PBM'S (persoonlijke beschermingsmiddelen) worden duurzamer

Dat de wereld van de PBM’s niet stil staat, mag duidelijk zijn. Er zijn heel wat technologische innovaties, ook op het vlak van duurzaamheid en comfort. Bij Bouwunie stellen ze heel wat evoluties vast, onder meer op het vlak van hoofdbescherming. “We zien dat helmen meer en meer met sensoren en camera’s worden uitgerust”, zegt Jean-Pierre Waeytens, gedelegeerd bestuurder van Bouwunie. “Als je rondloopt in de ruwbouw meten die alles op, zoals de precieze afmetingen van ramen. Dankzij de camera’s kunnen de collega’s vanop afstand meevolgen. Helmen kan je uitrusten met sensoren die waarschuwen voor obstakels.”

Comfort en design 

In de sector van de hoofdbeschermingsmiddelen beweegt er vanalles. Voor KASK, een Italiaanse fabrikant van helmen voor de veiligheids- en sportwereld, is de bouwwereld alvast de grootste groeimarkt. “Het comfort en design van de helm zijn zeer belangrijk”, stelt Country Manager Bart Declerck. “Dat verhoogt de bereidwilligheid tot het dragen en zo ook de veiligheid.  We voorzien een 360° polystyreen binnenwerk met hoogwaardige, zachte binnenbekleding in tegenstelling tot het 60 jaar oude webbing systeem. De contactpunten liggen daardoor verspreid, waardoor de drukpunten op het hoofd beter verdeeld zijn. Dat maximaliseert het comfort. Onze helm beschermt mensen uiteraard tegen vallende objecten vanuit de basisnorm maar ook tegen het hoofd stoten of een val (op het achterhoofd) door uitglijden of struikelen, wat veel meer voorkomt dan zaken die uit de lucht vallen. 95% van het eindproduct wordt in Italië gemaakt, heeft een shelflife van 10 jaar en is daarom duurzaam en heeft een lage footprint.”

Intelligent ventiel 

Bij Febelsafe - de Belgische beroepsfederatie van fabrikanten, distributeurs en dienstverleners inzake veiligheid en welzijn - merken ze ook dat het comfort van de PBM’s verbeterd wordt, bijvoorbeeld bij mondmaskers. “Het is belangrijk dat mondmaskers goed op het gezicht aansluiten, het uitvoeren van facefittesten is belangrijk”, zegt Gwin Steenhoudt. “Sommige mondmaskers worden zo ontwikkeld dat brildragers geen discomfort meer hebben. Andere stofmaskers zijn uitgerust met een intelligent ventiel voor een optimaal ademhalingscomfort en minder vochtophoping.”

Innovaties in valbescherming 

Febelsafe merkt ook innovaties op andere domeinen. “We zien ook innovaties in valbescherming”, zegt Gwin Steenhoudt. “Op werven zijn er niet altijd al ankerpunten aanwezig. Verplaatsbare Davitarmen zijn hiervoor een prima oplossing wanneer de collectieve bescherming onvoldoende blijkt te zijn. Er zijn ook al innovaties in de wereld van de exoskeletten bijvoorbeeld die de persoon kunnen ondersteunen bij het optillen van gewichten of het constant werken boven het hoofd.”  Volgens Febelsafe kunnen PBM’s makkelijk ter beschikking gesteld worden op de werf via intelligente automaten. Werknemers kunnen er met een pasje meteen hun werkmateriaal en PBM’s uithalen en terugstoppen.  

