Spoorbypass en nieuwe perrons in Mechelen voltooid
Eind november heeft Infrabel twee nieuwe wissels geplaatst voor de Spoorbypass Mechelen. Dit zijn meteen de laatste grote werken voor de realisatie van deze nieuwe strategische spoorlijn. Die verhoogt de capaciteit in en rond het station Mechelen en zal ook de mobiliteit van en naar Brussel en de luchthaven verbeteren. Vanaf 14 december neemt de NMBS ook de bijhorende perrons 11 en 12 in dienst, een belangrijke fase in de volledige vernieuwing van het station Mechelen en de stationsomgeving.
De Spoorbypass (3,2 km) is een nieuwe spoorlijn die twee extra sporen en twee nieuwe perrons (aan de achterzijde van het station Mechelen) omvat. Dankzij deze nieuwe spoorinfrastructuur verhoogt de capaciteit die nu zal benut worden om de lopende stationswerken in Mechelen stapsgewijs te realiseren. De nieuwe sporen 11 en 12 worden gebruikt om de nodige capaciteit te kunnen behouden waardoor er gefaseerd aan de andere sporen kan worden gewerkt.
Op termijn en na de afwerking van de perronsporen 7, 9, 9 en 10 zullen via de Bypass-sporen de binnenlandse (NMBS) en internationale (Thalys, Eurostar, Benelux) treinen ook sneller door het station van Mechelen kunnen rijden. Dit gebeurt dan tegen 160 km/uur in plaats van 100 km/uur). Dit zal tevens voor een vlottere doorstroming zorgen op de strategische spoorverbinding Brussel - Mechelen - Antwerpen - Nederland.
Luchthaven
De Spoorbypass zal aansluiten op de Diaboloverbinding naar de luchthaven en tevens zorgen voor een verdere verbetering van de mobiliteit van en naar Brussel. Het station Mechelen zal uitgroeien tot een belangrijk en strategisch knooppunt op het Belgische spoorwegnet. De totale investering van Infrabel voor de Bypass Mechelen bedraagt ongeveer170 miljoen €.
De bouwkundige werken voor de Spoorbypass begonnen in juni 2013. Ze omvatten onder meer de constructie van de spoorbedding, spoorbermen, steunmuren, funderingen en de realisatie van zes spoorbruggen. Sinds begin 2018 zijn deze werkzaamheden voltooid. Aansluitend startte Tuc Rail, het studiebureau voor de spoortechnologie van Infrabel, met de bouw van de nieuwe spoorinfrastructuur.
Die ingreep omvatte twee nieuwe sporen van elk 3,2 km (dus in totaal 6,4 km aan sporen), 9.000 dwarsliggers, zes wissels, 16 km rijdraad voor de bovenleiding en acht seinen (16 ETCS-bakens). Na de afwerking van deze spoortechnieken de voorbije zomer, konden de testen en controleritten van de nieuwe spoorinfrastructuur op het volledige traject van de Abeelstraat tot de N15 beginnen.
Zopas werden ter hoogte van de spoorbrug Jubellaan de twee resterende wissels geplaatst met behulp van een 100 ton Kirow-kraan. De komende weken gebeuren de laatste afwerkingen waarna de Bypass op 14 december (met de nieuwe treindienstregeling van NMBS) commercieel in gebruik kan worden genomen.
Brugrenovatie
Sinds het voorjaar van 2019 werkt Infrabel ook aan de renovatie van de Vierendeelbruggen. De vernieuwing van de Vierendeelbrug over de Leuvense Vaart van de spoorlijn Brussel-Antwerpen (lijn 27) is sinds november klaar. De renovatie van de Vierendeelbrug over de Leuvense Vaart van de spoorlijn Dendermonde-Mechelen (lijn 53) zal in 2021 starten. In een latere fase zullen de twee resterende bruggen van de spoorlijn Brussel - Antwerpen (lijn 25) over de Leuvense Vaart en de Leuvensesteenweg voor en achter het station worden vernieuwd. De uitvoering van deze werken past binnen de planning van het stationsproject Mechelen.
