Team rond Tractebel ontwerpt Leuvense Vaartkomoevers
De omgeving van de Leuvense Vaartkom is de voorbije jaren grondig van uitzicht veranderd. Er werden verschillende nieuwe bouwprojecten gelanceerd, oude industriële gebouwen kregen een nieuwe bestemming en vlakbij werd het Sluispark aangelegd.
Als sluitstuk van de transformatie van de vroegere industriële site tot nieuwe stadswijk, wil de stad Leuven de oevers van de Vaart en het Victor Broosplein grondig vernieuwen. De Vaartkomoevers, het Broosplein en de Staart van de Vaart zijn samen goed voor een oppervlakte van ongeveer 20.000 m². De volledige heraanleg van het publiek domein rond de Vaartkom wordt geraamd op 12,3 miljoen €.
Eind 2019 lanceerde de stad hiervoor een internationale oproep naar ontwerpers. Vier teams dienden zich aan om de Vaartkom opnieuw aan te leggen. Zij gingen aan de slag met de krijtlijnen die het stadsbestuur vooropstelde en de input uit een online bevraging van de Leuvenaars. Een jury bestaande uit acht experts en dertien inwoners selecteerde twee teams voor de volgende ronde. De acht juryleden hadden elk één stem in het ontwerp, de dertien leden van het burgerpanel hadden samen één stem.
Behalve het team rond Tractebel, mocht ook het team bestaande uit WIT architecten, atelier horizon, MIDI, Artabel en Witteveen+Bos hun ontwerpvoorstel verder uitwerken. Omdat dit laatste team zich in het voorjaar varn 2021 terugtrok uit de wedstrijd, diende uiteindelijk enkel het team rond Tractebel een ontwerpvoorstel in. Na een positieve beoordeling door de jury, besloot het schepencollege de opdracht te gunnen aan het team rond Tractebel, met Stadsbader, Atelier Descombes Rampini, Equans, Pool is cool, Waterland en POP vzw.
Binnenkort zal de gunning aan team Tractebel bekrachtigd worden. Het wedstrijdontwerp wordt de komende maanden nog verfijnd. Er worden onder meer nog spelelementen en kunst in het ontwerp geïntegreerd. Dat verfijnde ontwerp wordt deze zomer voorgesteld aan de Leuvenaars. Eind dit jaar volgen het definitieve ontwerp en de aanvraag van de omgevingsvergunning. De start van de werken is voorlopig gepland in het midden van 2023.
De Noordoever krijgt een wandelboulevard langs het water, een groene strook, ruimte voor fietsers en horecaterrassen. De Zuidoever, waartussen de Vaartstraat en de bruggen een verkeerslus loopt, krijgt een wandelboulevard op het water.
“Met een houten wandeldek op niveau van het water zal je volledig gescheiden van het wegverkeer kunnen wandelen en genieten van het water. Op de beide oevers worden bomen en struiken aangeplant. De Vaartkomoevers zijn nu erg stenig. Het nieuwe groen moet voor koelte zorgen op hete dagen en de Vaartkom aangenamer maken”, zegt schepen van Openbare Werken Dirk Vansina.
Het Victor Broosplein werd reeds in 2016 autovrij gemaakt. Toen kreeg het ook een tijdelijke herinrichting met houten podiumconstructies en uitgeslepen vergroeningen in het asfalt. “Die tijdelijke invulling maakte meteen de meerwaarde van het autovrije plein duidelijk. Het Broosplein is uitgegroeid tot het kloppende hart van de Vaartkom. Dat gaan we met het nieuwe ontwerp versterken. Er komen meer bomen en groenvakken”, zegt burgemeester Mohamed Ridouani.
Zwemvijver
Aan het Broosplein komt ook een zone voor waterbeleving. Die is uitgewerkt als een watertuin. Na onderzoek bleek dat een natuurlijke zwemvijver mogelijk is in de Vaartkom. Het ontwerp voorziet een zwemvijver waar ongeveer 70 mensen tegelijk gebruik van kunnen maken. Grote rietvelden en waterplanten moeten het water zuiveren. Het zwemwater is volledig afgescheiden van het vaartwater.
“Het zal voelen alsof je tussen de planten zwemt. De plantenzone werkt als een filter, maar vangt ook het regenwater van het plein op. Op de Vaart komt ook een ponton, waar je kan verpozen op het water. Er wordt ook gewerkt aan een educatief luik rond waterkwaliteit”, aldus de burgemeester.
De Staart van de Vaart, in de bocht aan de Marie Thumas-Durieuxbrug, is de zonnigste plek van de Vaart. Daar komt een groene heuvel die de drukte van de Lüdenscheidsingel en het Engels Plein afschermt. Aan de waterkant vormen kleinere en meer intieme plekken op verschillende hoogtes een informele tribune.
“Dit wordt een groene oase aan de waterkant. Je kan er van ‘s morgens tot ’s avonds in de zon zitten en genieten van het uitzicht op de Vaart en de jachthaven. Met deze heraanleg ondergaat de Vaartkom een grondige metamorfose voor de omgeving. Het is een volgende stap in de herontwikkeling en opwaardering van deze vroegere industriële site”, besluit schepen Vansina.
Beelden: Ontwerpteam Tractebel - Stadsbader - Atelier Descombes Rampini - Equans - Pool is cool - Waterland - POP.
