Enorme betonnen drempel voor stormvloedkering getransporteerd

De enorme drempel is 23,5 m breed, 42,1 m lang en 5 m hoog en bevat 1.732 m³ beton en 72.450 kg wapeningsstaal. Het gevaarte werd de voorbije maanden in Kallo gebouwd door Jan De Nul en Herbosch-Kiere en komt straks in de havengeul van Nieuwpoort te liggen, tussen de twee landhoofden van de stormvloedkering. Later zal daarin de stalen kering komen in normale, open toestand.

“De bouw van de stormvloedkering is uniek voor ons land. Als ik hier deze drempel zie liggen, is alleen al het vervoer hiervan een krachttoer te noemen”, zei Vlaams minister van Mobiliteit en Openbare Werken Lydia Peeters die in Kallo kwam kijken hoe de laatste hand gelegd wordt aan de enorme drempel.

Voor de bescherming van Nieuwpoort investeert de Vlaamse overheid 58 miljoen € in de bouw van de stormvloedkering op de monding van de IJzer. Het bouwwerk is één van de maatregelen uit het Masterplan Kustveiligheid dat onze volledige kust tot 2050 moet beschermen tegen zware stormvloeden. Bij voorspelde stormvloed zal de stormvloedkering de havengeul afsluiten, zodat het water de haven en het achterland niet kan binnenstromen.

Bij het ontwerp is rekening gehouden met een zeespiegelstijging van 80 cm tegen het jaar 2100. De kusthavens zijn vandaag het meest bedreigd met overstromingsgevaar als er zware stormvloeden optreden. Ook Nieuwpoort is momenteel nog niet voorbereid op de hoge waterstanden die met zwaar stormweer gepaard kunnen gaan.

“Onze kust is inderdaad kwetsbaar voor de stijgende zeespiegel. De stormvloedkering die we in Nieuwpoort bouwen, past binnen een reeks maatregelen van de overheid om 67 km kust te beschermen. Het is een unieke en waterbouwkundige constructie waarbij alle kennis en expertise van civiele en maritieme technieken samenkomen. Het afzinken van de betonnen drempel voor deze kering is een belangrijke mijlpaal in dit project dat we realiseren in samenwerking met Herbosch-Kiere”, verklaart Dirk Van Rompaey, directeur Civiele Werken bij Jan De Nul Group.

“Omdat de werken plaatsvonden op ons terrein in Kallo, hadden we het privilege deze op de voet te volgen en de drempel elke dag te zien groeien. Dat was een bijzondere ervaring voor onze mensen hier op kantoor. De werkzaamheden aan dit indrukwekkende en gigantische bouwwerk verliepen uiterst vlot en wij zijn trots op onze medewerkers die zich de afgelopen periode heel flexibel en professioneel hebben ingezet”, vult Benny De Sutter, CEO van Herbosch-Kiere aan.

Vervoer over water

De drempel van Kallo naar Nieuwpoort krijgen, valt minstens onder de noemer bijzonder transport. De drempel is gebouwd op een ponton dat kan afzinken. Twee boten slepen dat ponton eerst door de Schelde en vervolgens over zee tot in de haven van Oostende, een traject dat zo’n twaalf uur duurt. Voor dit bijzondere transport zijn vergunningen afgeleverd, waarin bepaalde veiligheidsvoorschriften staan.

Voor het vervoer over de Westerschelde en over zee werken verschillende schakels van de nautische keten nauw samen. De Gemeenschappelijke Nautische Autoriteit (GNA) geeft toestemming voor het traject over de rivier, het Maritiem Reddings- en Coördinatiecentrum (MRCC) levert de vergunning voor het zeetraject. Zowel voor het gedeelte over de Schelde als het stuk op zee tot in Oostende is er een loods aan boord.

Bij aankomst in Oostende wordt alles wat ervoor zorgt dat de drempel niet zou verschuiven of omvallen tijdens het transport (de zeevasting) verwijderd. Daarna wordt de drempel vastgehaakt aan een kraan op een tweede ponton, de Matador III. De betonnen drempel weegt ruim 4.500 ton. Dat is voor de Matador III te zwaar om op te heffen.

Wie zich de wet van Archimedes nog herinnert, weet dat een voorwerp onder water minder zwaar is om hijsen. Daarom zal het ponton afgezonken worden, zodat de drempel volledig onder water komt te zitten. De te heffen last is dan ‘maar’ 1.210 ton meer. Deze operatie duurt 16 tot 20 uur. Daarna moeten nog een aantal controles uitgevoerd worden. Dan pas is de drempel, hangend in de kraan van de Matador III, klaar voor het laatste stuk van het traject naar Nieuwpoort, een tocht van ongeveer zes uur.

Zodra de drempel aankomt in de havengeul van Nieuwpoort wordt hij tussen de twee landhoofden neergelaten. Dat duurt ongeveer een dag. Tot slot moet de drempel nog gefixeerd worden. Hiervoor wordt de havengeul gedurende een tiental dagen volledig gestremd. Bij het hele proces in Nieuwpoort zijn duikers aanwezig om te controleren of de plaatsing goed verloopt.

Het plaatsen van de betonnen drempel is een belangrijke mijlpaal in de bouw van de stormvloedkering. Het agentschap MDK startte in het voorjaar van 2018 met de werken. In de havengeul in Nieuwpoort zijn tot nu toe de beide betonnen landhoofden en de stroomgeleidingswanden gebouwd en is de zinksleuf gerealiseerd voor het plaatsen van de drempel.

Dit najaar begint de bouw van de omloopriolen. Dat zijn zijdelingse kokers die in elk van de landhoofden komen. Ze zullen ervoor zorgen dat de stroomsnelheid bij springtij niet meer boven de drie knopen komt. Daarna volgt nog de plaatsing van de stalen kering, de realisatie van de mechanica, het remmingswerk en de bouw van het bedieningsgebouw op het landhoofd van rechteroever. Het volledige project moet klaar zijn in 2025.