Gerecycleerd materiaal 

Bij Febelsafe merken ze dat fabrikanten meer en meer aandacht schenken aan het duurzaamheidsaspect bij PBM’s. “fabrikanten proberen - waar mogelijk en de veiligheid van de drager niet in het gedrang komt - daarop in te gaan. Bij veiligheidsschoenen worden bijvoorbeeld reeds veters van gerecycleerd materiaal opgemerkt, sommige schoenzolen worden gemaakt uit biomaterialen”, zegt Gwin Steenhoudt, secretaris generaal bij Febelsafe. “Wat veiligheidsschoenen betreft is het heel belangrijk dat er niet zomaar andere inlegzolen worden geplaatst. De inlegzolen van de privéschoenen horen absoluut niet thuis in de veiligheidsschoen. Zij kunnen namelijk een risico vormen door het vrijkomen van een elektrostatische lading. Dat kan de gekende vervelende schokken veroorzaken of erger in een explosie gevoelige omgeving.  Daarom zijn er ook specifieke vereisten voor de inlegzolen van veiligheidsschoenen.” In de codex over het welzijn op het werk staat duidelijk dat de werkgever verantwoordelijk is voor het leveren van PBM en dus ook de inlegzool. De werkgever moet controleren op het correct gebruik ervan. Bij BORGinsole, dat gecertificeerde zolen volgens de voorschriften per merk en type PBM maakt, wordt bevestigd dat er Europese reglementeringen bestaan voor het vervangen van de oorspronkelijke inlegzolen in veiligheidsschoenen. “Deze wetgeving en de verplichtingen zijn volgens onze praktijkervaring nog niet door alle werkgevers goed gekend”, vertelt zaakvoerder Paul Borgions.

Industriële zonnecrème

UV-licht kan ook schadelijk zijn voor wie op een werf werkt. Bouwvakkers moeten zich op de werf ook beschermen tegen het schadelijke UV-licht. Bij Febelsafe wordt nog eens het belang van huidcrèmes benadrukt, waaronder ook zonnecrème, voor de industrie. Dat zijn crèmes die aangepast zijn voor het gebruik in een ruwe, industriële omgeving. “De crèmes beschermen je tegen de schadelijke UV-straling van zonlicht,  dus niet alleen in de zon, maar ook in de schaduw”, zegt Steenhoudt. “Weinig mensen weten dat lastoestellen ook UV-straling kunnen veroorzaken. Wie last, gebruikt dus best niet enkel oogbescherming maar ook industriële zonnecrème. UV-straling kan je huid beschadigen, waardoor je huidkanker kan krijgen.”

Welzijn op het werk 

De Codex over het welzijn op het werk (Boek IX  titel 2 en titel 3) maakt een duidelijk onderscheid tussen werkkledij en beschermende kledij (dit laatste valt onder PBM). De werknemers dragen tijdens hun normale activiteiten werkkledij, enkel indien de aard van de activiteiten bevuilend is en deze activiteiten geen risico's inhouden die het dragen van beschermende kledij noodzakelijk maken. In alle andere gevallen moeten PBM’s gedragen worden. Deze kledij is bedoeld om de werknemer te beschermen tegen risico's, ongeacht of ze ook tegen bevuiling beschermt. Ook op het vlak van kledij zijn er heel wat nieuwigheden. 

Professionele werkkledij 

Er zijn heel wat nieuwe ontwikkelingen op het vlak van werkkledij. Sioen heeft enkele nieuwigheden, zoals het merk SYNQ® (Professional workwear), de jongste nieuwkomer. Met 50 nieuwe producten, onderverdeeld in 3 verschillende collecties, biedt SYNQ een compleet assortiment professionele werkkleding. Sioen PPC (Professional Protective Clothing) biedt professionele beschermkleding aan professionals die op de werkvloer aan verschillende (hoge) risico’s blootgesteld worden: bescherming tegen wind en (extreme) koude, beschermende kleding voor diepvries en voeding, hoge zichtbaarheidskleding, multinorm bescherming,… Sioen PPC zet sterk in op het duurzaamheidsaspect van haar technische beschermkleding. “De levensduur is langer”, vindt Johan Peirlinck, Product & Development Director, Sioen PPC. “Het kledingstuk kan makkelijker hersteld en onderhouden worden. De weefsels zijn vlotter wasbaar. De bedrijven die voor onze beschermoplossingen kiezen, hechten steeds meer belang aan beschermkleding die ook op het duurzaamheidsvlak goed scoort.”

