Maastricht kandidaat voor gigantisch ondergronds labo
Een consortium van Belgische, Duitse en Nederlandse universiteiten en onderzoeksinstellingen wil de Einstein Telescope, een observatorium voor zwaartekrachtgolven, bouwen in Maastricht. De andere kandidaat wil dit observatorium realiseren op het Italiaanse eiland Sardinië. De laseropstelling komt 200 tot 300 m onder de oppervlakte en vormt een gelijkzijdige driehoek met zijden van 10 km. In elke arm kaatsen twee laserbundels heen en weer. Pas in 2021 wordt beslist waar het observatorium gerealiseerd wordt. Volgens een aantal bronnen vergt de Einstein Telescope een investering van 1,3 miljard €. Daarvan gaat grofweg 30% naar uitrusting en 70% naar de bouw.
Met de Einstein Telescope willen wetenschappers zwaartekrachtgolven gaan monitoren en daar heeft ook de industrie baat bij. In het begin van de twintigste eeuw voorspelde Alfred Einstein in zijn relativiteitstheorie het bestaan van zwaartekrachtgolven, fluctuaties in de kromming van de ruimtetijd. In 2015 werden die zwaartekrachtgolven voor het eerst waargenomen. Het leverde de drie betrokken wetenschappers twee jaar later de Nobelprijs voor natuurkunde op. Zwaartekrachtgolven staan sindsdien volop in de belangstelling. Het leidde zelfs tot een nieuw wetenschappelijk onderzoeksgebied: de zwaartekracht-astronomie.
“Om die zwaartekrachtgolven te monitoren maken we gebruik van telescopen. Om naar de sterren te kijken, staan die telescopen best op zo afgelegen mogelijke locaties. Niet zo voor de telescopen om zwaartekrachtgolven te bestuderen. Daarvoor hebben we specifieke infrastructuur met hoogtechnologische lasers nodig, met ondergrondse tunnels die zelfs in dichtbevolkte gebieden kunnen gerealiseerd worden. Dat ondergrondse is belangrijk om natuurlijke en door de mens veroorzaakte trillingen te onderdrukken”, vertelt Nick van Remortel, professor Fysica aan de Universiteit Antwerpen. Voor België nemen alle universiteiten deel aan het consortium.
Als het Belgisch-Duits-Nederlandse consortium het haalt zou de bouw van de kilometerslange tunnels in 2025 van start kunnen gaan. “Natuurlijk willen we de Einstein Telescope, een uithangbord van de nieuwe generatie grootschalige onderzoeksinfrastructuur, heel graag in Maastricht realiseren”, aldus van Remortel. “Maar de telescoop staat niet op zich. In de aanloop naar onze kandidatuur willen de partners reeds een hypermoderne onderzoeksfaciliteit, de ETpathfinder, bouwen in Maastricht. Die infrastructuur moet uitgroeien tot een internationaal centrum voor onderzoek naar zwaartekracht-astronomie, hogeprecisiemeettechnieken, seismische isolatie, meet- en regelsoftware, cryogene techniek en (kwantum)optica.”
Meer info vind je op
https://www.einsteintelescope.nl