Internationale samenwerking voor spoorontsluiting Gent-Terneuzen

Verschillende partijen ondertekenden zopas een intentieverklaring tijdens een bestuurlijke rondetafelbijeenkomst over het project Rail Ghent-Terneuzen. De ondertekenaars gaan nu gezamenlijk plannen uitwerken voor een betere spoorontsluiting in North Sea Port tussen Gent en Terneuzen. Nederland en België/Vlaanderen voorzien samen 4 miljoen € (50/50) voor de verdere planuitwerking. De ondertekenaars hopen dat Europa dit unieke grensoverschrijdende spoorproject mee financiert en zullen zich daarvoor gezamenlijk inzetten.

 

Met de ondertekening van de intentieverklaring kondigt zich een nieuwe fase aan in de projectontwikkeling: de nadere uitwerking van de plannen tot 2024. De intentieverklaring voorziet ook in afspraken voor de verdere invulling van het proces en criteria om keuzes te maken.

 

De verklaring werd ondertekend door de Nederlandse staatssecretaris van Infrastructuur en Waterstaat Stientje van Veldhoven, de Belgische minister van Mobiliteit Georges Gilkinet, en de Vlaamse minister van Mobiliteit en Openbare Werken Lydia Peeters. Aan Nederlandse zijde tekenden ook de Provincie Zeeland, de gemeente Terneuzen en ProRail mee. Aan Belgische en Vlaamse zijde de Provincie Oost-Vlaanderen en de stad Gent. Als Nederlands-Vlaamse haven ondertekende ook North Sea Port de intentieverklaring.

Het gebied rond Gent en Terneuzen ontwikkelt zich steeds meer tot één samenhangende grensoverschrijdende regio, bijvoorbeeld inzake arbeidsmarkt, woningmarkt, cultuur en zorg. De fusie van North Sea Port tot één grensoverschrijdende haven in 2018 versterkt deze ontwikkeling.

 

De ondertekenende partijen uit Nederland, België en Vlaanderen delen deze ambitie voor regionale groei en de ontwikkeling van een dynamisch en florerend havengebied. Een verdere ontwikkeling van de spoorontsluiting is daarbij essentieel. Die zorgt immers voor een betere bereikbaarheid van de bedrijven.

 

Het bevordert de ontwikkeling van het multimodaal vervoer in de haven waardoor het spoor beter kan samengaan met vervoer van goederen via binnenvaart, zeevaart, weg en pijpleiding. Extra spoorontsluitingen passen ook in het klimaatbeleid door in te zetten op duurzaam transport en leefbaarheid rond en in het havengebied. Dit kan in de toekomst ook reizigersvervoer per trein mogelijk maken.

De inzet is om het havengebied tussen Gent en Terneuzen beter te ontsluiten via het spoor door de uitvoering van drie infrastructuurwerkzaamheden op beide oevers van het Kanaal Gent-Terneuzen.

 

Een nieuwe verbinding op de oostoever tussen het Nederlandse Axel en het Belgische Zelzate doet een goederenspoornet ontstaan met meer capaciteit op langere termijn. Hierdoor zal er ook minder spoorverkeer zijn via de Sluiskilbrug, Terneuzen en Wondelgem (Gent) waardoor deze huidige knelpunten ontlast worden. Deze nieuwe verbinding op de oostelijke oever zal bovendien samen met de reeds bestaande lijn L55 Gent-Terneuzen op de westelijke oever één ringspoor in de Kanaalzone vormen.

 

Een nieuwe zuid-oostboog in het spoor ten oosten van de Sluiskilbrug zorgt ervoor dat treinen van en naar de Nederlandse Axelse Vlakte (tussen Terneuzen en Zelzate) rechtstreeks en sneller het Europese spoorwegnet op kunnen.

 

De spoorbundel aan het Kluizendok (‘Zandeken’) wordt ontsloten naar het noorden en met extra opstelsporen verder uitgebreid. Hierdoor vergroot de spoorcapaciteit op de westelijke oever van het Kanaal en verbetert de logistiek in het havengebied.

 

Sinds juni 2020 werken het Nederlandse Rijk, de provincie Zeeland, de gemeente Vlissingen en verschillende andere partijen in Zeeland gezamenlijk aan de uitvoering van het pakket 'Wind in de zeilen'. Het pakket dient als compensatie voor het niet doorgaan van de verhuizing van de marinierskazerne naar Vlissingen. Dit bevat diverse maatregelen om stevig te investeren in Zeeland, op zowel economisch als sociaal gebied. Het Project Rail Ghent-Terneuzen is (gedeeltelijk) een onderdeel van dit pakket.

 

Ook in Vlaanderen zijn de eerste investeringen gepland. Bij de ombouw van de ringweg R4 West Oost – voor een vlotter en veiliger verkeer rond het Kanaal Gent-Terneuzen – worden er voor de nieuwe spoorverbinding Axel-Zelzate drie spoorkokers voorzien.

 

Daan Schalck, de CEO van North Sea Port, stelt dat een optimale bereikbaarheid van levensbelang is voor de groeiende haven. North Sea Port ligt op drie Europese vervoerscorridors waar spoorvervoer een belangrijk deel van uitmaakt. Door de realisatie van de drie spoorprojecten kan North Sea Port zich op Europees niveau voort ontwikkelen als grensoverschrijdende multimodale haven.

 

“Behalve economische motieven zijn voor de drie spoorprojecten het verbeteren van duurzaamheid en leefbaarheid in en rond het grensoverschrijdende havengebied van groot belang. Het Rail Ghent-Terneuzenproject kan op termijn 8.500 vrachtwagens per maand van de weg halen, met tot 80% minder CO2-uitstoot per kilometer tot gevolg”, aldus Daan Schalck.