Station van Sint-Job wordt multimodaal verkeersplein
De stationsomgeving van Sint-Job (Ukkel) wordt vanaf dit najaar een veilig en multimodaal verkeersknooppunt. Alle weggebruikers krijgen er hun eigen plek op een nieuw plein over de spoorlijn 26. Het nieuwe kunstwerk overbrugt niet alleen de spoorlijn, maar biedt ook een fietstunnel voor het toekomstige FietsGEN, nieuwe perrons en liften voor het station en halte-infrastructuur voor tram en bus. De bouwwerken vragen een complexe logistieke puzzel in het dorpscentrum.

Met bijna 100 jaar op de teller had de spoorbrug van Carsoel aan het station van Sint-Job het einde van haar levensduur bereikt. De brug vertoonde duidelijke tekenen van veroudering. Infrabel maakte van de noodzakelijke vervangingsoperatie gebruik om de plek om te vormen tot een multimodaal verkeersplein. STADSBADER CONTRACTORS startte in de zomer van 2023 met de spectaculaire verbredingsoperatie. Wanneer alles volgens plan verloopt is de klus in oktober afgerond. Spectaculair is geen overdrijving om het project te beschrijven. Niet alleen de transformatie is opmerkelijk, ook de technieken die STADSBADER CONTRACTORS toepaste om het werk te realiseren springen in het oog. “Het straatbeeld rond het station van Sint-Job verandert volledig. De nieuwe brug is ruim 45m breed waardoor er voldoende ruimte is om alle weggebruikers een veilige plaats op het plein te geven. Daarnaast komen er ook groene ontspanningsruimte voor de buurtbewoners en een fietsenstalling op het plein. Bovendien kan de tram de spoorlijn nu in een rechte lijn kruisen. De oude brug lag haaks over de spoorlijn, waardoor de tram in een S-bocht de oversteek moest maken. Dat bracht geluidshinder met zich mee. Onder de brug verwerken we een fietserstunnel en bouwen we nieuwe perrons uitgerust met liften”, opent Kenneth Vangerven, senior project manager bij de hoofdaannemer.
Aan de slag met de schop
De spoorlijn doorkruist Sint-Job in een verdiepte ligging. De nieuwe brug en perrons liggen bovendien letterlijk tussen de omliggende wegen geprangd. Dat bracht behoorlijke uitdagingen met zich mee voor de bouw van de nieuwe infrastructuur. “Aan één zijde konden we het nieuwe landhoofd in open bouwput met talud bouwen, maar omdat we aan de zijde van de Jean en Pierre Carsoellaan ook de fietstunnel voor de fietssnelweg mee dienden te integreren, hebben we daar met beschoeide sleuven gewerkt. Infrabel had in zijn ontwerp voorzien dat de beschoeide sleuf ook als wand voor de fietstunnel fungeert”, vertelt Kenneth Vangerven. De beschoeide wand is een typische beschoeiingsoplossing voor stedelijke gebieden waar weinig ruimte is voor grote machines. De 1m brede sleuf wordt volledig manueel uitgegraven. De wanden worden afgeschermd met een betonnen plaat (predal) met een stempel tussen om invallen te vermijden. “Hier hebben we op drie maanden zo’n 900m³ grond weggegraven om tot op 12m diepte te komen. Na het storten van de betonnen wand zijn er grondankers aangebracht en hebben we de grond met graafmachines tot zo’n 2m onder het spoorniveau verder weggegraven om de vloerplaat van de fietstunnel en het landhoofd te bouwen. Om te vermijden dat de sporen zouden verzakken, hebben we aan die zijde een berlinerwand geplaatst.” De bouw van beide landhoofden en de fietstunnel nam amper 5 maanden in beslag. STADSBADER CONTRACTORS werkte nagenoeg iedere zaterdag en feestdag door om die strakke timing te halen. Dat was nodig om de geplande tijdelijke lijnonderbreking (TLO) voor het plaatsen van de liggers voor de bovenbouw te respecteren.
Strak gepland
Tijdens de TLO medio juli 2024 plaatsten de teams van STADSBADER CONTRACTORS en STADSBADER in nauwe samenwerking op amper 8 uur 29 T-liggers van 15,5m lang en zo’n 16 ton zwaar. “Dat vlotte verloop was mogelijk dankzij een goede voorbereiding. In de week voorafgaand aan de plaatsing hebben we alle trailers met de T-liggers klaar gezet in een aanpalende straat. Zo waren we niet afhankelijk van het onvoorspelbare Brusselse verkeer. Op de montagedag brachten twee trekkers de trailers naar de 140-tons mobiele kraan. Om de volledige lengte te coveren hebben we de kraan tussentijds ook verplaatst”, vertelt Kenneth Vangerven.
De zondag volgend op het plaatsen van de T-liggers plaatste het team ook prefab borstweringen boven de treinsporen. Kenneth Vangerven daarover: “Infrabel had hier in het ontwerp een borstwering uit één stuk voorzien die werd opgehangen aan de brugdekplaat. Die aanpak zou een extra TLO vergen om de borstwering op te hangen. Samen met het studiebureau van onze prefabbouwer Van Maercke hebben we uitgezocht hoe we dit in één TLO konden doen door de borstwering te integreren in de brugdekplaat. Dit biedt niet alleen tijdswinst, maar is ook een kwalitatievere oplossing omdat de aansluitingsdetails mooi onder de waterdichting verwerkt worden.” In de week volgend op de TLO werden de liftkokers en de borstwering in de zone buiten het spoor opgebouwd. Zo kreeg de werf op korte tijd een heel andere aanblik. Momenteel is de aannemer volop bezig met de afwerking bovenop het brugdek en van de fietstunnel. Begin februari startte de aanleg van de nieuwe trambaan.
Een Stadsbader-onderonsje
Opmerkelijk in het project is dat STADSBADER CONTRACTORS de kritieke activiteiten in dit project volledig kon uitvoeren met de kennis binnen STADSBADER GROUP. Voor de studie, productie en transport van alle prefab elementen klopte de hoofdaannemer aan bij zusterbedrijf Van Maercke, de montage van de prefab elementen gebeurde in nauwe samenwerking met het montageteam van STADSBADER, voor de perrontechnieken komt Deckx OA naar de werf, de traminfrastructuur – zowel rails als bovenleiding – en de aanleg van de wegenis en groenzones zit bij STADSBADER CONTRACTORS. “Het feit dat we alles zelf kunnen uitvoeren, was voor mij een van de leuke aspecten van deze werf. Dat had ik nog nooit eerder in m’n carrière gedaan. Het biedt voelbare voordelen. Het biedt flexibiliteit, kortere communicatielijnen, een vlotter planningsverloop en minder contractuele discussies, waardoor we sneller kunnen inspelen op vragen van de stakeholder en zo onze sterkte als multidisciplinaire aannemer extra in de verf zetten”, besluit Kenneth Vangerven.
