N211 wordt eerste CO2-negatieve weg

De provincie Zuid-Holland is in Nederland koploper met piloptprojecten om het beheer en onderhoud van haar wegen CO2-neutraal te maken. In samenwerking met het Europese bouwconcern BAM wordt de N211 tussen Den Haag en het Westland nu zelfs CO2-negatief.

Dat betekent dat bij het groot onderhoud meer CO₂ wordt opgevangen dan dat er vrijkomt. Innovatieve bedrijven en ondernemers langs deze weg leveren allemaal een bijdrage in de duurzame maatregelen die de weg duurzaam maken. Ook de gemeente Westland, de TU Delft en scholen uit de omgeving zijn nauw betrokken bij de vernieuwde weg.

De volledig gerenoveerde N211 wordt in alle opzichten baanbrekend. Zo wordt er energie gewonnen uit het wegdek die lokaal opgeslagen wordt in een warmte-koudeopslagsysteem. Naburige bedrijven zijn ook aangesloten op het systeem, zodat warmte uitgewisseld kan worden. Objecten langs de weg, zoals lantaarnpalen en bushokjes, wekken zelf energie op. Materialen zijn zo veel mogelijk hernieuwbaar of worden hergebruikt uit de oude weg. Zo worden de bestaande betonnen damwanden gebroken en hergebruikt in de fundering van de nieuwe weg. Het verwijderde, teerhoudende asfalt wordt in een veelbelovende test met schimmels gereinigd.

Ambitie Zuid-Holland

Volgens gedeputeerde Floor Vermeulen is het concrete plan voor de N211 de uitkomst van duidelijke keuzes en een zorgvuldig proces: “We willen een voorbeeldproject neerzetten op het gebied van energietransitie bij de aanleg en onderhoud van wegen. Dat vraagt om een andere aanpak. In de aanbesteding hebben we aannemers gestimuleerd de weg aan te leggen met de duurzame technologie van morgen en ruimte te bieden aan veldtesten van de duurzame oplossingen van overmorgen.”

De kennis die de provincie opdoet over het proces en de maatregelen wordt toegepast in andere wegen en gedeeld met andere overheden.

Plan gericht op samenwerking

Het plan waarmee BAM de aanbesteding won, bevat een grote diversiteit aan CO₂-reducerende maatregelen. “We hebben niet op één paard gewed. Daardoor konden we een hele reeks maatregelen in ons plan opnemen. Zo betrekken we actief de omgeving en geven we bedrijven met duurzame innovaties een kans. En niet zonder resultaat: het streven was om 4.000 ton CO₂ te compenseren die bij de werkzaamheden zal vrijkomen. In totaal besparen alle maatregelen samen ongeveer 13.000 ton CO₂. De weg neemt dus per saldo CO₂ op uit de lucht”, aldus Ronald van Hulst, directeur van BAM Infra Regionaal.

Blijvend besparen

De CO₂-besparing is niet eenmalig. De zonnepanelen en warmte uit de weg leveren nog jarenlang energie nadat de weg weer open is. Burgers en bedrijven profiteren direct mee door toepassing van het concept ‘De Energieweg’. BAM verwacht dat weggebruikers onegveer 2,5% minder brandstof gebruiken doordat de weg extra vlak en met een juiste textuur wordt aangelegd. Dat scheelt in de portemonnee en vermindert de dagelijkse CO₂-uitstoot van de weg.

De werken starten in het voorjaar van 2018. Eind 2018 kunnen weggebruikers tussen Den Haag en Poeldijk voor het eerst over de volledig heraangelegde N211 rijden.

Een overzicht van de maatregelen

Dynamische verlichting: De verlichting wordt conform contract aangepast naar de gewenste lichtsterkte. Zo dimt de verlichting naar 50% bij weinig verkeer.

Zonnepanelenboom: Het plaatsen van een zonnepanelenboom die energie opwekt door zonnecellen.

Zonnecellen in lichtmast: Zonnecellenmodules geïntegreerd in de lichtmasten die duurzame energie opwekken.

Laag Energie Asfalt Beton (LEAB): BAM heeft een breed toepasbaar asfaltmengsel ontwikkeld dat aanzienlijk minder belastend is voor het milieu dan traditioneel asfalt. LEAB wordt geproduceerd en verwerkt bij een temperatuur beneden de 100° C in plaats van 165° C. Dit wordt bereikt door de toepassing van schuimbitumen.

