Antwerpse Slachthuiswijk wordt groene ontmoetingsplek

Een horecaplein onder de bomen mét speelfontein en inzetbaar voor buurtevenementen; een sportplek in een voormalige havenwereld, een watertuin met bijzondere planten, groene woonstraten, een duurzame hogeschoolcampus, …. Het gebied tussen de Slachthuissite, Noordschippersdok en het Lobroekdok in Antwerpen-Noord wordt vanaf het najaar van 2022 omgevormd tot een groene wijk voor wonen, diensten, recreatie en bedrijvigheid. Antwerpen heeft, na bevraging van de buurtbewoners, het conceptontwerp voor de publieke ruimte goedgekeurd. Er gaat daarbij veel aandacht naar voetgangers en fietsers. Het ontwerp houdt ook zo veel mogelijk rekening met de invloed van het klimaat en geluid. Het ontwerpteam van deze publieke ruimte is Sweco Belgium – Posad Maxwan – LOLA Landscape Architects. Billie Bonkers – Createlli in samenwerking met Sportpret vzw. Endeavour neemt het participatietraject voor zijn rekening.

 

“We zetten in op kwaliteitsvolle publieke ruimte voor jong en oud die we maximaal vergroenen. Het gaat om de aanleg van zowat 104.000 m² publieke ruimte waarvan we binnen de Slachthuissite zowat 39.000 m² groen aanleggen. De publieke ruimte vormt een groene verbinding tussen de bestaande en nieuwe wijk met veel aandacht voor speel-, sport- en ontmoetingsruimten. Het wordt een autoluwe wijk, waarbij een netwerk voor langzaam verkeer de verschillende plekken met elkaar verbindt. Met 13,7 miljoen € op het budget stadsontwikkeling mag het duidelijk zijn dat we alles uit de kast halen om hier een nieuwe parel van Antwerpen-Noord aan te leggen”, zegt schepen voor Stadsontwikkeling en Ruimtelijke ordening Annick De Ridder.

Ook de groeiende AP Hogeschool Antwerpen trekt naar de nieuwe wijk, niet zo ver van haar andere campus op Park Spoor Noord. Op het nieuwe Hallenplein zal de hogeschool een bijna-energieneutrale (BEN) campus bouwen voor 3.500 studenten. Er komt een nieuwe toren en daarnaast hergebruikt de hogeschool de bestaande loodsen. Goed voor 22.000 m² en een investering van 77 miljoen €.

 

“De nieuwe duurzame campus zal vooral onderdak bieden aan innovatieve hightechopleidingen. De locatie past helemaal in de visie van onze hogeschool. De plannen die op tafel liggen zullen het gebied de komende jaren veranderen in een levendige wijk. Reken daarbij de overkapping van de Ring die ervoor zal zorgen dat onze campus Hallenplein midden in een groene zone ligt”, duidt Pascale De Groote, algemeen directeur AP Hogeschool Antwerpen. De nieuwe campus Hallenplein van AP Hogeschool moet klaar zijn tegen 2024.

 

In 2018 stapten projectontwikkelaars Triple Living en Immobel als private partners in het stadsontwikkelingsproject: Triple Living werd voor 70% eigenaar, Immobel voor 30%. Zij onthullen nu de sitenaam Slachthuis, die verleden en toekomst met elkaar verbindt en de identiteit van de wijk uitdraagt. “Voor ons en voor alle Antwerpenaren zal dit stukje van de Damwijk altijd verbonden zijn met het slachterijverleden van de site, waarvan de ziel nog verder leeft in de vele restaurants die er zijn. Met de naam Slachthuis blijft de eigenheid behouden van dit unieke stukje Antwerpen en wordt er gehint naar de dynamische, inspirerende omgeving die we daar willen creëren”, stelt Jeff Cavens, bestuurder van Triple Living.

 

Eind 2017 werd voor de Antwerpse Slachthuiswijk reeds een masterplan goedgekeurd. In februari van vorig jaar werd het eerder vermelde ontwerpteam aangesteld voor de publieke ruimte in het gebied. Het ontwerpteam moet een conceptueel ontwerp maken voor het volledige gebied. Voor fase 1 van de publieke ruimte (de Kalverwei, de Oude Kalverstraat en het Lobroekplein) maakt het team ook een definitief ontwerp en volgt dat op tot en met de uitvoering. Het ontwerpteam kreeg voor het pas goedgekeurde conceptontwerp input van de buurt tijdens een uitgebreid participatietraject.

 

Het conceptontwerp voorziet in een aanleg van circa 39.000 m² groene publieke ruimte. Dat is voldoende om ook in de toekomst het streefcijfer van 4 m² groene publieke ruimte per inwoner te halen.

