Ontwerpers gezocht voor vijf stadsvernieuwingsprojecten

Vijf aanvragers ontvangen een conceptsubsidie van Stedenbeleid Vlaanderen voor hun stadsvernieuwingsproject. Het gaat om de volgende steden en projecten:
• Dendermonde: ontwikkelingsplan site Krijgshospitaal.

• Aarschot: domein Schoonhoven.

• Leuven: Sint-Jacobskerk en omgeving als wijkhart voor de benedenstad.

• Roeselare: zwerfruimte met potentieel voor verweving en verdichting.

• Gent: werk aan de Watersportbaan.

Op www.stedenbeleid.vlaanderen.be vind je meer informatie over de goedgekeurde conceptsubsidies 2021, waaronder de projectfiche uitgewerkt door de peter of meter vanuit het regieteam, het aanvraagformulier zoals ingediend door de stad, de juryfiche met de beoordeling van de jury stadsvernieuwing en de presentatie voor de jury.

Dendermonde

Vlak bij het historisch centrum van Dendermonde bevindt zich het Krijgshospitaal, een schoolsite. De eigenaar, GO!, zal de site grotendeels verlaten. GO! contacteerde de stad Dendermonde om samen een totaalvisie voor de site uit te werken. Beide willen de gesloten site opengooien voor een betere interactie met de buurt. Het GO! wil ook haar resterende activiteiten niet als een eiland op de site organiseren en werkt daarom aan een doorgedreven versie van het concept ‘Brede School’.

Hiermee wil het GO! op grote ruimtes op een flexibele manier inzetten. Bijkomstig is op de site heel wat erfgoed aanwezig, wat een reconversie bemoeilijkt. In 2005 keurde de stad een inmiddels gedateerd ruimtelijk uitvoeringsplan (rup) goed.

Aarschot

De stad Aarschot vindt het cruciaal om groene ontspanningszones rond de stadskern te vrijwaren. Het projectgebied heeft een oppervlakte van 16 hectare, hoofdzakelijk bestemd als recreatiezone. Gezien de recreatieve zonering blijft een verdere ontwikkeling grotendeels gespaard van hoogdynamische functies. Er is een kans tot verweving die niet belastend is ten aanzien van gevoelige gebieden, waarbij zachte overgangen beeldbepalend kunnen zijn.

Dit project heeft de mogelijkheid om uit te groeien tot een bovenlokale multifunctionele groene ontmoetings- en ontspanningsplek. Het gebied moet een brug vormen – als 'Poort naar de Demer' – tussen de stedelijke kern en de Demervallei. De stad Aarschot wil een breed participatief traject op te zetten, samen met de inwoners. Het wordt een uitdaging om een gedragen en integrale duurzaamheidsvisie uit te werken die alle troeven uitspeelt. Het project kent een ambitieniveau dat de expertise en ervaring van een provinciale stad overstijgt.

Roeselare

Roeselare staat als snel groeiende stad onder druk qua open ruimte. Het stadsbestuur wil graag zien hoe ze maximaal kunnen verdichten en verweven zonder (al te veel) te bouwen. Hiervoor kijkt de stad Roeselare naar kansen bij winkelpanden in het kernwinkelgebied van de stad. Zo kan de onderbenutte ruimte boven winkels een antwoord bieden op de vraag naar verdichting zonder te bouwen.

Dit is echter geen gemakkelijk gegeven, aangezien er een aantal juridische en administratieve belemmeringen zijn. Ook de eigenaars van de panden overtuigen via een financiële compensatie is geen onverdeeld succes. Roeselare wil met de conceptsubsidie deze problematiek aanpakken.

Leuven

De Sint-Jacobskerk bevindt zich in een stadsdeel dat wordt gekenmerkt door de Dijlevallei en het oudste Leuvense erfgoed. Tot voor kort was dit gebied sterk ondergewaardeerd, maar momenteel kent het een golf van private en publieke stadsvernieuwingsprojecten.
De stad Leuven grijpt deze aan om in te zetten op het beleefbaar en groen maken van Dijle-armen en het herontwikkelingspotentieel van erfgoed te tonen. De aanpak van de mobiliteitsproblematiek en van de publieke ruimte moeten de troeven van dit stadsdeel in de toekomst nog meer uitspelen.

Er is nood aan een wijkhart voor de benedenstad, een ontmoetingsplek voor oude en nieuwe buurtbewoners, waar verenigingen aan gemeenschapsopbouw doen. Leuven grijpt de herbestemming van de Sint-Jacobskerk aan als hefboom om de relatie met en de betekenis van de omliggende publieke ruimte te herbekijken zodat hier een vitaal wijkhart verrijst te midden van de grote stadsvernieuwing.

Gent

Neermeersen en Blaarmeersen strekken zich uit van de R4 tot aan de R40 en liggen ten zuidwesten van het Gentse stadscentrum. Ondanks (oudere) renovaties en recente toevoegingen is dit unieke gebied nog steeds doordrongen van het naoorlogse maakbaarheidsideaal. Deze ruimtelijke kwaliteit lijkt de jongste jaren echter steeds meer te worden afgebouwd, onder andere door een fragmentarische aanpak en weinig coherente keuzes op het vlak van bestemming, landschappelijk kader, mobiliteit, beeldkwaliteit, erfgoedwaarde en architectuur. Een globale en integrale sociaal-ruimtelijke benadering ontbreekt.

De sociaal-maatschappelijke uitdagingen zijn nochtans niet min. De wijk scoort op alle armoede-indicatoren hoog. De sociale samenhang en de algemene leefbaarheid staan dan ook erg onder druk. Het sociale isolement en de vereenzaming zijn groot. Ruimte en mensen bestaan veelal naast, in plaats van met elkaar. De uitgestrektheid van het gebied is ongetwijfeld een troef, maar ze maakt ook dat de sociale problemen onder de radar blijven.

Het water, de ruimte, het groen, de woningen in campusmodel, de verschillende (wijkoverstijgende) faciliteiten, … zorgen voor minder zichtbare weerstand, minder zichtbare overlast en minder zichtbare spanning. De stad zet in op een geïntegreerde sociaal-ruimtelijke visie-ontwikkeling die de samenhang tussen (1) sport, recreatie, open ruimte en groen, (2) de sociale hoogbouw en de verschillende campussen, (3) diverse mobiliteitsingrepen en (4) de sociale en economische voorzieningen, centraal plaatst.