Neerwaartse spiraal in de bouw blijft aanhouden
Uit cijfers van het marktonderzoeksbureau GraydonCreditsafe blijkt dat er tijdens de eerste zes maanden van 2025 een recordaantal bouwbedrijven over de kop ging. In totaal gaat het tijdens het eerste halfjaar van 2025 om 1.443 faillissementen in de bouw. “Een neerwaartse spiraal van economische, structurele en politieke problemen brengen bedrijven in onze sector steeds vaker in financiële moeilijkheden”, duidt Niko Demeester, gedelegeerd bestuurder van Embuild.
“De bouw- en installatiesector is altijd al sterk afhankelijk geweest van de algemene economische conjunctuur. Als het economisch moeilijker gaat, worden bouwprojecten uitgesteld of zelfs geannuleerd, wat leidt tot omzetverliezen en liquiditeitsproblemen. Die economische kwetsbaarheid wordt verergerd door het feit dat veel bouwbedrijven met bijzonder lage winstmarges werken en tegelijkertijd kampen met hoge vaste kosten voor onder meer personeel en materialen. Dat maakt onze sector bijzonder faillissementsgevoelig.” Het is volgens de bouwfederatie daarom des te erger dat de btw van 6% voor sloop en herbouw voor verkoopprojecten, die normaal vandaag moest ingaan, wordt uitgesteld omwille van politieke spelletjes.
Gekwakkel, ook voor infrastructuurwerken
Er zijn nooit meer bouwbedrijven bankroet gegaan in de bouw- en installatiesector dan in de eerste jaarhelft van dit jaar. Uit de economische vooruitzichten van Embuild blijkt dat de sector ook dit jaar geen groei zal optekenen, terwijl ook 2026 en 2027 kwakkeljaren riskeren te blijven. De woningbouw en woningrenovatie hebben het al een aantal jaar erg moeilijk, maar na het verkiezingsjaar 2024 vallen nu ook de infrastructuurwerken terug.
De bouw- en installatiesector fungeert als barometer van de economie: als het goed gaat in de bouw, floreert de hele economie, maar tegelijk is de bouw één van de meest kwetsbare economische sectoren. De huidige crisis is volgens Embuild niet het gevolg van één factor, maar van een neerwaartse spiraal van problemen die zich ophopen. Een combinatie van economische terugval, oplopende kosten (personeel, bouwmaterialen) en politieke onzekerheid zorgt momenteel voor een negatieve cocktail voor onze sector. Bovendien is de bouw- en installatiesector altijd al een faillissementgevoelige sector geweest. De sector kent veel starters, maar ook lage winstmarges, waardoor het aantal faillissementen sowieso steeds aan de hoge kant is.
6%
Embuild roept de regionale en federale regeringen daarom op om btw, vergunningen, registratierechten, premies, waarborgen en leningen goed in te zetten en blijvend werk te maken van investeringen in allerhande infrastructuur. Meer bouw- en renovatieactiviteit heeft trouwens ook een positief effect op de rest van de economie en op de overheidsopbrengsten. In die zin vraagt de bouwfederatie een snelle oplossing voor de 6% btw voor verkoopprojecten van sloop en herbouw. Dat tarief zou normaal gezien op 1 juli ingaan, maar is uitgesteld doordat de Programmawet is stilgelegd in het federaal parlement.
Niko Demeester, CEO van Embuild: “Die 6% btw voor verkoopprojecten van sloop en heropbouw is nochtans een belangrijke hefboom om de noodzakelijke vernieuwing en uitbreiding van ons woningpark te ondersteunen. Tussen nu en 2030 moeten er elk jaar minstens 75.000 extra huizen en appartementen bijkomen en dat kan enkel worden gerealiseerd door verkoopprojecten voor sloop en heropbouw. Dat uitstel komt dus bijzonder ongelegen voor de consument, maar ook voor onze sector die het momenteel, getuige ook het recordaantal faillissementen, erg moeilijk heeft. Daarom vragen we een zo kort mogelijke cesuur tussen de tijdelijke overgangsmaatregel die gisteren, op 30 juni, afliep en de definitieve regeling."