Om de publieke ruimte zo maximaal mogelijk te vergroenen, zijn er inzake mobiliteit enkele aanpassingen gemaakt ten opzichte van het masterplan. Het Kalverpad is in het conceptontwerp vergroot en krijgt een autovrije inrichting waarbij de ‘rivierstraten’ (Samber-, Twee Neten-, Rupel- en Dijlestraat) en de Weilandstraat doodlopend worden. Zo ontstaat een ruime publieke ruimte die maximaal inzet op voetgangers en fietsers. De publieke parkeerplaatsen worden meer verdeeld over de hele wijk. De parkeerplaatsen die voorzien werden aan het Kalverpad worden opgenomen in een buurtparking. De parkeerplaatsen voorzien in de Hallentuin zullen elders in de wijk opgevangen worden.

 

De verschillende deelruimten krijgen elk een eigen karakter.

Het Lobroekplein wordt als het ware de huiskamer van de wijk met een intiem horecaplein met terrassen onder de bomen. Het groen omzoomde plein wordt flexibel indeelbaar voor buurtevenementen. Er komt een speelfontein. Het plein wordt verbonden met de Kalverwei door een gelijkaardige inrichting en beplanting in het noordoostelijk deel.

De grote entree van de Slachthuiswijk krijgt een groene uitstraling. Langs de straat liggen fiets- en voetpaden die gescheiden worden van de rijbaan adoor een groene berm. In de straat wordt onder een dubbele bomenrij geparkeerd. Waar mogelijk komt een groene middenberm om het oversteken te vergemakkelijken.

 

Aan het Kalverpad staat avontuurlijk spelen in de stadsnatuur centraal in een groene ruimte met mogelijkheden voor samentuinen.

Langs de Slachthuislaan vormen de bomen die al zijn aangeplant een groene geluidsbuffer. De twee parkeerclusters aan de Samberstraat en de slachthuishallen worden maximaal groen ingericht met bomen en een groene waterdoorlatende vloer. De ‘frontstraten’, tussen de Slachthuislaan en het Kalverpad, vormen een verlengstuk van het Kalverpad waarbij de groene uitstraling maximaal wordt doorgetrokken en langs waar men toegang krijgt tot de gebouwen en ondergrondse parkings.

 

Aan de Kalverwei komt een buurtpark voor ontmoetingen in het groen; een bomenweide met ruimte voor vrij spel en/of sport, buurtevenementen en speelplekken.

 

De straten aan de Kalverweibuurt worden ingericht als groene woonstraten met brede stoepen, bomen en geveltuinen. Ze worden verbonden met het Kalverpad en de Kalverwei.

 

Het Hallenplein wordt een open ruimte met een groen karakter. Hier is ruimte voor verblijven, spelen en sport. Op de grote bomenbank ontmoeten jong en oud elkaar, met uitzicht op het grasveld en op de speelse patronen in de bestrating van de boulevard. De weide vormt een decor van bloembollen in lente en herfst.

Dit wordt een verdiepte watertuin gevoed door water van de daken van de slachthuishallen. Deze stadstuin staat vol met bijzondere planten waarover gewandeld kan worden. De route vormt een speelplek voor jonge kinderen met zitplekken voor ouders. De bestaande plataan vormt een centraal punt om bij af te spreken.

Het Kadepark draait om sporten in een voormalige havenwereld en toekomstig waterlandschap. De sfeer wordt gecreëerd door ruwe materialen en lokale beplantingen langs het Lobroekdok. Er komen mogelijkheden voor stedelijke sportclusters in combinatie met paviljoenen voor verenigingen en/of horeca op de kade.

 

Bij het ontwerp van de publieke ruimte is zo veel mogelijk rekening gehouden met de invloed van zon, schaduw, hittestress, wind, droogte en geluid. Zo gaat in het Kadepark extra aandacht naar lucht, geluid en wind. Op de Kalverwei is dan weer wind in relatie tot de hoge bebouwing errond een aandachtspunt. Inzake waterbeheer is een gespecialiseerde studie in uitvoering waarvan de resultaten geïntegreerd worden in de volgende ontwerpfasen.

In fase 1 en 2 wordt een gelijkgrondse verbinding gemaakt naar de overzijde van de Slachthuislaan. In fase 3, bij de realisatie van het Kadepark, wordt bekeken of de Slachthuislaan kan overgestoken worden via bijvoorbeeld een brug.

© Sweco Belgium – Posad Maxwan – LOLA Landscape Architects

© Sweco Belgium – Posad Maxwan – LOLA Landscape Architects

© AP Hogeschool Antwerpen