Nieuwe generatie railpads halveert geluidshinder treinverkeer
Infrabel, de beheerder van spoorinfrastructuur, installeert momenteel een nieuwe generatie geluidsmilderende railpads. De railpad is een rubberen matje dat tussen de dwarsligger en de spoorstaaf gemonteerd wordt en halveert de geluidshinder van het treinverkeer.
De ingenieurs van Infrabel hebben met de ontwikkeling van de nieuwe generatie railpads een Europese primeur in handen. De ontwikkeling en het testen ervan heeft drie jaar greduurd. Railpads zijn kleine rubberen onderleggers (19 bij 19 cm) die tussen de betonnen dwarsliggers en de spoorstaven worden geplaatst en die het geluid, geproduceerd door een combinatie van treinen en spoorinfrastructuur, met gemiddeld -3 dB verminderen. Ze beschermen de dwarsliggers, verdelen de krachten en isoleren de spoorstaven. Een railpad weegt 400 g en is vervaardigd uit een mix van natuur- en synthetisch rubber.
De uitstekende geluidsresultaten, bevestigd door twee onafhankelijke instanties, zijn zelfs zo opmerkelijk dat verschillende buitenlandse infrastructuurbeheerders al in België kwamen kijken hoe de ingenieurs van Infrabel dit voor mekaar kregen. De productie van de nieuwe generatie railpads begon in februari 2017. Tot nog toe werd ongeveer 40 km spoor ermee uitgerust. Het is de bedoeling om op termijn het volledige Belgische spoorwegnet met dergelijke railpads uit te rusten. Concreet zullen de railpads geïnstalleerd worden telkens wanneer spoorvernieuwingen gepland zijn, waardoor jaarlijks ongeveer 100 tot 150 km spoor kan worden uitgerust met railpads. Dat komt neer op het vervangen van ongeveer 300.000 dwarsliggers per jaar. De railpads kosten ongeveer 1 € per meter en zijn in vergelijking met andere maatregelen een budgetvriendelijke oplossing.
Speciale afdeling
Infrabel heeft een speciale afdeling ‘Geluid en Trillingen’ waar specialisten voltijds onderzoek doen en proeven en studies uitvoeren. Zij zoeken pragmatische oplossingen om de geluidshinder van treinexploitatie te verminderen. Naast de railpads zet Infrabel ook in op andere infrastructuurmaatregelen om het geluid te milderen.
Zo worden de sporen preventief geslepen om ze in optimale staat te houden. Hierdoor verhoogt de levensduur van het spoor. Een bijkomend gunstig effect is dat door het slijpen de sporen ook minder ruw worden waardoor ze bij de doorrit van een trein minder gaan trillen en ook minder geluid voortbrengen. Gladde sporen maken tot 3 dB minder lawaai dan ruwe. Alle hoofdspoorlijnen en hogesnelheidslijnen worden systematisch geslepen (kostprijs 3 € per meter). In 2016 sleep Infrabel bijna 1.900 km sporen.
Raildempers
Een andere manier om het geluid te verminderen is het inzeten van raildempers. Die dempen het trillen van de sporen als er een trein over rijdt. Het zijn blokken van geluidsabsorberend materiaal die tegen de spoorstaaf worden geplaatst. Raildempers dempen het trillingsgeluid met ongeveer 3 dB. Een nadeel is dat deze dempers niet overal kunnen geplaatst worden en dat ze veel duurder (600 € per meter) en onderhoudsgevoeliger zijn dan railpads.
Indien nodig (bv. op basis van een milieu-effectenstudie) plaatst Infrabel ook geluidswerende schermen en -muren langs de spoorinfrastructuur. Deze schermen en muren zijn vooral efficiënt (-5 tot -10 dB) als ze dicht bij het spoor staan, absorberend en hoog. Ook hier is het nadeel dat deze schermen en muren (veel) duurder (2.500 € per meter) en onderhoudsgevoeliger zijn dan de railpads.
Er is een Europese richtlijn voor omgevingslawaai. Het doel is om een gemeenschappelijke aanpak in te voeren om de schadelijke effecten van blootstelling aan omgevingslawaai te vermijden, te voorkomen of te verminderen. Deze richtlijn wordt in elke lidstaat omgezet in concrete actieplannen. Die worden om de vijf jaar geëvalueerd en indien nodig ook aangepast.