Asfaltcollector: Een asfaltcollector zal door het verwarmen in de winter en het koelen in de zomer de asfaltconstructie op een constantere tempratuur houden. Het asfalt moet tot bepaalde tempraturen niet meer gestrooid worden in de winter.

Energieweg vlakheid/textuur: Het aanleggen van de weg met een optimale vlakheid en textuur waardoor de rolweerstand wordt verlaagd.

Duurzaam granulaat: De huidige oeverconstructie bestaat uit betonnen damwanden die vrijkomen tijdens het vervangen van de oeverconstructie. Deze vrijkomende betonbrokken brengt BAM naar een depotlocatie dichtbij het project, waar ze gebroken en verwerkt worden tot betongranulaat. Het betongranulaat passen we toe in de funderingsconstructie van de N211c.

Oeverconstructie-optimalisatie: Het aanbrengen van een specifieke kathodische bescherming om de oeverconstructie de beschermen en daarmee de (staal)constructie lichter uit te voeren.

Zonnepanelen in banken: Seat Solar: Een zitvoorziening (van beton met daarin een zonnepaneel geïntegreerd) die naast een rustplek ook een additionele functionaliteit biedt tot het opladen van een telefoon of gelijkwaardig klein apparaat door een usb-oplaadpunt. Solarbench: Een bank die grotendeels uit hout is samengesteld en een zonnepaneel heeft t.b.v. de energieopwekking voor het op het opladen van bijvoorbeeld een telefoon.

Zonnepanelen op ABRI: Speciaal ontworpen ABRI die door middel van zonnepanelen zonne-energie opwekt en deze aan het net levert of aan de gebruiker die van het oplaadpunt gebruik maakt.

Zonnepanelen op daken in de omgeving van de N211: Het installeren van een zonnepanelensysteem als mini-energiecentrale voor de weg, wat samen met ABC Westland wordt mogelijk gemaakt. De zonnepanelensystemen zijn een herkenbare innovatie in de N211c voor de weggebruikers en omwonenden.

Haag van zonnepanelen: Een haag gemaakt van zonnepanelen zorgt ervoor dat er energie wordt opgewekt t.b.v. de energieweg. Deze stroom wordt verbruikt in de OVL en overschot wordt aan de omgeving afgezet.

Zonnepanelen in een zichtscherm: Een speciaal ontworpen zichtscherm waarin zonnepanelen geïntegreerd zijn. Deze zonnepanelen hebben een groene kleur waardoor deze beter opgaan in de omgeving en voor rust zorgen in het wegbeeld.

Zonnepanelen in het fietspad: Fietspadelementen met geïntegreerde zonnecellen die energie opwekken.

Geopolymeer als vervanger van cement: De elementenverhardingen worden met een geopolymeer geproduceerd, wat tot effect heeft dat, behoudens een zeer dunne toplaag, geen cement meer nodig is.

Hernieuwd plastic: Realiteit is dat veel plastic wordt verbrand. Dit wordt tegengegaan door Save Plastics bv. Zij verzamelen regionaal plastic afval dat bestemd is voor verbranding en redden deze door ze om te vormen tot nieuwe producten, zoals een vlonder.

Circulair materiaal VRI Portalen: Met houten materialen wordt een specifiek portaal ontworpen voor de N211. Hierbij worden houten onderdelen gelamineerd en ontworpen op een onderhoudsarme constructie. SHR heeft hier geïnvesteerd in het ontwerpen van de portalen.

Systeem van warmte-koude-opslag: Het aanleggen van een warmte-koude-opslag-systeem t.b.v. de energieuitwisseling tussen de weg en Holland potgrond. De WKO is aangesloten op de asfaltcollector en de sproei-installatie van Holland Potgrond waartussen de energie wordt uitgewisseld.

Tekstwagen werkend op zonnecellen: Het inzetten van een tekstwagen werkend op zonne-energie. De zonne-energie levert de stroom aan het paneel waardoor het verbruik van diesel wordt voorkomen.

Windenergie: Een kleine windmolen voor het opwekken van duurzame energie. Het rotorblad heeft een diameter van ongeveer 1,7 m en wordt geplaatst op een paal van 4 tot 5 m hoogte. De Windleaf kan worden toegepast in het vrije veld of op platte daken.