Warmtepompen, gezien door Buildwise
De nieuwste Innovation Paper van Buildwise is zojuist verschenen. Deze gids biedt een geïntegreerde, pragmatische aanpak, geïllustreerd met concrete cases, om aannemers te ondersteunen bij elke stap van een renovatie met warmtepompen (WP), rekening houdend met de technische, economische en reglementaire beperkingen.
Dit referentiedocument geeft een samenvatting van de uitdagingen, de belangrijkste fasen en de aanbevelingen voor een succesvolle integratie van een warmtepomp in een renovatieproject, met name in de context van eengezinswoningen en kleinere appartementen.
Voordelen en beperkingen van warmtepompen
Warmtepompen maken het mogelijk om verwarming koolstofvrij te maken en bieden een hoge energie-efficiëntie, met prestatiecoëfficiënten (COP) tot 4, waardoor ze 4 keer meer thermische energie teruggeven dan ze aan elektriciteit verbruiken. Hun prestaties nemen echter af wanneer de buitentemperatuur daalt of wanneer het verwarmingssysteem op hoge temperatuur werkt. De integratie van een warmtepomp is optimaal in geïsoleerde gebouwen met warmteafgiftesystemen die compatibel zijn met een lagetemperatuurregime (bv. vloerverwarming aan 35 °C of radiatoren aan 45 °C).
Het renovatieproces: praktische stappen
De renovatie moet beginnen met het isoleren en luchtdicht maken van de gebouwschil, gevolgd door het aanpassen van het lagetemperatuurverwarmingssysteem. Het document beschrijft drie typische gevallen:
• globale renovatie: isolatie + warmtepomp + aanpassing van de bestaande radiatoren
• renovatie van alleen de verwarming indien er reeds een performante gebouwschil aanwezig is
• gedeeltelijke renovatie met hybride verwarming (warmtepomp + bestaande ketel), aanpasbaar in functie van de toekomstige verbetering van de isolatie.
De dimensionering is gebaseerd op een berekening van de warmteverliezen en op een beoordeling van het vermogen van de afgiftesystemen volgens het gekozen regime. Ondergedimensioneerde radiatoren op lage temperatuur moeten aangepast worden of vervangen worden door krachtigere modellen of ventiloconvectoren. In specifieke gevallen wordt er een bijverwarming aanbevolen (bv. badkamer).
De gids staat vol met sprekende illustraties, zoals deze.
Technologie en hydraulische installatie
De prestaties van warmtepompen zijn verbeterd dankzij nieuwe compressoren, overgedimensioneerde warmtewisselaars en koudemiddelen met een lage milieu-impact (vooral propaan). In de Innovation Paper worden er een aantal nauwkeurige schema's voor de aansluiting van de warmtepomp voorgesteld. Hierbij gaat het ofwel om een rechtstreekse aansluiting, dan wel om een hydraulische ontkoppeling wanneer de opgelegde debieten te hoog zijn voor de bestaande kring. De reiniging van de leidingen en de bescherming ervan tegen vervuiling (bv. door slibvangers) is essentieel vooraleer de warmtepomp geplaatst wordt.
Lawaaibeheer en akoestische voorschriften
Lawaai is een groot probleem voor rijwoningen en huizen in een stedelijke omgeving. De Innovation Paper benadrukt het belang van de keuze van een stille warmtepomp, de optimale plaatsing van de buitenunit, de installatie van geluidsschermen en het gebruik van trillingsisolatoren om de geluidshinder te beperken, in overeenstemming met de Belgische normen (maximaal 40 dB aan de perceelsgrens 's nachts).
Elektrische aansluiting
Het is essentieel om te controleren of de warmtepomp compatibel is met de bestaande installatie (type aansluiting, beschikbaar vermogen, keuze van de kabels en de zekeringkast, conformiteit met het AREI). Een goed overleg tussen de verwarmingsinstallateur en de elektricien is noodzakelijk om de goede werking, de veiligheid en de conformiteit van de installatie te waarborgen.
• Geef de voorkeur aan een verlaging van het temperatuurregime om de prestaties van de warmtepomp te optimaliseren.
• Dimensioneer de warmtepomp nauwkeurig in functie de werkelijke behoeften na de isolatie.
• Pas indien nodig de afgiftesystemen aan of vervang ze, en voorzie in hybride oplossingen wanneer de renovatie van de gebouwschil gefaseerd verloopt.
• Reinig en controleer de staat van het hydraulische netwerk vooraleer het aangesloten wordt.
• Respecteer de akoestische aanbevelingen vanaf de ontwerpfase om geschillen te voorkomen.
• Werk nauw samen met de elektricien en voldoe aan de geldende normen voor de elektrische aansluiting.
Samenvatting van Innovation Paper nr. 53 ‘De uitdaging van warmtepompen bij renovatie’. Enkel de originele tekst van Buildwise geldt als referentie
Warmtepompen bieden enorme kansen voor wie renoveert, voor zover ze correct geïnstalleerd worden. Daarom schreef Buildwise, samen met partners uit de sector, hét nieuwe referentiedocument over de meest voorkomende uitdagingen én hun praktische oplossingen. Zo beschik je over alle kennis om met vertrouwen de juiste warmtepomp te kiezen en zonder zorgen te installeren. Je leest het hier: https://buildwise.direct/warmtepompen-bij-renovatie