Parallel met de indienststelling van de Spoorbypass worden in het station van Mechelen de nieuwe, bijkomende perrons 11 en 12 geopend voor de reizigers en het treinverkeer. Daarbij wordt letterlijk de schijnwerper geplaatst op de imposante, transparante boogstructuur aan de Arsenaalzijde van het station, dat de volgende jaren zal uitgroeien tot een belangrijke mobiliteitshub.
De ingebruikname van sporen 11 en 12 vergroot de capaciteit van het station op de belangrijke spooras tussen Antwerpen en Brussel. Daarmee treedt de sinds 2012 lopende transformatie van het station van Mechelen en de stationsomgeving in een nieuwe fase die zich de volgende jaren vooral op het station zélf zal concentreren.
De gevels van de stationsbogen aan de achteringang van het station (Arsenaalzijde) en de lichtstraten van de luifels van perrons 11 en 12 werden bekleed met duurzame en onderhoudsvriendelijke luchtkussens om reizigers tegen weer en wind te beschermen. De luchtkussens worden uit op fluor gebaseerd kunststof vervaardigd, worden daarna in een metalen profiel geklemd en vervolgens met lucht opgepompt.
Het is de eerste keer dat dergelijke innovatieve oplossingen in een Belgisch station worden gebruikt. Ze zijn zeer transparant (zorgen dus voor veel daglicht), vuilwerend (want anti-statisch) en, belangrijk voor de draagstructuur, ook zeer licht. De onderste lagen van de gevel – ter hoogte van de perrons – zijn wel uit glas vervaardigd. De bekleding van de luifels over de sporen wordt met hout afgewerkt. De perrons 11 en 12 zijn met trappen, roltrappen en met liften bereikbaar.
Verkeersknooppunt
Aan de Arsenaalzijde van het station bevindt zich de ondergrondse parking (geopend in 2018), het toekomstige nieuwe busstation van De Lijn en een P&R zone die vanaf eind 2021 gekoppeld wordt aan de Tangent, de nieuwe ontsluitingsweg voor de stationsomgeving. Naast het spoor bevindt zich ook een belangrijke fietsostrade. Daarmee groeit de Arsenaalzijde (waar ook een nieuw stadsdeel wordt ontwikkeld) uit tot een multimodaal verkeersknooppunt.
De Tangent, de nieuwe autoweg, die onder de Spoorbypass loopt, zit eveneens in de laatste rechte lijn en zal eind 2021 in gebruik worden genomen. Daarnaast zal ook het toekomstige nieuwe busstation van De Lijn er mee voor zorgen dat het station van Mechelen de komende jaren zal uitgroeien tot een echte mobiliteitshub.
Toekomstige werken
De volgende jaren worden de overige perrons (1 tot 10) stapsgewijs volledig vernieuwd, krijgt het stationsgebouw twee parallelle onderdoorgangen en wordt ook de voorkant (kant stadscentrum) met dezelfde transparante gevel als de achterzijde bekleed. Het reizigersonthaal verschuift – vanuit de multimodale optiek – naar de hoofdonderdoorgang van het nieuwe station, op de kruising van de voetgangersstromen tussen trein, bus en parking.
In de volgende fase (voorjaar 2021) wordt het bestaande reizigersgebouw afgebroken en in de lente van 2022 worden perrons 1 en 2 vernieuwd. Daarna komen de andere perrons aan de beurt. Ze worden telkens verlengd en verbreed.
Een modern station wil ook volledig in het stedelijke weefsel geïntegreerd zijn, en zal daarom volledig publiek doorwaadbaar zijn via een publieke plaza die doormidden onder de sporen en perrons van het nieuwe station passeert. Het geheel wordt met pleinen en parken omringd. Via de plaza verbindt het vernieuwde station het bestaande stadscentrum met de nieuwe stadsontwikkeling aan de Arsenaalzijde.
Tegen 2027 is het nieuwe station afgewerkt en begint een nieuw hoofdstuk in de Mechelse treingeschiedenis, dat tegen dan stilaan aankijkt tegen de 200ste verjaardag van de eerste Europese treinrit die in 1835 plaatsvond tussen Mechelen en Brussel.
Foto: NMBS
Foto: Infrabel
