Onderzoeksproject bootst effect van superstorm na op echte dijk
Het Europese onderzoeksproject Polder2C’s doet al sinds vorig jaar in de Hedwige-Prosperpolder onderzoek naar de sterkte van onze dijken en hoe we ons in Vlaanderen kunnen beschermen tegen overstromingen. Nu richt het project zich op de mogelijke impact van een superstorm, meteen een unieke kans voor onderzoek naar de waterveiligheid door gebiedsontwikkeling. Daarbij wordt het effect van overslaande golven bij een superstorm nagebootst om te zien of onze dijken dergelijke hoeveelheden water aankunnen.
Vlaanderen beter beschermen tegen overstromingen van de Schelde en haar zijrivieren en tegelijk de waardevolle Scheldenatuur een boost geven. Dat is het doel van het Sigmaplan. Naast aandacht voor onze veiligheid en de natuur, biedt het Sigmaplan ook mogelijkheden voor onderzoek en nieuwe inzichten voor beheer. In dat kader bereidt de Vlaamse Waterweg de ontpoldering van de Hedwige-Prosperpolder voor.
De Hedwige-Prosperpolder wordt teruggeven aan de natuur. De huidige dijk langs de Schelde verdwijnt en verder landinwaarts komt er een 6 km lange nieuwe ringdijk. Maar voordat het zover is, fungeert de polder als Europees testgebied. Een proeftuin met echte dijken, exact op de grens van Nederland en België aan de Schelde, om testen uit te voeren en innovatieve technieken uit te proberen op het gebied van waterveiligheid en crisisoefeningen.
Verschillen in beheer
Wat de dijk in de Hedwige-Prosperpolder extra interessant maakt, is de ligging, aan weerszijde van de grens tussen Nederland en België. Daardoor kunnen de verschillende keuzes in Vlaanderen en Nederland over de opbouw en het beheer van de dijk ook in het onderzoek meegenomen worden.
Onderzoekers kunnen testen welke invloed verschillen in het materiaal, de vegetatie en het beheer op de dijksterkte hebben. Nederland en België hebben bijvoorbeeld een verschillend maai- en houtbeheer. Welke invloed hebben factoren als de maaifrequentie en het toelaten van bemesting op de dijksterkte? Moeten we ons zorgen maken wanneer muizen en mollen de dijk als woonplek kiezen? Dit levert interessante informatie op die voor dijkbewaking en het beheer van groot belang kan zijn.
Superstorm
Het Waterbouwkundig Laboratorium en de afdeling Geotechniek van het Departement Mobiliteit en Openbare Werken doen ook al geruime tijd onderzoek naar de sterkte van dijken in de Hedwige-Prosperpolder. Na proeven met de overloopgenerator, die een continue stroom water over de dijk stuwde, is het nu de beurt aan een golfoverslaggenerator.
“Met een golfoverslagsimulator bootsen we het effect van overslaande golven bij een superstorm na, waarbij een hoeveelheid water over de dijk stroomt. Met een pomp in de polder stuwen we enorme hoeveelheden water over de dijk. Daarbij overschrijden we de norm die de dijken moeten aankunnen. Zo zien we of onze dijken dergelijke overslaande golven aankunnen”, vertelt Patrik Peeters, projectleider Polder2C’s en relatiebeheerder bij het Waterbouwkundig Laboratorium.
De resultaten van dit onderzoek moeten ons helpen hoe we in de toekomst ons land beter kunnen beschermen tegen de gevolgen van golfoverslag. Er worden ook zogenaamde golfklapproeven gepland, Ook de Nederlandse Defensie rukt uit met hun Bresdefender. Dijkbeheerders uit Nederland en Vlaanderen worden uitgedaagd door studenten in een heuse challenge.
Tijdens deze fysieke uitdaging die in februari plaatsvindt, wordt aan groepjes studenten gevraagd om met eigen innovatieve en duurzame beschermingsmaatregelen het buitentalud van een beschadigde met gras begroeide dijk in de Hedwige-Prosperpolder zo goed en efficiënt mogelijk te herstellen. Het herstel van de dijk moet voldoende zijn om een bepaalde hoeveelheid water te weerstaan die wordt gegenereerd met de golfoverslagsimulator.
Al deze onderzoeken gebeuren binnen het internationale EU Interreg-project Polder2C’s. Onderzoekers uit België, Nederland, Frankrijk en Engeland verzamelen hierbij een schat aan gegevens. Ingenieurs in opleiding toetsen er theorieën en ideeën aan de werkelijkheid.
Polder2C’s heeft als doel om ons beter te wapenen tegen de effecten van klimaatverandering. Focusgebieden zijn: waterkeringen, noodhulp en kennisdeling over de sterkte van waterkeringen en crisisbeheersing. Ontpoldering Hedwige-Prosper is een onderdeel van zowel Natuurpakket Westerschelde aan Nederlandse zijde en het Sigmaplan aan Vlaamse zijde.
