Als abonnee heb je toegang tot alle artikels op BOUWKRONIEK.be

Infrastructuur

Atelier Kempe Thill tekent plannen voor Droogdokkensite

De stad Antwerpen heeft een multidisciplinair team onder leiding van het Rotterdams architectenbureau Atelier Kempe Thill gekozen voor de herontwikkeling van de Droogdokkensite aan het Kattendijkdok, dichtbij de Scheldekaaien in Antwerpen. Als alles vlot verloopt, is dit voorjaar het masterplan klaar en kunnen de werken eind 2023 starten.

Atelier Kempe Thill 2
Origin Architecture & Engineering neemt de restauratiewerken van het industrieel erfgoed op zich. LAND staat in voor het landschapsontwerp. Bollinger+Grohmann Ingenieure staat in voor de stabiliteit en Studie 10 zorgt voor de technieken.
 
De Droogdokkensite in het noorden van Antwerpen bestaat uit een uitzonderlijk landschap aan het Kattendijkdok, met bijzonder industrieel en bouwkundig erfgoed. De schaal van dit historische dokkenlandschap is uniek in Europa. Behalve de negen historische, beschermde droogdokken zijn er twee grote gebouwenclusters (AWN01 en AWN02), enkele kleinere verspreide bijgebouwen en twee pomphuizen. Ook de twee loodsen aan de westzijde van de Droogdokkenweg in het toekomstige Droogdokkenpark maken deel uit van de site.
 
De Droogdokkensite wordt een belevingssite waar bezoekers het maritieme verleden van Antwerpen kunnen ervaren maar ook zicht krijgen op de toekomst. Ze kunnen er zien hoe historische schepen worden gerestaureerd en krijgen een blik op de nationale collectie maritiem en industrieel havenerfgoed van het MAS.
 
"De nieuwe Droogdokkensite zal als maritieme belevingssite bewoners en bezoekers van de stad nog dichter bij de haven en de Schelde brengen. Dit project maakt bovendien deel uit van het grotere verhaal dat we als stad met de herontwikkeling van de Scheldekaaien schrijven. Nu een multidisciplinair ontwerpteam is geselecteerd begint dit project steeds meer concrete vorm te krijgen", duidt de Antwerpse schepen voor Stadsontwikkeling Annick De Ridder.
 
De site moet een ontmoetingsplek worden die gericht is op de beleving van maritiem erfgoed, havenerfgoed en de havendynamiek. Het doel is om het erfgoed zo goed mogelijk te behouden, kennisoverdracht te stimuleren en de bezoekers dichter bij de haven en het water te brengen. Op de site ontwikkelt het APB Havencentrum van de provincie Antwerpen in samenwerking met Port of Antwerp een Havenbelevingscentrum. De buitenruimte met schepen en industrieel erfgoed uit de collectie van het MAS zal de verschillende onderdelen met elkaar verbinden. Met de ontwikkeling van de Droogdokkensite als maritieme belevingssite onderstreept Antwerpen zijn identiteit als havenstad en stad aan de stroom. 
 
Ontwerpopdracht
 
Voor de ontwikkeling van de maritieme belevingssite werd in 2021 een ontwerpopdracht gelanceerd in drie delen: het maken van een masterplan, van een faseringsplan en een ontwerpopdracht voor zowel de gebouwen als de buitenruimte.
 
Het masterplan omvat de verschillende droogdokken (1 tem 10), alsook de twee gebouwenclusters op de site. Ook de noordelijke kop van het vijzelgemaal aan de Royerssluis en de loodsen in het (toekomstig) droogdokkenpark zitten hier in vervat. In dat masterplan zal een visie ontwikkeld worden op zaken zoals de beeldkwaliteit, de inrichtingsprincipes, de ontsluiting en de toegankelijkheid en de routing. De optimale zichtbaarheid van de verschillende dokken is één van de uitgangspunten bij de uitwerking.
 
Voor de gebouwen zal men een combinatie van renovatie, restauratie en nieuwbouw inzetten, met respect voor het bijzondere en authentieke karakter van de site. Het historische industriële erfgoed, zoals Pomphuis 1, is beschermd als monument en zal daarom ook behouden blijven.
 
In gebouwencluster AWN02 komt het nieuwe Havenbelevingscentrum. Met zijn monumentale, industriële look ademt dit gebouw mee de maritieme sfeer uit.
 
“Met deze aanstelling staat de provincie Antwerpen als bouwheer ook meteen een stap dichter bij de ontwikkeling en bouw van het Havenbelevingscentrum, waarin de provincie 8,5 miljoen € investeert en dat zal fungeren als toegangspoort tot de achterliggende dokken. Hiermee willen we in samenwerking met de havengemeenschap ook jongeren enthousiasmeren voor studies en jobs zodat het ook een toegangspoort wordt tot een succesvolle loopbaan”, stelt gedeputeerde voor het Havenbelevingscentrum Luk Lemmens.
 
Ontwerpteam
 

De ontwerpwedstrijd verliep in twee fases. Uit dertien kandidaten werden drie teams geselecteerd die hun visie voor de Droogdokkensite gaven. Het team rond Atelier Kempe Thill overtuigde de jury het meest. Ze leverden een evenwichtig ontwerp dat past in de samenhang en historische indeling van de site. Hun ingehouden architectuur respecteert en versterkt de monumentale uitstraling van de Droogdokkensite en creëert een nieuwe gevel richting de stad. Geen hoogteaccenten, maar een harmonisch samengaan. Doorwaadbare binnenstraten in de gebouwen leiden de bezoeker doorheen de site. De vormgeving van de buitenruimte is sober uitgewerkt, maar met aandacht voor vergroening en restauratie. Het ruwe, industriële karakter van de site blijft overeind.
 
Droogdokkensite
 
De Droogdokkensite ligt in het noorden van Antwerpen en bevindt zich tussen de Kattendijksluis in het zuiden en de Siberiabrug in het noorden. De site maakt deel uit van het Droogdokkeneiland dat een van de zeven deelgebieden is van het masterplan Scheldekaaien. Aan de Schelde ligt het (toekomstige) Droogdokkenpark met onder meer de Belvédère, dat deel uitmaakt van het Droogdokkeneiland.
 
Tot eind 2017 was de Droogdokkensite in gebruik door het Algemeen Werkhuis Noord (AWN), een afdeling binnen Port of Antwerp die instond voor het onderhoud, de renovatie en de herstelling van sleepboten, baggertuigen, vlotkranen, enzovoort. Eind 2017 verhuisde AWN meer noordelijk de haven in en werd de hele Droogdokkensite door Port of Antwerp overgedragen aan stad Antwerpen. De Droogdokkensite, met zijn negen beschermde droogdokken, wordt vandaag al gebruikt door verschillende actoren:
 • het MAS, om een deel van de maritieme collectie onder te brengen;
• de dienst Behoud en beheer, voor de zorg van deze collectie;
• partners van het maritieme erfgoed, om aan eigen schepen en die van de MAS-collectie te werken;
• sociale tewerkstellingsorganisaties;
• de jeugdwerking van Stormkop, Piazza en Nest;
• de stadshavendienst.
 
Zij behouden ook in de toekomst een plek op de site.
Nieuwsbrief

Wens je op de hoogte te blijven van inzichten, projecten, trends en evoluties in de bouwsector? Schrijf je nu in blijf up-to-date!

Bouwprojecten