As-a-service-model als katalysator voor circulaire infrasector

·        Vervanging fietsbrugdekken – gemeente Amersfoort

In een eerste proefvak is getest in hoeverre het houten brugdek kan worden hergebruikt. Daarna volgt de reconstructie van de rest van de brugdekken in de wijk.

·        Reconstructie Dr. J.P. Heijelaan – gemeente Amersfoort

Tijdens het vier jaar lopende contract is Dura Vermeer verantwoordelijk voor de beschikbaarheid, het onderhoud, een optimaal gebruikscomfort en het hoogwaardig hergebruik van de materialen na de levenscyclus. De gemeente leaset de beschikbaarheid van de weg voor een vast maandbedrag.

·        Tijdelijke weg bij ArenA – gemeente Amsterdam

Bij een tijdelijke weg aan de Johan Cruyff ArenA in Amsterdam experimenteren de gemeente en Dura Vermeer met nieuwe samenwerkings- en beheervormen die leiden tot maximale circulariteit, lagere kosten en een optimaal beheer. Ze gaan vooral na met welke materialen de meest circulaire aanleg en het meest hoogwaardige hergebruik na sloop kan worden gerealiseerd.

·        Duurzame wegverlichting – Provincie Noord-Brabant

Langs de provinciale weg tussen ’s-Hertogenbosch en Veghel hebben Dura Vermeer en Hoeflake duurzame, energiezuinige ledverlichting met een lange levensduur geïnstalleerd. Het iaas-contract verplicht de ondernemingen ervoor te zorgen dat het energieverbruik met 50% wordt gereduceerd, en dit zonder concessies aan verkeersveiligheid. In de eerste fase werd meteen een energiebesparing van 55% gerealiseerd. Bijkomende voordelen zijn een langere levensduur van de armaturen (dankzij dimmen) en een positief effect op de biodiversiteit.

·        Geleiderail as a service  - Provincie Noord-Holland

In deze piloot onderzocht werkte Dura Vermeer een optie uit om geleiderails die bijna einde levensduur zijn, opnieuw te laten verzinken en circulair in te zetten.

·        Reconstructie Croeselaan - Gemeente Utrecht

In 2018 transformeerde Dura Vermeer de drukke Croeselaan in een groene, rustige verkeersluwe, groene laan. Het concept bood een besparing van 68% op de milieukosten (dit is de fictieve prijs van de kosten die je zou moeten maken om de negatieve milieu-invloeden van een project te compenseren) tegen hetzelfde bouwbedrag. De De Circulaire Weg-testcase bestond vooral uit een onderzoek naar kansen op het gebied van duurzaamheid en circulariteit, bóvenop de forse verbeteringen die al waren gemaakt.

·        Duurzaam wegbeheer N739 - Provincie Overijssel

In dit onderzoek is veel geleerd over afspraken en prikkels die circulariteit maximaal stimuleren, hoe circulariteit in termijnbedragen en restwaarde kan worden meegenomen, hoe de aansluiting op het bestaande wegennet binnen een contract het best kan worden geregeld, en wat de gevolgen zijn van de nieuwe samenwerkingsvorm voor processen in de eigen organisaties.

Een belangrijke parameter om de circulaire waarde van een project in te schatten, zijn de effecten op het milieu en de materialen. Die werden in de pilootprojecten gemeten aan de hand van indicatoren uit de Nederlandse CB23-richtlijnen. CB23 is een Nederlandse community of practice die zeven indicatoren heeft voorgesteld om drie circulaire doelen na te streven:

1. Bescherming van de materiaalvoorraad: minimaal gebruik van niet-hernieuwbaar primair materiaal en minimaal verlies van outputmateriaal. Dit wordt uitgedrukt in de Material Circularity Index (MCI, ontwikkeld door de Ellen McArthur Foundation).

2. Bescherming van het milieu: inperking van de milieu-impact tijdens de bouw, het gebruik en de sloop van assets. Dit wordt uitgedrukt in de Milieu Kosten Indicator (MKI).

3. Bescherming van de bestaande waarde: behoud van de waarde van de assets of de materialen tijdens de levenscyclus, zodat deze daarna een goede herbestemming kunnen krijgen in een volgende levenscyclus. Dit wordt uitgedrukt in de Netto Contante Waarde (NCW).

In de meeste pilootprojecten is er sprake van een stijging van de MCI (van 11% tot 330%). Er is dus flink meer materiaal behouden gebleven. Dit laat zien dat werken met iaas zinvolle verbeteringen met zich kan meebrengen, ongeacht welke stimulans aan de basis ligt. Alleen de piloot met de fietsbruggen in Amersfoort liet een afname van de MCI zien. Dit komt omdat hergebruik, recyclage en energiewinning in de MCI gelijk werden getrokken. In de piloot is sprake van 50% hergebruik, 45% recycling en 5% stort van restmaterialen. Door de methodiek levert dit een lagere MCI op dan 100% verbranden voor energiewinning in de referentiecasus. In realiteit nam de circulariteit hier natuurlijk toe, wat pleit voor de ontwikkeling van meer evidence-based indicatoren. In de projecten waar de initiatiefnemers een vergelijking met een referentieproject konden maken, was altijd een verbetering van de MKI te zien (variërend van 30,5% tot 65,4%). Dit betekent dus een aanzienlijke verlaging van de milieukosten.

Bij de waardeontwikkeling zijn twee verschillende patronen zichtbaar:

1. In de projecten van Noord-Brabant en Overijssel nam de waarde van de dienst toe, dankzij een investering in het begin die de initiële waarde liet stijgen. De opdrachtnemer deed deze investering om een hoogwaardige en circulaire dienst te kunnen leveren, bijvoorbeeld door nieuwe armaturen met dimapparatuur te installeren.

2. In de pilots Amersfoort en Noord-Holland grepen de opdrachtnemers aanvankelijk niet in op de functie van de assets, maar namen op een ander moment circulaire maatregelen. Daardoor bleef de initiële waarde gelijk of nam deze af door een efficiënte invulling van de doelstellingen. De tijd moet nog uitwijzen in welke mate in deze pilots waardebehoud en circulariteit worden behaald.