De werkgever reinigt de werkkledij

Febelsafe geeft mee dat de werkgever de PBM’s steeds moet onderhouden en dat ze door de werknemers niet mee naar huis mogen genomen worden. De werkgever zorgt op zijn kosten - volgens de aanwijzingen bepaald in de gebruiksaanwijzing van de fabrikant - voor het onderhouden, reinigen, ontsmetten, herstellen en het tijdig vervangen van de PBM, en dit met het oog op een goede werking ervan. De werkgever waakt erover dat in al deze fasen de juiste procedure wordt gebruikt om de blootstelling aan de risico’s zo veel mogelijk te vermijden. De werkgever zorgt, of laat op zijn kosten zorgen, voor de reiniging van de werkkledij door middel van producten die zo weinig mogelijk allergeen zijn en voor de herstelling en het onderhoud in de normale staat van gebruik.  

PBM’s laat je op het werk

Het is verboden de werknemer zelf te laten instaan voor de reiniging, de herstelling en het onderhoud van zijn werkkledij, zelfs tegen de betaling van een premie of vergoeding. Febelsafe benadrukt dat je geen PBM’s mee naar huis mag nemen. Ze moeten onderhouden worden door de werkgever. Je mag ze in geen geval mee naar huis nemen, laat staan ze thuis wassen. “Je PBM’s kunnen in contact komen met  contaminatie, zoals asbest of chemicaliën”, zegt Gwin Steenhoudt. “Laat alle PBM’s op het werk, want thuis kunnen ze een risico vormen voor je huisgenoten. Bij het wassen in de thuissfeer kunnen je beschermende kleren de kleren van je gezinsleden contamineren. Ooit werd er een werkgever veroordeeld tot het betalen van een fixe schadevergoeding aan een  werknemer omdat zijn echtgenote asbestose had opgelopen door het dagelijks in contact komen met de kleding van haar man. Daarnaast kan de beschermende functie van het PBM door het verkeerd wassen teniet worden gedaan: bijvoorbeeld de retroreflecterende banden die niet langer voldoende licht terugkaatsen.” 

Kleine bedrijven 

Febelsafe heeft nog wat tips. “PBM is geen kost, maar een investering. Daarom is het belangrijk dat wanneer je investeert in PBM het ook functioneert zoals het hoort”, zegt Steenhoudt. “Het moet de situatie veiliger maken, anders is het een kost. Voel je je onzeker of heb je onvoldoende kennis, raadpleeg je externe dienst voor preventie, waar elke werkgever aan moet bijdragen. Die zijn opgeleid om mee te helpen en kunnen advies verlenen rond het maken van risicoanalyses. Bij vele kleine bedrijven is de zaakvoerder zelf de preventieadviseur, maar jammer genoeg weet hij het zelf niet altijd.  Vraag voldoende informatie bij je partners, je leveranciers, de verkopers, alvorens tot een aankoop over te gaan.”

Adviseurs geven tips

Het belang van PBM’s op de werf kan niet onderschat worden. “De werkgever voorziet zowel collectieve als persoonlijke beschermingsmiddelen”, verklaart Jean-Pierre Waeytens, CEO van de Bouwunie. “De werkgever moet met een risicoanalyse zo veel mogelijk risico’s proberen te vermijden. De werknemer moet alle instructies van zijn werkgever opvolgen. Hij moet zijn persoonlijke beschermingsmiddelen aandoen. Er zijn ook Constructiv-adviseurs die zowel de werknemers als werkgevers bijstaan om advies te geven in de te nemen maatregelen. We zien gelukkig een dalende trend van het aantal zware ongevallen. Toch blijft elk arbeidsongeval er één te veel.” 

Papieren veiligheid 

Bouwunie benadrukt dat het papierwerk zo veel mogelijk verminderd moet worden. “Ik noem dat de papieren veiligheid”, zegt Waeytens. “Werkgevers worden overladen met administratie. Dat kost veel tijd: maar wat helpt dat? Vaak worden risicoanalyses per werf gekopieerd. Na 7 werven heeft de oorspronkelijke risicoanalyse niets meer met de  huidige werf te maken. Wij zijn een voorstander van een pragmatische benadering, met een duidelijke checklist voor de bouwvakker. Vorig jaar werd een opleiding basisveiligheid ingevoerd die elke nieuwkomer in de bouw moet volgen. Let op, die komt bovenop de al vele bestaande veiligheidsopleidingen. Het is niet dat er voordien niets was.”