Bouw kan niet zonder buitenlandse arbeidskrachten
Embuild Vlaanderen betreurt dat Vlaams minister Zuhal Demir plannen heeft om de kraan toe te draaien voor arbeidsmigratie van laaggeschoolden. Ook sanitair installateur, onderhoudstechnicus lift en de vrachtwagenchauffeurs worden geschrapt van de knelpuntenlijst. De bouw is een van de sectoren met een structureel tekort aan arbeiders. Zonder arbeidsmigratie slagen bouwbedrijven er niet in de lang openstaande bouwvacatures – vandaag meer dan 6.100 – in te vullen.
Het
recente OESO-rapport ‘Attracting and retaining qualified talents in Flanders
and Wallonia’ bevestigt dat de bouwsector enorm zwaar de arbeidskrapte voelt.
Het probleem is acuut en structureel. Ook als het minder gaat, is de zoektocht
naar technische en laaggeschoolde profielen penibel. Van de 17.425
bouwvacatures die de VDAB afgelopen jaar registreerde, staan er vandaag nog
6.119 open. Dat is meer dan een derde. Het gaat om een brede waaier van jobs
van hooggeschoolden (werfleiders, tekenaars, landmeters, ...) tot technische
profielen (allerhande vakmensen: dakdekkers, schrijnwerkers, installateurs) en
laaggeschoolden zoals ruwbouwarbeiders en wegenwerkers.
“Zonder
arbeidsmigratie krijgen de bouwbedrijven de vele bouwvacatures niet ingevuld”,
zegt Caroline Deiteren van Embuild Vlaanderen. “Meer nog, we verliezen welvaart
in plaats van die te beschermen. Bedrijven die mensen te kort komen, kunnen
minder werk verzetten, minder projecten opleveren, minder bouwen. Bovendien zet
dit de deur verder open voor meer detachering van buitenlandse werknemers. Dat
is jammer, want als die mensen via arbeidsmigratie hier op de payroll zouden
staan, zouden ze hier sociale zekerheidsbijdragen en belastingen betalen in
plaats van in een ander land.”
Meer werk, minder arbeidsbevolking
In de
Vlaamse bouw werken vandaag meer dan 150.000 arbeidskrachten. Er komt een grote
vervangingsvraag af op de sector door de vergrijzing. Tegen 2030 dient een
vierde van het huidig bouwpersoneel te worden vervangen. Daarnaast neemt de
komende jaren de vraag naar bouwpersoneel toe door o.a. de energietransitie en
de verduurzaming van projecten. Maar volgens het OESO-rapport krimpt de komende
jaren de totale arbeidsbevolking met 20.000 tot 30.000 mensen per jaar.
“Bouwvacatures
krijg je over de hele lijn nog moeizaam ingevuld”, aldus Deiteren. “Stilaan
vormt elk bouwberoep een knelpunt zowel in Vlaanderen als in Europa. Daarom
hechten onze bouwbedrijven steeds meer belang aan arbeidsmigratie van buiten de
EU. Inburgeringstrajecten, snellere diploma-erkenning en meer huisvesting voor
arbeidsmigranten zijn zaken die de aantrekkelijkheid van Vlaanderen kunnen
verbeteren.”
En die
aantrekkelijkheid is vandaag allerminst vanzelfsprekend blijkt uit het OESO-rapport. Er is vandaag een
ware ‘war for talent’ aan de gang met onze buurlanden en ons land trekt vaak
aan het kortste eind.
Knelpuntenlijst uitgebreid
Tot slot
erkent Embuild ook dat de minister doet ook positieve zaken voor de bouw. Zo is
het aantal middengeschoolde bouwberoepen dat op de knelpuntenlijst staat,
uitgebreid met jobs als asbestverwijderaar en installateur
datacommunicatienetwerken. Deze dossiers zullen sneller behandeld worden en er wordt
ook meer geïnvesteerd in inburgeringstrajecten en een snellere
diploma-erkenning. De beperkingen voor laaggeschoolden doen echter veel
positieve effecten teniet.