontageberoepen en gespecialiseerde profielen zoals asbestverwijderaars. Verder creëren het duurzaam omgaan met biodiversiteit en het streven naar natuur- en waterbehoud nieuwe jobs: de vraag naar landschapsarchitecten, geothermisten, hydro-ingenieurs, aansluiters van waterleidingen, rioleringen en warmtenetten groeit gestaag. Tenslotte is er nog de intrede van digitalisering en smart technology in de bouw die de vraag naar specifieke profielen spectaculair doet toenemen.