Nederlandse staalprijs voor spoorwegbrug Muiderberg
ZJA Zwarts & Jansma Architecten uit Amsterdam heeft in Nederland met het ontwerp van de spoorbrug Muiderberg, ook bekend als de Zandhazenbrug, de Nationale Staalprijs 2018 Infrastructuur gewonnen. Deze tweejaarlijkse prijs voor inspirerende toepassingen van staal in bouwprojecten werd uitgereikt tijdens de Staalbouwdag bij Tata Steel in Velsen Noord. Opdrachtgever Rijkswaterstaat vertrouwde hoofdaannemer SAAone en staalconstructeur Victor Buyck het karwei toe; het constructieve ontwerp is van Iv-Infra.
De Zandhazenbrug is de grootste spoorboogbrug van Nederland en één van de grootste van Europa. Bovendien is de brug het grootste en zwaarste object dat ooit in Nederland over de weg is verplaatst en de eerste spoorbrug die in S640 hogesterktestaal is uitgevoerd. De brug overspant de nieuwe A1 met 16 rijstroken in één keer zonder tussensteunpunten. De ontwerpopgave was het realiseren van een ranke, slanke, luchtig ogende brug, waarvan de kleur en vormgeving niet te veel de aandacht zouden opeisen.
“De samenwerking tussen de architect, de constructeur en het staalconstructiebedrijf Victor Buyck heeft geleid tot een bijzonder integraal doordacht ontwerp voor alle eindgebruikers. De boogbrug is tegelijkertijd opvallend en onopvallend door een terughoudende detaillering en slanke uitvoering. Door in één keer de meervoudige rijbanen te overspannen zonder hinderlijke tussenpijlers is de veiligheid verhoogd en het aanzicht en doorzicht een plezier”, staat te lezen in het juryverslag.
ZJA heeft in het architectonische ontwerp een zichtbaar onderscheid gemaakt tussen de twee hoofdonderdelen van de brug: de boog versus het dek. De bogen bepalen het beeld uit de verte, het dek is daaraan ondergeschikt. De gekozen architectonische vormgeving, met een helder onderscheid in kleur tussen de bogen en de hoofdligger, vestigt de aandacht in eerste instantie alleen op de boog. Pas in tweede instantie, bij een voortgaande benadering, verschuift de aandacht naar het slanke dek tussen de bogen. De boog en de diagonalen van de brug hebben een lichte kleur, die enigszins wegvalt tegen de grijze Hollandse luchten. De hoofdliggers hebben een donkere kleur, die eveneens vervaagt tegen de kleur van de omgeving.