Als de Vlaamse arbeidsbemiddelingsdienst VDAB een werkloze gemeenschapsdienst oplegt, kan die dat in de toekomst dus niet meer weigeren. Op dit moment komen hiervoor ongeveer 60.000 mensen in aanmerking. De voorwaarde is wel dat de opgelegde taken nuttig genoeg zijn om ervaring op te doen. Het is dus niet zo dat al wie langer dan twee jaar werkloos is per definitie de straat moet gaan schoonvegen.
De gemeenschapsdienst maakt steeds onderdeel uit van een begeleid traject naar werk en zorgt ervoor dat verworven generieke competenties op peil gehouden en versterkt worden. De activiteiten die deel uitmaken van de maatregel worden door lokale besturen bepaald in overleg met VDAB.
De Vlaamse arbeidsmarkt bloeit als nooit tevoren, de Vlaamse werkzaamheidsgraad was met bijna 75% nooit eerder zo hoog, de Vlaamse werkloosheidsgraad nog nooit zo laag. Onze economie staat echter voor een periode van ingrijpende transformaties. De digitale revolutie, de demografische shift, toenemende migratiestromen, de mondialisering van de concurrentie,… hebben een sterke impact op de arbeidsmarkt en leiden tot een structurele arbeidskrapte en grote verschuivingen in de verwachte jobinhoud en profielen.
Vlaams minister Hilde Crevits wordt in de nieuwe regering verantwoordelijk voor Werk, Economie, Innovatie, Sociale Economie en Landbouw.
Volgens de huidige prognoses volstaat het activeren van alle niet-werkende werkzoekenden niet om de verwachte vacatures in te vullen. Het effectief invullen van vacatures is dan ook de belangrijkste uitdaging voor het arbeidsmarktbeleid de komende jaren. Net zoals het realiseren van een loopbaanperspectief om mensen aan de slag te krijgen en te houden. De Vlaamse regering wil de komende jaren minstens 120.000 mensen extra aan een job helpen. Ze wil de werkzaamheidsgraad verhogen van 75% naar 80%.
De Vlaamse Confederatie Bouw (VCB) wijst erop dat de bouwsector duizenden vacatures heeft voor breed inzetbare profielen.. Een goede match tussen tewerkstellingsbeleid, de bouwsector, jongeren en werkzoekenden, vormt een belangrijke hefboom om meer mensen aan de slag te krijgen in Vlaanderen.
Een job in de bouw gaat ook steeds vaker gepaard met digitalisering, innovatie en klimaat. De bouwsector verandert steeds sneller en dat vertaalt zich in de zoektocht naar breed inzetbaar en hoger opgeleid personeel. 26% van de vacatures voor bouwberoepen vraagt hogergeschoolden, 32% wil middengeschoolden, zo blijkt uit onderzoek van de VCB op basis van cijfers van de VDAB. Volgens de jongste cijfers zijn ook nog steeds 42% van de vacatures in de Vlaamse bouw voor laaggeschoolden bestemd. Voor hooggeschoolden zijn er intussen meer dan 4.000 vacatures.
De voornaamste knelpuntberoepen zijn projectleiders, calculatoren en werfleiders. Die vacatures invullen is allesbehalve evident omdat te weinig studenten burgerlijk ingenieur en industrieel ingenieur bouwkunde met de opleiding starten en de afgestudeerden ook niet allemaal voor de bouw kiezen. Uit de VCB-analyse blijkt ook dat bijna al de bouwberoepen met het grootste aantal vacatures in zeer belangrijke mate te maken hebben met het klimaat. De monteur centrale verwarming, de technicus koeling en klimatisatie en de sanitair installateur zijn zelfs op zeer directe wijze bij klimaatregeling betrokken.
Ook bij andere beroepen is klimaat en energie niet weg te denken. Zo moeten metselaars nu meer dan ooit oog hebben voor de isolatie in de bouwschil. Bij diverse schrijnwerkberoepen moet er aandacht zijn voor de luchtdichtheid van raam- en deuropeningen. Dakdekkers moeten rekening houden met de isolatie van de daken. Meer dan voorheen moet de onderhoudsvakman instaan voor het onderhoud van de installaties en van de bouwschil.
Technici van studiebureaus, werfleiders, conducteurs en tekenaars zijn cruciaal voor de realisatie van energiezuinige gebouwen omwille van hun rol bij de voorbereiding en bij de uitvoering van projecten Zij moeten de projecten tot in detail uitwerken en tegelijk bij de uitvoering erop toezien dat de energievereisten en de steeds vaker gecontroleerde luchtdichtheid effectief worden bereikt.
Typerend voor de verregaande digitalisering in de bouw is dat het beroep van installateur van communicatienetwerken nu op nummer twee van de Top 20 van meest gevraagde bouwberoepen is terechtgekomen. Het gaat om een beroep waar vier jaar geleden nauwelijks vraag naar was en waarvoor vandaag amper werkzoekenden beschikbaar zijn. Heel wat bouwberoepen krijgen ook indirect te maken met digitale technieken zoals BIM (Building Information Modelling), gps-sturing, ERP (Enterprise Resource Planning), 3D-scanning en 3D-rendering, Virtual en Augmented Reality (VR, AR), Internet of Things en intelligente transportsystemen.